عراق پس از اعلام پایان ماموریت «ائتلاف بین‌المللی» برای مبارزه با داعش، در حال بررسی توافقنامه امنیتی جدید با ایالات متحده آمریکا است.
محمد شیعه السودانی، نخست وزیر، اعلام کرد که کشورش در پایان دادن به ماموریت ائتلاف بین المللی «از طریق گفتگو» موفق شد و تاکید کرد که روابط با واشنگتن به «مرحله دوجانبه» رفته است.
ثابت العباسی وزیر دفاع عراق روز سه شنبه در اظهاراتی به شبکه العربیه گفت: «توافقنامه امنیتی جدیدی بین عراق و ایالات متحده آمریکا در دست بررسی است که قرار است یک مشارکت امنیتی پایدار و همکاری اطلاعاتی را فراهم کند».
توافق قدیمی
ناظران اظهارات وزیر عراق را به عنوان «بازگشت به چارچوب توافقنامه راهبردی بین بغداد و واشنگتن که در سال 2008 امضا شد» تفسیر می کنند.
آمریکایی ها می گویند که هدف از این توافق “کمک به مردم عراق برای بازگرداندن روی پای خود و تقویت حاکمیت عراق و در عین حال حفاظت از منافع آمریکا در خاورمیانه” است.
بر اساس این توافق، واشنگتن “پوشش قانونی برای حضور خود در عراق به دست آورد و مفاد و الزامات فعالیت خود و مکانیسم های خروج آن را مشخص کرد.”
توافقی که در دوره نوری مالکی، نخست وزیر سابق منعقد شد، با مخالفت شدید احزاب شیعه به بهانه اینکه «نقض حاکمیت عراق» است، مواجه شد.
به گفته سفیر آلینا رومانوفسکی، واشنگتن در اکتبر 2022، «توافقنامه چارچوب استراتژیک» را به عنوان مبنایی برای برخورد با دولت عراق، برای تضمین مبارزه با تروریسم و فساد و تقویت نهادهای امنیتی دولتی معرفی کرد.
محمد شیعه السودانی، نخست وزیر، در جریان سفر خود به ایالات متحده آمریکا در آوریل 2023، در مورد ادامه توافق چارچوب بحث کرد.
تنش در خاورمیانه با پس‌زمینه عملیات «سیل الاقصی» علیه گروه‌های مسلح عراقی که حملات خشونت‌باری را به پایگاه‌های آمریکایی در این کشور انجام می‌دادند، کاهش یافت.
امنیت مرزی با سوریه
وزیر دفاع در خصوص وضعیت سوریه تاکید کرد که تقویت امنیتی در مرزهای دو کشور به دلیل خلاء امنیتی که سوریه شاهد آن بوده یک ضرورت پایدار است و گفت که کشورش این نیروها را جز پس از اطمینان از تقویت امنیت مشترک مرزها خارج نخواهد کرد.
وزیر امور خارجه تصریح کرد: عراق ادامه حضور نیروهای آمریکایی در سوریه را ترجیح می دهد تا ارتش جدید بتواند توانایی های خود را برای جلوگیری از بازگشت داعش ایجاد کند.
در همین زمینه، العباسی تاکید کرد که «هماهنگی امنیتی و اطلاعاتی با ترکیه ادامه دارد».
وزیر دفاع درباره فعالیت هسته‌های داعش که به گفته وی «هنوز در مناطق الانبار، کرکوک و حطره (موصل) در حال حرکت هستند» هشدار داد و خاطرنشان کرد: «کمپ الحول و زندان‌هایی که توسط (نیروهای دموکراتیک سوریه) اداره می‌شوند، منبع نگرانی امنیتی برای عراق هستند.
وزیر عراق در مورد سربازان و افسران سوری ارتش سابق تأیید کرد که 130 نفر از آنها از بازگشت به کشور خود خودداری کرده و در یک سایت امنیتی عراق قرار دارند.
العباسی گفت: مقامات عراقی به سربازان سوری بین بازگشت به کشورشان یا ماندن در عراق حق انتخاب دادند و در حال حاضر به دنبال یافتن وضعیت قانونی برای آنها هستند بدون اینکه به هیچ طرف سیاسی یا مسلحی اجازه سوء استفاده از وضعیت آنها را بدهند.
تحریم های آمریکا
اگرچه وزیر دفاع عراق از احتمال انعقاد یک توافق امنیتی جدید صحبت کرد، اما یکی از مقامات ارشد پارلمان انتظار «تحریم‌های جدید آمریکا علیه کشور» را داشت.
شخون عبدالله، معاون پارلمان عراق که اخیراً به ایالات متحده آمریکا سفر کرده است، گفت: واشنگتن “در حال آماده سازی تحریم ها علیه عراق در مورد دلار، نفت و شبه نظامیان یاغی است.”
عبدالله عبدالله در بیانیه‌های مطبوعاتی افزود: «دولت جدید آمریکا مصمم است علیه دولت کنونی عراق تصمیم‌گیری کند».
معاون رئیس مجلس چند روز پیش در دیدار با مقامات دولت جدید آمریکا در واشنگتن این اطمینان را دریافت کرد که دولت آمریکا بارها پیام‌ها و هشدارهایی را در خصوص قاچاق نفت و دلار و همچنین فعالیت شبه‌نظامیان یاغی به دولت عراق ارسال کرده است، اما «با این هشدارها به درستی برخورد نشده است».