دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا اعلام کرد که قصد دارد در نشست احتمالی در ریاض، عربستان سعودی، با ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه، در رابطه با اوکراین گفتگو کند. رویارویی این دو رهبر ممکن است نتایجی را به همراه داشته باشد یا مانند نشست آنها در هلسینکی در سال 2018، یک شکست مطلق باشد.
اما آنچه مهم است این است که این سیاست ترامپ باعث ایجاد یک گفتگو در اروپا درباره اینکه با متحدی که به طور فزاینده غیرقابل اعتماد می شود چه باید کرد. این واقعیت که یک رئیس‌جمهور آمریکا می‌تواند به فکر یک معامله بزرگ ژئوپلیتیکی در اروپا بدون اطلاع کشورهای اروپایی‌ها باشد، چشم‌انداز تنها ماندن برای مقابله با روسیه را با نگرانی های جدی مواجه کرده است.
به نظر می رسد بحث در مورد چگونگی پاسخ به این مخمصه به دو خط فکری تقسیم شده است.
یکی معتقد است که تنها گزینه واقع بینانه این است که ایالات متحده را محکم تر در آغوش بگیریم به این امید که هرگز عقب نشینی استراتژیک صورت نگیرد.
برای خشنود کردن رئیس جمهور ایالات متحده، برخی پیشنهاد کاهش تعرفه ها بر خودروهای ساخت آمریکا یا خرید حجم بیشتری از گاز طبیعی مایع از آن سوی اقیانوس اطلس را داده اند. همه موافقند که کشورهای اروپایی باید بیشتر برای دفاع، به ویژه تسلیحات ساخت آمریکا، هزینه کنند. اشتیاق برای انجام این کار، به ویژه در جناح شرقی اتحادیه اروپا وجود دارد. لهستان، جمهوری چک و رومانی قبلاً به صف خرید F-35، یک جت جنگنده پیشرفته از سازنده دفاعی آمریکایی لاکهید مارتین پیوسته اند.
اوکراین نیز یکی از اعضای مفتخر این گروه است. ولادیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین خیلی قبل از پیروزی در انتخابات آمریکا در ماه نوامبر، شروع به خواستگاری با ترامپ کرد. به نظر می رسد پیشنهاد او برای اعطای دسترسی ایالات متحده به مواد معدنی حیاتی اوکراین مورد توجه گروه «آمریکا دوباره بزرگ» (MAGA) و شخص رئیس جمهور ایالات متحده بوده است.
مطمئناً به زلنسکی درباره تماس رئیس جمهور آمریکا با پوتین اطلاعی داده نشد. حس خیانت واقعی است. در کنفرانس امنیتی مونیخ در اوایل این هفته، رئیس‌جمهور اوکراین در مخالفت صریح با سخنرانی تفرقه‌انگیز معاون رئیس‌جمهور ترامپ، جی دی ونس، خواستار اتحاد اروپا شد.
با این حال، زلنسکی به لابی گری با ترامپ و همچنین جمهوری خواهان قدیمی در دولت ایالات متحده، مانند مارکو روبیو، وزیر امور خارجه و مایک والتز، مشاور امنیت ملی، برای شکل دادن به موضع ایالات متحده ادامه خواهد داد. رئیس جمهور اوکراین در مونیخ با گروهی از سناتورهای جمهوری خواه از جمله لیندسی گراهام دیدار کرد که خواستار گسترش حمایت آمریکا از ارتش اوکراین شدند.به نظر می رسد کرملین نشینان بر این باورند که اوکراینی ها شانس کمی دارند.
اما سه سال جنگ چیز دیگری را نشان می دهد. برای اینکه آتش بس عمل کند، اوکراین باید خریدکند و روی میز حاضر شود – نکته ای که زلنسکی در مونیخ کاملاً به آن اشاره کرد. با این اوصاف، بعید است که ترامپ با کی یف موافقت کند. کاهش حمایت یک جهت سیاستی است که او از آن استقبال می کند و رای دهندگانش با آن همراهی می کنند.
به همین دلیل است که خط دوم فکری در اروپا وجود دارد که خواستار پایان دادن به وابستگی اروپا به ایالات متحده است. یکی از طرفداران قدیمی این موضع، امانوئل مکرون، رئیس جمهور فرانسه است. مکرون اخیرا در مصاحبه ای با فایننشال تایمز خواستار استقلال استراتژیک در حوزه های حیاتی مانند دفاع و فناوری شد. نشست سران هوش مصنوعی در پاریس در اوایل ماه جاری، همراه با عزم اتحادیه اروپا برای مقاومت سخت در جنگ تعرفه ای آینده با ایالات متحده، نشان می دهد که حرکتی در این جهت وجود دارد.
مکرون همچنین اولین رهبر اروپایی بود که ایده اعزام نیروهای اروپایی به اوکراین را مطرح کرد. اگرچه او معتقد نیست که اعضای اتحادیه اروپا و بریتانیا قادر به اعزام تا 200000 نفر باشند، عددی که زلنسکی به آن اشاره کرد، این گزینه، تا جایی که به فرانسه مربوط می شود، بسیار روی میز است.
مکرون همچنین اولین رهبر اروپایی بود که ایده اعزام نیروهای اروپایی به اوکراین را مطرح کرد. اگرچه او معتقد نیست که اعضای اتحادیه اروپا و بریتانیا قادر به اعزام تا 200000 نفر باشند، عددی که زلنسکی به آن اشاره کرد، اما تا آنجا که به فرانسه مربوط می شود، این گزینه بسیار روی میز است.
مکرون سیاست ترامپ را فرصتی برای اروپایی‌ها می‌بیند تا «تقویت کنند» و به ضامن امنیت تبدیل شوند. بنابراین اوکراین می تواند اروپا را به سمت جایگاهی بااهمیت جهانی تبدیل کند.
ارتش های اروپایی هیچ ظرفیتی ندارند و بیش از حد به آمریکا متکی هستند. بودجه ها نیز تحت فشار هستند. ترمز بدهی آلمان، که CDU اتحادیه دمکرات مسیحی ، ظاهراً تمایلی به بررسی مجدد آن ندارد، اوضاع را بهتر نمی کند. همچنین نگرانی‌های بلندمدت مربوط به رشد بهره‌وری، نوآوری و توسعه فناوری که در گزارش سپتامبر توسط ماریو دراگی، رئیس سابق بانک مرکزی اروپا، برجسته شده است، به این ترکیب اضافه می‌شود. همه اینها باید انتظارات را که اروپا می تواند در لیگی مشابه با ایالات متحده و چین بازی کند، با تردید مواجه می کند.
در حالی که اتحادیه اروپا برای ظهور به عنوان یک ابرقدرت در صحنه جهانی تلاش می کند، وابستگی آن به ایالات متحده ناپایدار است. سیاست “اول آمریکا” ترامپ ناگزیر به سوق دادن بیشتر و بیشتر اروپایی ها به سمت مطلوب ماکرون را تقویت خواهد کرد. نکته مهم از ارتباط ایالات متحده با پوتین این است که قوانین و کنوانسیون های قدیمی حاکم بر روابط ترانس آتلانتیک معتبر نیستند.
حتی برای کسانی که سرسخت به پیوند با ایالات متحده معتقدند، خودمختاری استراتژیک به تنها گزینه قابل دوام در دراز مدت تبدیل شده است.
به جای طلاق کامل و انحلال ناتو، مصون سازی مستلزم عقب نشینی و مشروط کردن رفتار ایالات متحده تا حد امکان است. یا صرفاً دنبال کردن یک سیاست مستقل بدون توجه به آنچه واشنگتن ممکن است در مورد موضوعاتی مانند چین، تجارت یا مقررات صنعت فناوری فکر کند.
ما به احتمال زیاد شاهد پیشرفت بیشتر و بیشتر آن خواهیم بود، حتی فراتر از دوره ریاست جمهوری ترامپ.
منبع: الجزیره
یکشنبه ۲۸ بهمن ۱۴۰۳