مذاکره‌کنندگان برای آتش‌بس در جنگ میان اسرائیل و حماس در غزه اعلام کردند حماس و اسرائیل برای توقف موقت جنگی که ۱۵ ماه به درازا کشیده، ده‌ها هزار فلسطینی را به کام مرگ کشانده و خاورمیانه را درگیر کرده، به توافق رسیدند.
به گفته یک مقام که در جریان مذاکرات قرار داشته است، این توافق ـ که هنوز رسماً اعلام نشده ـ شامل یک آتش‌بس اولیه شش‌هفته‌ای است و مفاد آن عبارت است از: خروج تدریجی نیروهای اسرائیلی از غزه و آزادی گروگان‌های دربند حماس، در ازای آزادی فلسطینیان زندانی در اسرائیل.
این توافق نتیجه ماه‌ها مذاکرات پراکنده با میانجی‌گری مصر و قطر و با حمایت ایالات متحده بوده است و در آستانه ۲۰ ژانویه، یعنی روز تحلیف دونالد ترامپ رئیس‌جمهور منتخب آمریکا، به دست آمده است.
حماس، گروه مسلح فلسطینی حاکم بر غزه، به رویترز گفت هیئت این گروه موافقت خود را با توافق آتش‌بس و بازگرداندن گروگان‌ها به اطلاع میانجی‌ها رسانده است.
یک مقام فلسطینی که نخواست نامش فاش شود، پیش‌تر به رویترز گفته بود حماس به طور شفاهی با پیشنهاد آتش‌بس و بازگرداندن گروگان‌ها که در قطر در دست مذاکره بود، موافقت کرده و منتظر اطلاعات بیشتری است تا موافقت نهایی کتبی را اعلام کند.
گیدئون ساعر، وزیر امور خارجه اسرائیل، گفت سفر خود به اروپا را کوتاه می‌کند و امشب به اسرائیل بازمی‌گردد تا در نشست کابینه امنیتی و دولت برای رأی‌گیری درباره این توافق شرکت کند. این به آن معناست که رأی‌گیری احتمالاً تا پنجشنبه انجام خواهد شد.
نیروهای اسرائیلی پس از آن وارد غزه شدند که افراد مسلح تحت رهبری حماس در ۷ اکتبر ۲۰۲۳ موانع امنیتی را شکستند و وارد شهرک‌های اسرائیلی شدند و طبق آمار اسرائیل، ۱۲۰۰ سرباز و غیرنظامی را کشتند و بیش از ۲۵۰ گروگان خارجی و اسرائیلی را ربودند.
به گفته وزارت بهداشت غزه، عملیات اسرائیل در این منطقه موجب مرگ بیش از ۴۶هزار نفر شده و این باریکه ساحلی را چنان ویران کرده که اکنون صدها هزار نفر در سرمای زمستان، در چادرها و پناهگاه‌های موقت روزگار می‌گذرانند.
ترامپ در آستانه مراسم تحلیفش، بارها تأکید کرده بود باید هرچه سریع‌تر به توافقی دست یافت و پیوسته هشدار داده بود در صورت آزاد نشدن گروگان‌ها «هزینه سنگینی» در پی خواهد بود. استیو ویتکوف، نماینده خاورمیانه‌ای ترامپ، در کنار تیم جو بایدن تلاش کرد تا این توافق نهایی شود.
در اسرائیل، بازگشت گروگان‌ها می‌تواند خشم عمومی علیه بنیامین نتانیاهو نخست‌وزیر و دولت راست‌گرای او را ـ که به دلیل شکست امنیتی در ۷ اکتبر و مرگبارترین روز تاریخ اسرائیل به‌شدت مورد انتقاد هستند ـ تا حدی فرو بنشاند.
دامنه این درگیری به سراسر خاورمیانه کشیده شد و نیروهای نیابتی مورد حمایت ایران در لبنان، عراق و یمن در همبستگی با فلسطینیان به اسرائیل حمله کردند. این توافق پس از آن حاصل می‌شود که اسرائیل رهبران ارشد حماس و حزب‌الله لبنان را در عملیات‌هایی ترور کرد و به گفته ناظران، از این طریق ورق را به سود خود برگرداند.
حماس: موافقت خود را با توافق آتش بس اعلام کردیم
یک منبع در جنبش حماس از تحویل پاسخ مثبت این جنبش به توافق پیشنهادی آتش‌بس در نوار غزه به میانجیگران خبر داد.
به گزارش روز چهارشنبه ایرنا، یک منبع در جنبش حماس در گفت‌وگو با شبکه الجزیره اعلام کرد: هیئت ما به ریاست خلیل الحیه موافقت جنبش حماس را برای آتش‌بس و تبادل اسرا به میانجیگران قطری و مصری اعلام کرد.
وی گفت: ما بر اساس مسئولیت خود در قبال ملت صبورمان برای توقف تجاوز علیه آنها و پایان دادن به قتل عام، با نهایت مسئولیت پذیری و دید مثبت با پیشنهادها برخورد کردیم.
محمد الهندی، معاون دبیرکل جنبش جهاد اسلامی فلسطین نیز اظهار داشت: به زودی میانجی‌ها از دوحه اعلام خواهند کرد که توافق آتش‌بس حاصل شده است.
اظهارات امیر قطر
شیخ محمد بن عبدالرحمن آل ثانی، نخست‌وزیر قطر، گفت مرحله اول توافق آتش‌بس که ۴۲ روز به طول می‌انجامد، شامل نیروهای اسرائیلی مستقر در امتداد مرز غزه خواهد بود.
به گفته او، در این مرحله حماس ۳۳ اسیر اسرائیلی را آزاد خواهد کرد که شامل زنان غیرنظامی، کودکان، افراد سالخورده و افراد مجروح یا بیمار می‌شود.
نخست‌وزیر قطر همچنین تأکید کرد که در مقابل، اسرائیل تعدادی از فلسطینیان زندانی در زندان‌های اسرائیلی را آزاد خواهد کرد.
او گفت این مرحله شامل بازگشت آوارگان به خانه‌هایشان و تسهیل جابه‌جایی مجروحان و بیماران برای دریافت خدمات درمانی خواهد بود.
در این مرحله، جریان کمک‌های امدادی و انسان‌دوستانه به تمام بخش‌های نوار غزه افزایش می‌یابد و بازسازی بیمارستان‌ها، مراکز بهداشتی و نانوایی‌ها نیز آغاز می‌شود.
این مرحله همچنین امکان واردات سوخت و تجهیزات دفاع غیرنظامی و سایر ملزومات اولیه را برای آوارگانی که خانه‌هایشان را بر اثر جنگ از دست داده‌اند، فراهم خواهد کرد.
شیخ محمد بن عبدالرحمن آل ثانی، نخست‌وزیر قطر، اعلام کرد جزئیات فاز دوم و سوم توافق آتش‌بس در جریان اجرای فاز اول نهایی خواهد شد.
او گفت: «امیدواریم این آخرین صفحه از روزهای جنگ باشد.» و بر «لزوم پایبندی هر دو طرف به اجرای هر سه مرحله توافق» برای «جلوگیری از خون‌ریزی غیرنظامیان» تأکید کرد.
وی افزود که قطر، همراه با مصر و ایالات متحده، تلاش‌های خود را ادامه خواهد داد تا اطمینان حاصل شود همه طرف‌ها به تعهدات خود عمل می‌کنند.
از شیخ محمد بن عبدالرحمن آل ثانی، نخست‌وزیر قطر، پرسیده شد آیا فشار دولت آینده ترامپ موجب تسریع رسیدن به توافق آتش‌بس شده است یا خیر. او اذعان کرد که «تحرکی» در ماه گذشته آغاز شده و طی روزهای اخیر، «نشانه‌های آشکاری» از تعهد ایالات متحده برای دستیابی به توافق مشاهده شده است.
وی گفت: «ما شاهد اقداماتی بودیم که اخیراً از سوی آمریکا انجام شد و به نتیجه رسیده است.»
اظهارات جو بایدن
جو بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا، اعلام کرد که اسرائیل و حماس به آتش‌بس و توافقی در مورد آزادسازی گروگان‌ها دست یافته‌اند.
او در بیانیه‌ای گفت: «امروز، پس از ماه‌ها دیپلماسی فشرده از سوی ایالات متحده، همراه با مصر و قطر، اسرائیل و حماس به یک آتش‌بس و توافق درباره گروگان‌ها دست پیدا کردند.»
بایدن در یک کنفرانس خبری توضیح داد مفاد این توافق همان چیزی است که او در ماه مه ۲۰۲۴ به‌تفصیل بیان کرده بود و افزود که مرحله نخست، شش هفته طول خواهد کشید و شامل «آتش‌بس کامل، خروج نیروهای اسرائیلی از تمام مناطق پرجمعیت غزه و آزادی تعدادی از گروگان‌های حماس» است. در مقابل، اسرائیل صدها اسیر فلسطینی را آزاد خواهد کرد.
او همچنین گفت: «خوشحالم اعلام کنم که در مرحله اول آزادی گروگان‌ها، تعدادی از شهروندان آمریکایی نیز آزاد خواهند شد.»
بایدن اعلام کرد که طی شش هفته آتش‌بسِ مرحله اول، اسرائیل درباره ترتیبات لازم برای مرحله دوم، با هدف «پایان دائمی جنگ»، مذاکره خواهد کرد.
او افزود: «تعدادی جزئیات وجود دارد که باید درباره آنها برای گذار از مرحله اول به مرحله دوم مذاکره شود.»
بایدن توضیح داد که اگر مذاکرات بیش از شش هفته به طول انجامد، تا زمانی که گفت‌وگوها ادامه داشته باشد، آتش‌بس نیز تمدید خواهد شد.
وی گفت که در مرحله دوم، امکان مبادله‌ای فراهم خواهد شد تا تمام گروگان‌های زنده باقی‌مانده، از جمله سربازان مرد، آزاد شوند.
به گفته رئیس‌جمهور آمریکا، مرحله دوم همچنین شامل خروج تمام نیروهای باقی‌مانده اسرائیل از غزه و تبدیل آتش‌بس موقت به یک توافق دائمی است.
بایدن گفت مرحله سوم توافق آتش‌بس شامل بازگرداندن بقایای گروگان‌هایی خواهد بود که در غزه کشته شده‌اند تا به خانواده‌هایشان تحویل داده شوند.
او اشاره کرد که در همین مرحله، یک طرح کلان برای بازسازی غزه نیز آغاز خواهد شد.
رئیس‌جمهور آمریکا افزود: «رسیدن به این توافق آسان نبود. این از دشوارترین مذاکراتی بود که تاکنون تجربه کرده‌ام.»
او دستیابی به توافق را نتیجه فشار اسرائیل بر حماس با پشتیبانی ایالات متحده، کشته‌شدن یحیی سنوار رهبر حماس، واکنش ائتلاف به‌رهبری آمریکا به حملات حوثی‌ها، تضعیف چشمگیر حزب‌الله و انتخاب رئیس‌جمهور جدید در لبنان دانست و گفت: «در مجموع، این تحولات که آمریکا نیز در شکل‌گیری آنها نقش داشت، معادله را تغییر داد.»
بایدن خاطرنشان کرد که به‌خاطر مردم اسرائیل و شهروندان بی‌گناه غزه «عمیقاً خرسند است که چنین روزی فرارسیده» و ادامه داد: «مردم فلسطین از جهنم گذشته‌اند. افراد بی‌گناه زیادی کشته شده‌اند و بسیاری از جوامع نابود شده‌اند. با این توافق، سرانجام مردم غزه می‌توانند بازسازی و بهبود یابند و به آینده‌ای فارغ از حماس و سرشار از آرامش چشم بدوزند.»
از جو بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا، در این کنفرانس خبری پرسیده شد که چقدر از اعتبار این توافق را به دولت آینده دونالد ترامپ نسبت می‌دهد.
بایدن در پاسخ گفت: «این دقیقاً همان چارچوب توافقی است که در ماه مه پیشنهاد کرده بودم.»
او یادآوری کرد که این حمایت ایالات متحده از اسرائیل بود که به آن کمک کرد حماس را تضعیف کرده و زمینه را برای دستیابی به توافق آتش‌بس فراهم کند.
بایدن افزود که از تیم خود خواسته است تا با تیم ترامپ که در آستانه ورود به قدرت است، «هماهنگی نزدیکی» داشته باشند تا «اطمینان حاصل شود که همگی یک‌صدا صحبت می‌کنیم؛ چرا که این همان کاری است که روسای‌جمهور آمریکا انجام می‌دهند.»
هنگامی که بعد از کنفرانس در حال ترک اتاق بود، یک خبرنگار فریاد زد: «چه کسی بیشترین سهم را در این توافق دارد، شما یا ترامپ؟»
بایدن برگشت و پاسخ داد: «شوخی می‌کنید؟»
چهار شنبه ۲۶ دی ۱۴۰۳