سخنرانی وارو فاکیس
برگردان: مینا آگاه – اختصاصی اندیشۀ نو
اگر شما نگاه کنید٬ یعنی اگر بخواهید نگاه کنید٬ در تجمع اقتصادی٬ مالی٬ فن آوری٬ قدرت نظامی ما باید بر روی آمریکا و چین تمرکز کنیم. اروپا قاره ی دارای شعور سیاسی لازم نیست. من چند ماه پیش در مکزیک داشتم با رئیس جمهور مکزیک صحبت می کردم. می دانید او یک رفیق و یک دوست و خوب رئیس جمهور مکزیک است. او طرفدار اروپا است٬ او از نظر فرهنگی بسیار به اروپا نزدیک است٬ او زیر دماغ خرس٬ آمریکا٬ قرار دارد و با چین معامله می کند. با من که صحبت می کرد، با دردی عمیق به دنبال نور امیدی بود که بلکه اروپا دست از این کارهای بی معنی اش بردارد. و من نتوانستم به او این نور امید را بدهم. زیرا اروپا دارد صنعت زدایی می کند٬ انقلاب بعدی صنعتی را از دست داده است٬ در تکنولوژی سبز٬ و فناوری دیجیتال ما هیچ چیز نداریم که با آمریکا یا چین رقابت کنیم. و بطور فزاینده ای داریم در گل فرو می رویم. و این ادعای مرا که اروپا احمقانه و بی معنی رفتار کرده را تائید و ثابت می کند.
چین مهم است. روسیه مهمتر از چیزی است که تلگراف٬ تایمز یا گاردین می خواهند نشان دهند. تمایل بر این است که نشان دهند که اقتصاد روسیه اندازه ی اقتصاد اسپانیا است. این درست است اگر شما با معیار دلار آن را بسنجید. اما مردم روسیه نه از دلار که از روبل استفاده می کنند. این سئوال خوبی نیست که بپرسیم آنها برای خرید گلوله چقدر دلار دارند؟ سوال این است که آن ها برای خرید گلوله ی روسی چقدر روبل دارند. و آن ها به اندازه ی کافی روبل دارند. اما پویایی ندارند. جمعیت آن ها دارد کم می شود٬ مهاجرت از روسیه٬ نه فقط الان به واسطهی جنگ٬ بلکه از زمان فروپاشی اتحاد شوروی بود.
نگرانی اصلی اما جنگ جدید سرد است که دونالد ترامپ آن را علیه چین شروع کرده است. ما در مورد این موضوع قبلا در اکتبر صحبت کردیم٬ زیرا این بخش ششم کتاب جدید من است. من متحیر بودم که چرا ترامپ این کار را کرده است. چرا ترامپ باید جنگ سرد علیه چین راه میانداخت؟ این جنگ زمانی شروع شد که او مانع فعالیت یک شرکت ارتباطات دیجیتال چینی٬ هواوی٬ در آمریکا شد. بعد او مانع یکی دیگر شد زد تی ای1٬ و بعد یکی دیگر و بعد تعرفه ی بالایی بر واردات آلومینیوم از چین بست و نظایر اینها. البته یکی می تواند بگوید: خوب این ترامپ دیگه. چه انتظاری ازش میره؟ او دیوانه است. اما جو بایدن انتخاب شد و بجای این که مسیر این جنگ سرد علیه چین را معکوس کند٬ آن را دو برابر کرد. او لایحهای را ارائه داد که با آن فروش تمام میکروچیپ های پیشرفته را به چین ممنوع کرد. این مثل این است که شما به پکن بگویید ما هر کاری از دستمان برمی آید می کنیم تا مانع شویم که شما کشوری دارای فن آوری پیشرفته٬ شوید. این یک جنگ اقتصادی است. اعلام جنگ اقتصادی است. من متحیر شدم. من از خودم می پرسیدم چرا آن ها این کار را باید بکنند؟
اگر شما از دیپلمات٬ سیاستمداران٬ و اشخاص رسانه ای آمریکایی این سوال را بکنید آنها میگویند: تایوان! چرا تایوان؟ برای این که چینیها میخواهند به آن حمله کنند. این هم دلیل شد؟ یک دلیل دیگر بیاورید. بله آن ها میخواستند در ٬۱۹۵۰ ۱۹۶۰ ٬ ۱۹۷۰ هم به آنجا حمله کنند. زمانی هم که بیل کلینتون حداکثر تلاشش را می کرد که چین را وارد سازمان تجارت جهانی بکند٬ و تمام آیفون ها در شنزن و شانگهای و جاهای دیگر تولید می شد٬ آن ها می خواستند به تایوان حمله کنند. آن ها مدعی بوده اند که تایوان جزو سرزمین آنها است. بنابراین تایوان نمی تواند دلیل باشد٬ چون شرایط تغییری نکردهاست. و بعد آن ها شروع می کنند دلیل آوردن که آن ها از ما جاسوسی میکنند٬ چی؟! آمریکایی ها شکایت می کنند که کسی دارد جاسوسی آن ها را می کند؟! ان اس ا2 ( آژانس امنیت ملی) جاسوسی همه ی ما را میکند! تک تک ما را از جمله ریشی سوناک ( نخست وزیر وقت انگلیس). آن ها بهتر از خود ایشان میدانند که او کجا چی گفته٬ زیرا او خیلی راحت فراموش میکند. بنابراین این هم نمیتواند دلیل باشد٬ و شما هم می دانید.
توضیح من چیست؟ چین تنها کشوری است که نوع جدید سرمایه را توسعه دادهاست که من سرمایهی ابری3 می نامم. سرمایهٔ ابری که قسمتی از سرمایه است که زمانی که انباشته می شود به صاحبان خودش بیشترین قدرت را می دهد. این سرمایهای است که در داخل موبایل های شما قرار دارد. سرمایه مبتنی بر الگوریتم و هوش مصنوعی که جدید نیست و الان ۱۰ الی ۱۵ سال است که وجود دارد. رقیب انگلیسی و یا اروپایی برای گوگل٬ فیس بوک٬ آمازون٬ اوبر٬ ایر بی اند بی وجودندارد. تمام این پلتفرم ها رقیب انگلیسی٬ آلمانی٬ فرانسوی٬ هندی ندارند. اما چین نوع بهتر و بزرگتر از تک تک این پلتفرمها را دارد. فقط این نیست٬ یک اپلیکیشنی دارند به اسم ویچت4 که مال تنسنت5 است. اپلیکیشنی را تصور کنید که٬ ما این را در اروپا و انگلیس نداریم٬ ما اَپی نداریم که بگذارد شما فیلم سینمایی تماشا کنید٬ مثل نت فلیکس٬ تاکسی بخواهید مثل اوبر٬ توئیت بفرستید و نظایر این کارها و مهمتر از همه برای هر کسی در هر نقطه ی جهان که بخواهید بدون هیچ هزینه ای پول بفرستید. مجانی٬ بدون کوچکترین هزینه ای٬ بدون کارمزد. در غرب چنین اَپی وجودندارد٬ چینی ها آن را دارند.
وقتی شما به هر کسی پرداختی می کنید٬ حتی در انگلیس٬ این پرداخت از مسیری به شخص دیگر یعنی شخصی که شما به او پرداختید می رسد که کاملا توسط آمریکا کنترل می شود. اگر من در پنتاگون بودم٬ غصه ی توسعه ی حوزه ی نظامی را نمی خوردم. اما در مورد توسعه ی فین تک6 ، حوزهی فناوری مالی٬ نگران می شدم. زیرا چینیها با ویچت و بخصوص پول دیجیتال بانک مرکزی چین٬ که من هنوز به آن اشاره ای نکرده ام٬ دقیقا شرایطی را ایجاد کرده که می تواند انحصاری که دلار در تراکنشهای بین المللی دارد را به راحتی نادیده بگیرد. زیرا تمام قدرت آمریکاییها٬ تمام این قدرت همهجانبه٬ براساس دلار آمریکا است.
سهم اقتصاد آمریکا در اقتصاد جهان شروع کرده به کوچک و کوچکتر شدن. اقتصاد آمریکا شدیدا در معرض تهدید است. آنها از سال ۱۹۶۸ مشکل بزرگ کسری درآمد دارند. کسری بودجهی عظیمی دارند. هرسال ۶.۵ درصد کسری بودجه. بنابراین آنها به پول بقیه نیازمندند. آمریکا تنها امپراتوری تاریخ بشر است که هرچه قویتر میشود٬ بیشتر در گل فرومیرود. چه چیزی به آن اجازه میدهد که ادامه دهد؟ زیرا آنها پول دنیا دلار را چاپ میکنند. بنابراین اگر شما این روزها یک سرمایهدار باشید٬ یک سرمایهدار آلمانی٬ یک سرمایهٰدار چینی. شما برای اینکه سود ببرید٬ نیاز دارید که به آمریکاییها جنس بفروشید. خوب شما به آمریکاییها میفروشید٬ آمریکاییها با دلار خرید میکنند٬ اما کسری درآمد دارند. شما دلار می گیرید. خوب شما یک سرمایهدار چینی در شانگهای یا در فرانکفورت هستید٬ و این همه دلار دارید. با این دلار ها چکار می کنید؟ زیرا شما نمی توانید آنها را در آلمان یا چین خرج کنید. خوب آنها را به وال استریت میبرید و در املاک سرمایهگذاری می کنید- به صورت سهام و احتمالا اوراق قرضه آمریکایی. بنابراین شما به دولت آمریکا کمک مالی می کنید که نظامیگری کند٬ و نیروهای نظامی اش را به شرق ببرد. رابطه این چنین است و این رابطه ای است که حول آن قدرت آمریکا دلار را می چرخاند.
چینی ها این را تهدید میکنند٬ زیرا اکنون اگر شما یک سرمایهدار باشید٬ اگر عمانی باشید٬ یا اگر شما با میلیارد ها دلار اهل عربستان سعودی باشید٬ ٬ از ابوظبی٬ یا یک ثروتمند اندونزیایی یا مالزیایی، وقتی تمام تخم مرغهای خود را در یک سبد گذاشته اید٬ به فکر میافتید. چرا؟ برای این که شما دیده اید که آمریکا ۴۰۰ میلیارد دلار پول روسیه را مسدود کرد. من در مورد این حرف نمی زنم که باید این کار را بکند یا نه. این یک واقعیت است. ما غربی ها این کار را کرده ایم. خوب اگر شما شیخی از دبی یا ثروتمندی از اندونزی یا در یونان باشید چه فکر می کنید. شما میلیاردها دلار دارید٬ بعد فکر میکنید خوب آنها این عمل را با پوتین کردند٬ پولهای روسیه را گرفتند. خوب در مورد من چی؟ من بهترین آدم دنیا که نیستم٬ شاید فردا روزی از دست من هم عصبانی شوند.
چنین آدمی البته نمیرود تمام پولهای خود را پول دیجیتال چینی کند، اما قسمتی از پول خود را به آن صورت نگه می دارد. این در صورتی ست که آمریکاییها بخواهند عملی انجام دهند. این خطر واضح و موجود برای هژمونی آمریکا است. و این علت جنگ سرد جدید است. این توضیح من است. آمریکا دارد به پیشرفت تکنیکالی فین تک چینیها – به ترکیبی از فناوری دیجیتال و بخش مالی – حمله می کند، برای این که آمریکاییها میخواهند این سیستم پرداخت را پیش از اینکه رشد کند و دلار آمریکا – سیستم دیجیتالی دلار آمریکا – را به چالش بکشد٬ از بین ببرند.
اندیشه نو: استفاده از تمام یا بخشهایی از این مطلب با ذکر منبع بدون مانع است.
2. NSA National Security Agency (NSA)
5. Tencent شرکت هلدینگ چینی6. فینتک یا فناوری مالی به معنای کاربرد نوآورانه فنا