اگرچه چریک‌های ترقی‌خواه «فارک» از دریافت این جایزه محروم ماندند، ولی امید است که این جایزه به ادامهٔ روند صلح در آن کشور کمک کند.
روز جمعه ۷ اکتبر کمیتهٔ نروژی نوبل تصمیم خود دربارهٔ اهدای جایزهٔ صلح را اعلام کرد. بر اساس این تصمیم، جایزهٔ صلح نوبل سال ۲۰۱۶ به خوان مانوئل سانتوز، رئیس‌جمهور کلمبیا تعلق گرفت. طبق بیانیهٔ کمیتهٔ نوبل، این جایزه «به علّت تلاش‌های پیگیرانهٔ او [رئیس‌جمهور کلمبیا] به منظور پایان دادن به جنگ داخلی کلمبیا، که بیشتر از ۵۰ سال است ادامه دارد و تا کنون به بهای جان دست‌کم ۲۲۰هزار کلمبیایی و بی‌خانمانی نزدیک به شش میلیون نفر تمام شده است»، به خوان مانوئل سانتوز اعطا شده است. در این بیانیه آمده است که «این جایزه همچنین ادای احترام به مردم کلمبیاست که به‌رغم سختی‌های شدید و آزار و اذیت‌های بسیار، امیدشان را به صلح عادلانه از دست نداده‌اند… همچنین، ادای احترام است به همهٔ کسانی که به روند صلح یاری رساندند. این احترام به نمایندگان قربانیان بی‌شمار جنگ داخلی کلمبیا ادا می‌شود.»
اگرچه رئیس‌جمهور کلمبیا از شخصیت‌هایی بوده است که آغازگر مذاکره میان دولت کلمبیا و چریک‌های نیروهای مسلّح انقلابی کلمبیا «فارک» بوده‌اند، ولی اینکه جایزهٔ صلح فقط به نام مشخص ایشان داده شده است، برای بسیاری از هواداران صلح در کلمبیا و آمریکای لاتین و جهان دست‌کم تعجب‌آور و سؤال‌برانگیز بوده است. سوای جایزه‌های تردیدآمیز صلح که پیش از این به شخصیت‌هایی مثل هنری کیسینجر و حتّی باراک اوباما داده شده است که دست‌کم می‌شود گفت که سابقهٔ قابل‌توجهی در برقراری صلح نداشته‌اند، پیش از این، در چند مورد، جایزهٔ صلح نوبل به هر دو طرفِ مذاکره و درگیر در امر صلح و به نام مشخص آنها داده شده است، مثلاً به انور سادات از مصر و مناخیم بگین از اسرائیل (۱۹۷۸)، شیمون پرز و اسحاق رابین از اسرائیل و یاسر عرفات از فلسطین (۱۹۹۴)، خوزه راموس رئیس‌جمهور بعدی تیمور شرقی و کارلوس فیلیپ بِلو اسقف کلیسای کاتولیک تیمور شرقی (۱۹۹۶)، یا اِلِن جانسون سیرلیف رئیس‌جمهور کشور آفریقایی لیبریا و لیما گبویی از فعالان حقوق زنان در لیبریا (۲۰۱۱). امّا امسال، اگرچه در بیانیهٔ کمیتهٔ نوبل از «همهٔ کسانی که به روند صلح یاری رساندند» یاد شده است، ولی به طور مشخص از چریک‌های ترقی‌خواه «فارک» که از مذاکرات صلح استقبال کردند و به همان اندازهٔ آقای سانتوز پیگیرانه مذاکره را ادامه دادند و دست آخر هم آن را امضا کردند، نام برده نشده است. بیانیهٔ کمیتهٔ نوبل آقای سانتوز را شایسته جایزهٔ صلح نوبل می‌داند چون «تلاش‌های او برای پیشبُرد صلح، مطابق با معیارها و روح آرمان‌های آلفرد نوبل [بنیادگذار جایزه‌های نوبل] بوده است.» روشن است که مناقشه و جنگ داخلی در کلمبیا دو طرف داشته است. از یک طرف چریک‌ها برای حقوق دهقانان و عامهٔ مردم می‌جنگیده‌اند و از طرف دیگر هم نیروهای دولتی دست به اسلحه داشته‌اند. به نظر نمی‌آید این وضع تفاوتی با وضع مصر و اسرائیل یا اسرائیل و فلسطین در سال‌های گذشته داشته باشد. روشن نیست که چرا کمیتهٔ نوبل امسال از بردن نام «فارک» یا رهبر آن رودریگو لوندونیو اچه‌وِری (معروف به تیموشنکو) خودداری کرده است، اگرچه خود او اعتراضی به این موضوع نکرده است. برخی معتقدند که حتّیٰ رائول کاسترو، رئیس شورای وزیران کوبا، نیز سزاوار دریافت این جایزه بود، چون که دست‌کم چهار سال با جدیت و پیگیری، شرایط مذاکره میان دو طرف را فراهم آورد و نقش میانجیگر اصلی را بازی کرد. بخش عمدهٔ مذاکرات صلح میان چریک‌های فارک و دولت کلمبیا در هاوانا، پایتخت کوبا، و با حضور و میانجیگری او و تیمش صورت گرفت و توافق‌های حاصل شده نیز در هاوانا امضا شد.
تیموشنکو پس از با خبر شدن از تصمیم کمیتهٔ نوبل در توییتر نوشت: «تنها جایزه‌ای که ما مشتاق آن هستیم، صلح همراه با عدالت اجتماعی برای کلمبیایی فارغ از خشونت شبه‌نظامی، انتقام، و دروغ است.»
کمیتهٔ نوبل امیدوار است که به‌رغم رأی منفی مردم به توافق‌نامهٔ صلح میان دولت و چریک‌های فارک، جایزهٔ صلحی که به خوان سانتوز داده شده است موجب پیشبُرد امر صلح در آن کشور بشود. امید است که چنان باشد، اگرچه جایزهٔ صلحی که مثلاً به باراک اوباما داده شد، چنین نتیجه‌ای به بار نیاورد.
تبریک رهبر چریک‌های فارک به خوان سانتوز
آقای تیمولئون خیمِنز «تیموشنکو» پیام تبریکی به رئیس‌جمهور کلمبیا به مناسبت اعطای جایزهٔ صلح نوبل به او فرستاد. در این پیام آمده است:
جایزهٔ صلح نوبل به رئیس‌جمهور خوان مانوئل سانتوز و مردم کلمبیا داده شد. ما خوشحالیم که کمیتهٔ نوبل، با اعطای این جایزه، برای توافق‌نامهٔ صلحی که طی شش سال کار دشوار تدارک و تدوین شد، ارزش قائل شده است. بردن جایزهٔ صلح پیروزی بزرگی برای همهٔ کلمبیایی‌هاست. من در مقام امضاکنندهٔ توافق‌نامه‌های هاوانا و فرماندهٔ نیروهای مسلّح انقلابی کلمبیا-ارتش مردمی، مطمئنم که این جایزه ادای احترامی است به مبارزهٔ هر یک از قربانیان این مناقشهٔ خونین که بیشتر از نیم قرن ادامه داشته است.
آقای پرزیدنت خوان مانوئل سانتوز و مردم کلمبیا، ما این ارزش قائل شدن جامعهٔ جهانی را به شما تبریک می‌گوییم. مطمئناً این جایزه به تحکیم و تقویت صلحی که همهٔ ما خواهان آنیم کمک خواهد کرد.
صلح پیروز خواهد شد!
هم‌وطن،
تیمولئون خیمِنِز