روز جهانی محیط زیست World Environment Day هر سال در ۵ ژوئن (۱۶ خرداد ۱۴۰۳) برای محافظت از طبیعت و تلاش برای کاهش آلودگی و بهبود شرایط محیطی گرامی داشته می‌شود. شعار روز جهانی محیط زیست ۲۰۲۴ با عنوان «زمین ما، آینده ما» بر موضوع «احیای زمین‌های کشاورزی، بیابان‌زدایی و مقابله با خشکسالی» تمرکز دارد…./
****
به گزارش ایمنا، هرسال حدود ۷ میلیون نفر به دلایل بیماری‌های مرتبط با آلودگی‌های هوا جان خود را از دست می‌دهند و بیشتر این افراد ساکن منطقه آسیا و اقیانوسیه هستند. دلیل نام‌گذاری این روز افزایش آگاهی جمعی و تشویق افراد در سراسر دنیا به فعالیت برای بهبود شرایط محیط زیست است. سازمان ملل نخستین بار در سال ۱۹۷۲ این روز را نام‌گذاری کرد. چین با داشتن بیش از نیمی از وسایل حمل‌ونقل برقی در جهان از جمله کشورهای پیشرو در مبارزه با آلودگی هوای ناشی از خودروها است. این کشور در سال ۲۰۱۹ میزبان رویداد جهانی محیط زیست بود.
تاریخچه روز جهانی محیط زیست
روز جهانی محیط زیست به دلیل تاریخچه و نخستین اتفاقات مرتبط با آن یکی از خاص‌ترین مناسبت‌های جهان است. نام‌گذاری این روز در نخستین کنفرانس سازمان ملل با موضوع تعامل انسان و طبیعت انجام شد، اما برگزاری این کنفرانس نیز مدت‌ها به طول انجامید.
کشور سوئد نخستین بار در سال ۱۹۶۸ پیشنهاد برگزاری چنین کنفرانسی را در سازمان ملل داد و در سال ۱۹۶۹ با پیشنهاد برگزاری این کنفرانس در سوئد موافقت شد که مدیریت آن بر عهده موریس استرانگ، دیپلمات کانادایی علاقه‌مند به محیط زیست، بود اما آماده‌سازی این کنفرانس چهار سال طول کشید و در سال ۱۹۷۲ رهبران جهان برای بحث درباره افزایش آگاهی برای محافظت از محیط زیست دور هم جمع شدند.
روز جهانی محیط زیست بعد از این کنفرانس رسمی اعلام شد و دو سال بعد نخستین مراسم با شعار «تنها یک زمین» جشن گرفته شد. از آن تاریخ تاکنون مردم در سراسر جهان این روز را به رسمیت شناخته‌اند و با گذشت زمان بخشی از فرهنگ عامه شده است.
روز ویژه حفاظت از محیط زیست در سایر کشورها
علاوه بر پنجم ژوئن، بعضی از کشورها روزهای خاصی را برای تشویق مراقبت از محیط زیست مشخص کرده‌اند. کشور هندوستان هر سال چهاردهم دسامبر را به عنوان روز ملی حفظ انرژی نام‌گذاری کرده است و هدف این روز تشویق به سبک زندگی پایدار و حفظ انرژی انتخاب شده است در کشور ژاپن، مردم در چهارم مه برای شکرگزاری نعمت‌های طبیعت جشن می‌گیرند. هر سال چهارم اکتبر در نیوزلند کمپین بازیافت زباله‌های دیجیتال برگزار می‌شود. در این روز افراد زباله‌های مربوط به وسایل الکترونیکی خود را به مراکز بازیافت می‌برند.
شعار روز جهانی محیط زیست ۲۰۲۴
هرسال شعار خاصی، با توجه به مشکلات زیست‌محیطی زمین، برای روز جهانی محیط زیست انتخاب می‌شود. شعار امسال با عنوان «زمین ما، آینده ما» بر موضوع «احیای زمین‌های کشاورزی، بیابان‌زدایی و مقابله با خشکسالی» تمرکز دارد. بر اساس گفته کنواسیون مبارزه با بیان‌زدایی سازمان ملل، در حدود ۴۰ درصد از زمین‌های کره زمین تخریب شده که روی زندگی بیشتر از نیمی از جمعیت جهان تأثیر مستقیمی دارد. میزان و مدت خشکسالی در هر منطقه از سال ۲۰۰۰ تا الان در حدود ۲۹ درصد افزایش یافته است؛ در صورتی که اقدام جدی برای مقابله با این مسئله صورت نگیرد، تا سال ۲۰۵۰ حدود سه‌چهارم جمعیت جهان تحت تأثیر خشکسالی قرار می‌گیرند.
پیشنهادهایی برای حفاظت از محیط زیست
۱. بازیافت زباله
نخستین توصیه برای حفاظت از محیط زیست بازیافت زباله‌ها است. اگرچه این توصیه ساده به نظر می‌رسد، هنوز بسیاری از افراد به اهمیت آن توجهی ندارند و زباله‌های خود را تفکیک نمی‌کنند.
با این وجود، بازیافت از جمله راه‌های مهم برای حفظ محیط زیست و کاهش آلودگی است.
۲. کاشت درخت
درختان گازهای آلاینده مثل نیتروژن، آمونیاک دی‌اکسید گوگرد و ازن را جذب و با نگه‌داشتن ذرات‌شان در برگ و تنه، این گازها را فیلتر می‌کنند. در صورتی که درختان در نزدیکی هر خانه کاشته شوند، نیاز به تهویه هوا در تابستان را تا ۵۰ درصد کاهش می‌دهند. این مسئله خود باعث کاهش مصرف انرژی و آلودگی نیروگاه‌ها می‌شود.
۳. داوطلب شدن در فعالیت‌های محیط زیست
از جمله راه‌هایی که باعث افزایش آگاهی و اقدامات مؤثر در حفاظت محیط زیست می‌شود، فعالیت داوطلبانه در پارک‌های ملی یا گروه‌های حفاظتی از محیط زیست است.
اهمیت روز جهانی محیط زیست
۱. افزایش ارتباط با طبیعت
این روز یادآور اهمیت طبیعت برای رفع نیازهای انسانی، تأثیر طبیعت در بهبود حال فردی و ارتباط عمیق انسانی با طبیعت است.
۲. افزایش آگاهی
مردم در مقایسه با گذشته اکنون درک بهتری از اهمیت حفاظت از طبیعت و منابع تجدیدناپذیر دارند؛ اما با این وجود بسیاری از افراد در مناطق مختلف جهان آگاهی عمیقی نسبت به این مسئله ندارند.
۳. تشویق به فعالیت برای محافظت از طبیعت
هرروز بیشتر از قبل، محیط زیست با مواد آلاینده و سموم آلوده می‌شود. این آلودگی‌ها تأثیر زیادی بر سلامت ما دارد و موجب ابتلا به بیماری‌های تنفسی و سرطان می‌شود. افزایش آگاهی نسبت به مسائل زیست‌محیطی باعث تشویق افراد به محافظت و بهبود محیط اطراف می‌شود.
نکات جالب درباره روز جهانی محیط زیست
پنل‌های خورشیدی
بزرگترین مزرعه خورشید در چین قرار دارد و می‌تواند تا یک میلیارد وات انرژی تولید کند.
جاروبرقی دی‌اکسید کربن
این ماشین در سال ۲۰۱۶ در سوئد ساخته شده و با جذب دی‌اکسید کربن به تصفیه هوا کمک می‌کند.
پلاستیک گیاهی
این محصول در اندونزی تولید می‌شود و از ضایعات کشاورزی مثل ذرت و نیشکر استفاده می‌کند.
باتری‌های سازگار با محیط زیست
این باتری با استفاده از آلومینیوم در دانشگاه فناوری چالمرز سوئد تولید شده است.