در نمایشی با شکوه از توان نیروهای صلح و ترقی در جهان، و با تلاش کشورهایی که بهرغم مواضع متفاوت سیاسی به پایان دادن به جنگ و خونریزی در جهان باورمندند، پس از پنج دهه جنگ داخلی میان دولت کلمبیا و نیروهای مسلّح انقلابی کلمبیا (فارک) که تا کنون به قیمت جان نزدیک به 250٫000 نفر از شهروندان این کشور آمریکای لاتین تمام شده است، سرانجام پس از چهار سال مذاکره، در روز چهارشنبه سوّم شهریور دو طرف مناقشه بر سر گزینهٔ صلح به توافق کامل و نهایی رسیدند. در حدود هشتاد درصد قربانیان این جنگ که از سال 1958 تا کنون به شکلهای گوناگون ادامه داشته است، شهروندان عادی و غیرنظامی کلمبیا بودهاند.
پس از اعلام توافق تاریخی صلح بین چریکهای ترقیخواه «فارک» و دولت کلمبیا در روز چهارشنبه سوّم شهریور و ایجاد دورنمای امیدبخش صلحی واقعی و جدّی پس از پنج دهه جنگ، هزاران تن از مردم کلمبیا در روزهای پنجشنبه و جمعه در سراسر کشور به جشن و پایکوبی پرداختند.
نیروهای مسلّح انقلابی کلمبیا (فارک) و دولت رئیسجمهور خوان مانوئل سانتوس توافقنامهٔ صلح را در عصر روز چهارشنبه 24 اوت / 3 شهریور در پایتخت کوبا، هاوانا، امضاء کردند که موجی از شادی و پایکوبی را در سراسر پایتخت کشور کلمبیا، بوگوتا، و شهرهای دیگر در پی داشت.
ایوان مارکز، رئیس هیئت نمایندگی «فارک» در مذاکرات پس از حصول توافق نهایی گفت: «ما در زیباترین مبارزهها، یعنی در دستیابی به صلح در کلمبیا، پیروز شدیم. او اضافه کرد که «از حالا به بعد نبرد ایدهها شروع میشود… این توافق صلح نقطه عزیمتی به سمت تحقق بخشیدن به تحولات اجتماعی مورد درخواست تودههاست، و نه به معنای پایان کار.» این توافق باید در جریان یک همهپرسی سراسری در 2 اکتبر/ 10 مهر توسط مردم کلمبیا مورد تأیید قرار گیرد و پیشبینی میشود که اکثریت مردم کلمبیا به آن رأی مثبت دهند.
اومبرتو دِ لا کاله، مذاکره کنندهٔ ارشد دولت کلمبیا، پس از امضای توافق کامل و نهایی در هاوانا گفت: «معتقدم که ما بهترین کار ممکن را انجام دادهایم، امّا این مردم کلمبیا هستند که دربارهٔ کار ما قضاوت خواهند کرد… ما باید برای مشخص شدن رأی شهروندان صبر کنیم.» آقای کاله اضافه کرد: «از همان آغاز یک اصل در این مذاکرات حاکم بود و آن اینکه در مورد هیچ چیز نمیتوان توافق کرد تا اینکه همهچیز مورد توافق قرار گیرد. امروز می توان گفت که سرانجام در مورد همهچیز توافق شده است.»
اگرچه بسیاری از نظرسنجیها نشان میدهند که مردم کلمبیا به نفع این توافق و پایان مناقشه رأی خواهند داد، امّا این مسیر چندان هم ساده نخواهد بود، زیرا که دو رئیسجمهور سابق به طور جدّی با مخالفاند، و بخشی از مردم نیز در مورد اینکه چریکهای مسلّح وابسته به «فارک» در ارتباط با برخی از اتهامهای وارد شده به آنها مورد پیگرد قرار نخواهند گرفت، نسبت به توافق صلح بدبین هستند.
بر اساس توافق صورت گرفته، «فارک» میتواند تعدادی نماینده در کنگره (پارلمان) داشته باشد و حق شرکت در کارزارهای انتخاباتی در آینده را نیز خواهد داشت. دولت تضمین کرده است که جلوی حملههای شبهنظامیان جناح راست را خواهد گرفت. در سه دههٔ گذشته، حملههای مسلحانهٔ نیروهای راست به فعالان و کادرهای «فارک» ، توافق صلح شکنندهای را که به دست آمده بود غیرقابل اجرا کرد.
اصلاحات ارضی، پرداخت غرامت به قربانیان جنگ داخلی، و اقدامات لازم برای کاهش قاچاق مواد مخدّر نیز در این توافقنامه پیشبینی شده است. همچنین، در حدود 7000 تن از چریکهای «فارک» خلع سلاح شده و به زندگی غیرنظامی باز خواهند گشت.
رسیدن به توافق اخیر نقطهٔ اوج چهار سال مذاکراتی بود که در هاوانا با کمک عمدهٔ میانجیهای کوبایی و نروژی، و مشارکت و حمایت نمایندگانی از شیلی و ونزوئلا میسّر شده بود. نمایندگانی از ایرلند شمالی و آفریقای جنوبی نیز که در دههٔ 1990 رسیدن به توافق از طریق مذاکره را برای پایان دادن به درگیریهای نظامی تجربه کرده بودند، به مذاکره کنندگان مشورت میدادند.
دو طرف مذاکره بر این نظر توافق دارند که اجرای «توافقنامهٔ نهایی» به گسترش و تحکیم و تقویت دموکراسی در کشور کمک خواهد کرد، زیرا مستلزم خلع سلاح و منع استفاده از خشونت در عمل سیاسی برای همهٔ کلمبیاییها برای رسیدن به شرایطی است که در آن دموکراسی حاکم است و امکان مشارکت مسالمتآمیز در زندگی سیاسی برای همه وجود خواهد داشت. هواداران بینالمللی صلح در کلمبیا در بیانیههای گوناگون خشنودی خود را از امضای پیمان صلح کامل و نهایی بین «فارک» و دولت کلمبیا ابراز کردند و آن را «گامی بسیار مهم در مسیر حلوفصل دلایل مبارزهٔ مسلحانه و ایجاد جامعهای مسالمتآمیز که در آن عدالت اجتماعی امکانپذیر است» قلمداد کردند. در عین حال، خانم چریلین الستون، سخنگوی سازمان ترقیخواه «عدالت برای کلمبیا» هشدار داد که «چالشهای بزرگی در مسیر اجرای توافق در پیش رو داریم، بهخصوص با توجه به تهدیدهای سازمانهای شبهنظامی مخالف صلح» گفتنی است که در هشت ماههٔ سال جاری میلادی 2016 سی و پنج تن از مدافعان حقوق بشر در کلمبیا کشته شدهاند. همچنین، باید به مخالفتهای آشکار و نهان نیروهای وابسته به آمریکا یا مورد حمایت این قدرت با هرگونه صلح و آرامش در کلمبیا (و به طور کلی در آمریکای لاتین) اشاره کرد که در تمام این سالها، حاضر به پذیرش هیچ نتیجهای نبودهاند جز تسلیم مطلق «فارک» که آن را سازمانی تروریستی معرفی میکنند.