▫️آنها که زندان رفته‌اند خوب می‌دانند که برای برخی زندانیان، کتاب حکم نان شب را دارد. هیچ چیز نمی‌تواند سنگینی گذر روزها و شب‌ها را در زندان آسان کند، مگر غرق شدن در لابلای خطوط کتاب‌ها. و حالا اگر جایی باشد که در آن همهمه‌ی بی‌پایان صداها، سکوتی را هدیه کند برای این غرق شدن‌ها، حکم تنفس رهایی در زندان را دارد. جایی شبیه به کتابخانه بند ۴ اوین.
▫️این بار آخری که برای سومین بار وارد بند ۴ شدم و به کتابخانه رفتم مثل قبل نبود. چیزهای زیادی تغییر کرده بود. تنوع کتاب‌ها بیشتر از گذشته بود. ساعت‌های بیشتری می‌شد در کتابخانه بمانی و گاهی تا نه شب. هر روز دهها روزنامه و مجله وارد بند می‌شد. کلاس‌های فرهنگی از آموزش نجوم (علی یونسی و امیر حسین مرادی عزیز درس می‌دادند) تا کلاس‌های زبان (یکی از آموزش‌گرها کیوان مهتدی عزیز بود) و موسیقی و آشپزی … برقرار بود. تمام کتاب‌ها لیست‌بندی شده در یک کامپیوتر با یک سرچ ساده قابل دسترس بود. بانک فیلم و سی‌دی ارزشمندی فراهم شده بود و بعد از آزادی شنیدم که مانیتورهایی در کتابخانه نصب شده است، برای شنیدن موسیقی یا دیدن سی‌دی‌های آموزشی.
▫️همه این تغییرات محصول ۶ سال تلاش مداوم زندانیان محیط زیستی در بند ۴ بود. در این سالها مسئولیت کتابخانه و بخش فرهنگی بند با آنها بود. همه این امکانات را ذره ذره، با پیگیری و جمع‌آوری کمک‌های مالی از خود زندانیان فراهم کردند و با صبر و حوصله و پشتکار، زندان‌بان را قانع کردند، حالا که امکاناتی فراهم نمی‌کند، اجازه ورود این امکانات به زندان را بدهد. حاصل کار این دوستان شگفت انگیز بود.
▫️آنها بیش از ۶ سال به ناحق حبس کشیدند، درست؛ اما حبس با کیفیت. کتابخانه‌ای ساختند که تا سالها می‌تواند جایی باشد برای تنفس آزادی برای هر زندانی. همه از حبس ناعادلانه‌شان گفتند و من دوست داشتم از دستاورد ارزشمندشان در سالهای حبس بگویم و به پاس قدردانی کلاه از سر بردارم. امیر حسین خالقی ، سام رجبی، هومن جوکار و طاهر قدیریان؛ از شما دوستان ممنونم و می‌دانم که شما سرمایه‌های ارزشمند این سرزمین هستید.
📎پی‌نوشت ۱: محمدرضا معمار صادقی در این سالها نقش موثری در فرستادن کتاب به زندان‌های مختلف و از جمله بند ۴ اوین داشته است. دراویش گنابادی (محمد شریفی‌مقدم، عباس دهقان، مصطفی عبدی) هنگام آزادی حجم زیادی دی‌وی‌دی آموزشی، موسیقی و فیلم و همچنین کتاب که در همه سالهای حبس جمع‌آوری کرده بودند را به کتابخانه بند ۴ اهدا کردند. جعفر ابراهیمی، سعید مدنی و کیوان مهتدی، واسطه ورود کتاب‌های ارزشمندی به بند ۴ بودند .به امید آزادی‌شان.
| پ‌ن ۲: در ارزشمندی کیفیت حبس خانم‌ها سپیده کاشانی و نیلوفر بیانی، دوستان بند زنان اوین نوشته‌اند و احتمالا در آینده بیشتر خواهند نوشت.