شرق-بیش از دو دهه از آن روزی می‌گذرد که نلسون ماندلا، رهبر جنبش آپارتاید، در اولین انتخابات آزاد و سراسری آفریقای جنوبی به ریاست‌جمهوری برگزیده شد. از آن زمان به بعد، حزب متبوع او، کنگره ملی آفریقا در هیچ انتخاباتی کمتر از ٦٠ درصد آرای شهروندان آن کشور را از آنِ خود نکرده است. اما این دیگر صحبت تاریخ است. امروز و با اعلام نتایج انتخابات محلی آفریقای جنوبی، دیگر می‌توان با اطمینان از ادامه حیات همه شکاف‌های اجتماعی و اقتصادی به‌ارث‌مانده از دوران آپارتایدی سخن گفت که شاید تا همین چند سال پیش و زیر سایه سنگین رهبر آزادی‌بخش آن کشور، کمتر مجالی برای نورتاباندن بر آن بود، اما اکنون رأی‌دهندگان آفریقایی را چنان مستأصل کرده که ترجیح داده‌اند تا با اتکا به صندوق‌های رأی، زمام امور کلان‌شهرهای بزرگ را از دستان حزب حاکم و میراث‌دار مبارزات ضدآپارتاید بیرون آورند. شهروندان به‌تنگ‌آمده از اقتصاد راکد و ناکارآمد، نرخ بالای بی‌کاری و اتهامات رنگارنگ فساد دولتی، در حالی روز چهارشنبه گذشته برای انتخاب اعضای شورای شهر محلی، کلان‌شهری و ناحیه‌ای در ٩ استان آفریقای جنوبی به پای صندوق‌های رأی رفته‌اند که شمارش نزدیک به ٩٠ درصد آرا تا لحظه تنظیم این گزارش نشان از آن دارد که حزب حاکم کنگره ملی آفریقا نه‌فقط موفق نشده تا به وعده خود مبنی بر بازپس‌گیری مدیریت شهر کیپ‌تاون از حزب رقیب، یعنی ائتلاف دموکراتیک عمل کند، بلکه با ازدست‌دادن برخی دیگر از کلان‌شهرهای کلیدی، بدترین عملکرد انتخاباتی را در ٢٢ سال گذشته از خود به جا گذاشته است.
کنگره ملی آفریقا اگرچه هنوز درمجموع با ٥٤ درصد آرا از رقبای خود پیش است، اما همین افت هشت‌درصدی نسبت به دور پیشین انتخابات محلی در سال ٢٠١١، کافی بوده تا «بندر الیزابت»، شهری صنعتی و راهبردی که به افتخار سوابق درخشانش در فعالیت‌های ضدآپارتاید، عنوان رسمی «خلیج نلسون ماندلا» را به عاریت گرفته، از حاکمیت این حزب خارج شود. دفتر مرکزی کنگره ملی آفریقا در حالی صبح روز گذشته پیروزی حزب ائتلاف دموکراتیک در بندر الیزابت را پذیرفت که این دو حزب تا لحظه تنظیم گزارش، رقابت تنگاتنگی برای پیروزی در پرتوریا، پایتخت آفریقای جنوبی و ژوهانسبورگ، مرکز اقتصادی آن کشور، داشته‌اند. با همه این اوصاف، نتایج انتخابات در دیگر شهرهای عمده هرچه باشد، شکست نمادین کنگره ملی آفریقا در خلیج نلسون ماندلا و ریزش بی‌سابقه بدنه مردمی حامیان آن‌که به‌ویژه در کلان‌شهرهای بزرگ و طبقه متوسط آفریقایی به چشم می‌خورد، هشداری جدی برای حزب حاکم خواهد بود که باید در کمتر از سه سال آینده در انتخابات عمومی دیگری و این‌بار برای حفظ کرسی ریاست‌جمهوری به رقابت برخیزد؛ رقابت‌هایی که اگرچه در آن دیگر خبری از نامزدی جاکوب زوما، رئیس‌جمهور کنونی دو دوره‌ای و همه جنجال‌های پیرامون زندگی حرفه‌ای و شخصی آن نخواهد بود، اما همچنان جدی‌ترین عرصه زورآزمایی برنامه‌های اقتصادی و اجتماعی احزاب مخالف خواهد بود.
این دست‌کم باور مموسی میمنه، اولین رهبر سیاه‌پوست حزب ائتلاف دموکراتیک، است که نه‌فقط انتخابات روز چهارشنبه را همه‌پرسی‌ای درباره جاکوب زوما، به‌عنوان یک چهره ملی، دانسته، بلکه اعلام کرده نتایج انتخابات که حاکی از رشد چشمگیر حزب متبوعش بوده، همچنین تأییدی بر خواست تغییر در بین مردم آن کشور و همه‌پرسی‌ای درباره آینده آفریقای جنوبی بوده است. حزب میانه‌رو «ائتلاف دموکراتیک» در حالی موفق شده حدود ٢٦ درصد از آرای انتخابات محلی را به دست آورد که حزب «مبارزان آزادی اقتصادی» با سهمی هشت‌درصدی از آرای مردمی، اکنون به نیرویی تعیین‌کننده در صحنه سیاسی کشور بدل شده است. رقابت شانه‌به‌شانه دو حزب عمده در شهرهایی مانند پرتوریا و ژوهانسبورگ سبب شده تا این حزب چپ رادیکال به رهبری خولیوس مالما که برای اولین‌بار پس از اعلام وجود خود در انتخابات عمومی سال ٢٠١٤ و کسب ٢٥ کرسی پارلمانی، در انتخاباتی محلی شرکت می‌کرد، بتواند با ورود به ائتلاف کلید شوراهای شهری را به مخالفان دولت واگذار کند.
رهبران این حزب چپ‌گرا در حالی با بهره‌گیری از حساب رسمی توییتری خود، از هوادارانشان خواسته‌اند درباره شریک ائتلافی یا اصل ورود این حزب به ائتلاف با دیگر احزاب اظهارنظر کنند که دفتر این حزب در استان مرکزی گوآتنگ، شامل دو کلان‌شهر پرتوریا و ژوهانسبورگ اعلام کرده ائتلاف با حزب مخالف ائتلاف دموکراتیک مشروط به موافقت رهبران آن با سیاست‌های رادیکال اقتصادی، از جمله ملی‌سازی معادن، مصادره زمین‌ها و بازتوزیع آنها است.