تصاویر بالا، گوشهای از پنجمین سال اجرای برنامهی «زاگروسانه» در روز گذشته دهم آذر است. در پی فراخوان انجمن سبز چیا، یکی از گروههای باسابقهی محیط زیستی در کردستان، گروههای مختلفی از اهالی و فعالین منطقه در جنگلهای «دەرەوەران» مریوان گردهم آمدند و ۱۲ هزار بذر بلوط را به خاک سپردند. مناطقی که در سالیان گذشته بارها طعمهی آتش شده است؛ به شکلی که تنها در تابستان جاری بیش از ۲۱۰۰ هکتار از آن در نتیجهی آتشسوزیهای عمدتا عمدی از بین رفته است. آتشسوزیهایی که با سازماندهی انجمنهای زیست محیطی و کوهنوردی از جمله انجمن سبز چیا مهار گشت و پاداش آن نیز با تهاجم ماموران سپاه به جلسهی این انجمن و بازداشت دست جمعی حاضران داده شد.
چه در آن روزهایی که مردم و فعالین کردستان با دستهای خالی برای نجات جنگلهای غرق در حریق وارد عمل شده بودند و چه در این روزها که همانان بذرهای بلوط را در جنگلهای سوخته میکارند، نطفههای فردای رهاییبخش بیش از هر لحظهی دیگری به چشم میخورد. نطفههایی که در مناطق تاریخا سازمانیافتهای چون کردستان بستر حاصلخیزتری دارد، اما در وضعیت بحرانی و در لحظات غیاب دولت، در هر نقطهای میتواند بروز پیدا کند و شکلی خلاقانه و جدیدی از خودگردانی را به نمایش بگذارد. پیشتر نیز چنین نطفههایی را در بحرانهای عمومی دیدهایم؛ فیالمثل در سیل خوزستان در سال ۱۳۹۸، مردم عرب شهرهای خفاجیه (سوسنگرد)، حمیدیه و بستان، بیاعتنا به توصیههای مسئولین شهری به رها کردن خانههایشان در برابر سیل، با سازماندهی کمیتههای سیل توانستند ابتکار عمل را به صورت جمعی و شورایی به دست گیرند و با ساختن سیلبند با سادهترین ابزارها، زندگیشان را در برابر سیل حفظ کنند.
زمانی که حاکمیت در مواجه با بحران مردم را به حال خود رها میکند، لحظهای است مقاومت جمعی و شورایی به عنوان تنها راه غلبه بر بحران مذکور بروز مییابد و در نتیجهی مشارکت مستقیم مردم در امور خود، «مردم» دیگری ظهور میکند که در این مسیر سیاستورزی را میآموزد و سوژگی خود را بازپس میگیرد. نطفهی شوراهایی که توان اداره و مدیریت محل کار و زیست خود را دارند، در همین لحظه و همراه همین بذرهای بلوط در حال کاشته شدن هستند، اما این نطفهها نیز به خودی خود میوه نمیدهند. این نطفهها امکانات اجتماعی مبارزه را در زمین واقعی نمایان میکند، اما به ثمر رسیدن آن نیازمند سازماندهی این امکانات، تقویت نیروی رهاییبخش برآمده از آن و احضار و یادآوری مداوم قدرت جمعی تودهها در فائق آمدن بر بحرانهاست.