اکونومیست، ۴ ژوییه ۲۰۲۳ (۱۳ تیر ۱۴۰۲) – اختصاصی اندیشه نو
در جنگ فناوری بین چین و آمریکا، این قدرت غربی اخیراً تهاجمیتر شده است. سال گذشته، دولت جو بایدن، رئیسجمهور آمریکا، برای محدود کردن دسترسی شرکتهای چینی در حوزهٔ هوش مصنوعی به فناوری آمریکایی تنگناهای چشمگیری اعمال کرد. آمریکا متحدان خود را نیز ترغیب کرده است که از رهبریاش پیروی کنند.
روز ۳۰ ژوئن [۹ تیر]، دولت هلند، زیر فشار کاخ سفید، اعلام کرد که فروش برخی از کیتهای تراشهسازی به چین را محدود خواهد کرد. شرکت هلندی ایاسامال (ASML)، سازندهٔ پیشرفتهترین دستگاههای لیتوگرافی جهان، اعلام کرد که از این پس به مشتریان چینی فقط دستگاههای کمبازده برای تولید تراشههای پیشرفته میفروشد.
روز ۴ ژوییه [۱۳ تیر]، وال استریت ژورنال گزارش داد که دولت آمریکا ممکن است در تدارک مهار کردن استفادهٔ چینیها از خدمات محاسبات ابری آمریکایی باشد. استفاده از این خدمات به شرکتهای چینی فعال در حوزهٔ هوش مصنوعی امکان میدهد که بدون داشتن تراشههای خودشان، از پردازندههای پیشرفتهٔ شرکتهای فعال در عرصهٔ خدمات اَبری استفاده کنند و به این ترتیب، ممنوعیتهای قبلی آمریکا را دور بزنند.
مقامهای دولت کمونیست چین تا کنون به این رگبار اقدامها با اقدامهای متقابل نسبتاً کماهمیتی پاسخ دادهاند. برای مثال، در ماه مه، دولت چین برخی از شرکتهای چینی را از استفاده از تراشههای حافظه ساخت مایکرون، شرکتی آمریکایی در ایالت آیداهو، منع کرد. اما روز سوم ژوییه [۱۲ تیر]، دولت چین سلاح بزرگتری را به میدان آورد و گفت که محدودیتهایی برای صادرات گالیوم و ژرمانیوم، دو فلز مورد استفاده در ساخت نیمرسانههای پیشرفته، اعمال خواهد کرد.
محدودیتهای صادراتی جدید چین از اول ماه اوت [۱۰ مرداد] به اجرا گذاشته خواهد شد. برخلاف ممنوعیت مایکرون، که اثر کمی دارد و محدود به خط تولید یک تراشهساز آمریکایی است، محدودیت فروش فلزات مورد استفاده در تراشهسازی میتواند بر صنعت تراشهسازی در کل جهان اثر بگذارد.
چین در حدود ۸۰درصد از گالیوم و ژرمانیوم مورد نیاز در جهان را تأمین میکند. به گفتهٔ بانک سرمایهگذاری جفریز (Jeffries)، احتمالاً تا ۵۰درصد از تقاضای ژرمانیوم آمریکا نیز از چین تأمین میشود.
این منع همهجانبه میتواند تولید طیف گستردهای از فراوردههای کنونی، از جمله تراشهها، صفحهنمایشها، تجهیزات فیبر نوری، و صفحههای خورشیدی [تولید برق] را مختل کند. همچنین، ممکن است مانع توسعهٔ فناوریهای نسل بعدی شود.
تراشهسازان امیدوارند بهتدریج سیلیسیوم مورد استفاده در ساخت اکثر پردازندهها را با نیترید گالیوم یا کاربید سیلیسیوم جایگزین کنند که هر دو میتوانند ولتاژهای زیادتری را تحمل کنند. گالیوم و ژرمانیوم در تولید خودروهای برقی، انرژی هستهای، و دیگر تجهیزات، از جمله تسلیحات، میتواند مصرف داشته باشد.
این حرکت چین در لحظهای حساس در روابط چین و آمریکا صورت میگیرد. این دو کشور، با وجود مانورهایی که در عرصهٔ فناوری داشتهاند، در ماههای اخیر از ثبات روابط نیز صحبت کردهاند. جَنِت یلن، وزیر خزانهداری آمریکا، قرار است در روزهای آینده برای گفتوگو وارد پکن شود. این سفر در پی دیدار وزیران بازرگانی چین و آمریکا در واشنگتن در ماه مه و سفر آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا، به چین در اواخر ماه ژوئن صورت میگیرد که در آن، او دیدار کوتاهی با شی جینپینگ، رهبر چین، و دیگر مقامهای ارشد آن کشور داشت.
مخالفان سرسخت چین در واشنگتن ممکن است بگویند که این اقدام چین ضعیفتر از آن است که مینماید. این قوانین جدید چین، مانند برخی از محدودیتهای آمریکا، صادرکنندگان را ملزم میکند که تأیید دولت و مجوز صادرات را بگیرند و دولت چین ممکن است خیلی راحت این مجوز را بدهد: هر چه باشد، منع کامل صادرات باعث آسیب دیدن صادرکنندگان چینی میشود که مقدار زیادی ژرمانیوم و گالیوم به مشتریان آمریکایی میفروشند.
اما بایدن نباید اشتباه کند. چین دارد نشان میدهد که بهسادگی از کنار محدودیتها نمیگذرد و میتواند پاسخ دهد. از حالا به بعد باید تعادلی فزاینده بین این اقدامهای متقابل را انتظار داشت.
اندیشه نو: استفاده از تمام یا بخشهایی از این مطلب با ذکر منبع بدون مانع است.