ترجمهٔ بهمن فلاح – اختصاصی اندیشه نو
پژوهشگران از پیشرفت ناچیز در مقابله با تبعیض جنسیتی و از وجود هنجارهای نهادینهشدهٔ اجتماعی که از پیشروی زنان در سیاست و کسبوکار و اشتغال جلوگیری میکند، شگفتزده شدند
بر اساس گزارش سازمان ملل متحد، میزان تبعیض علیه زنان مانند یک دهه پیش است و پیشرفت در تأمین برابری جنسیتی روندی معکوس داشته است. شاخص هنجارهای جنسیتی در اجتماع نشان میدهد که از هر ۱۰ نفر، ۹ نفر نظر تبعیضآمیز دربارهٔ زنان دارند، آماری که نسبت به دادههای پیشین در بیش از یک دهه پیش تغییری نکرده است.
این گزارش، که برنامهٔ پیشرفت و توسعه سازمان ملل متحد روز دوشنبه ۱۲ ژوئن منتشر کرد، نشان داد که به نظر نیمی از مردم در ۸۰ کشور جهان، رهبران سیاسی مرد بهترند، ۴۹ درصد بر این باورند که مردان مدیران تجاری بهتریاند، و یکچهارم نیز معتقدند که ضرب و شتم زنان به دست شوهرانشان موجّه است. این آمار، که از دادههای بین سالهای ۲۰۱۷ تا ۲۰۲۲ تهیه شده است، در مقایسه با گزارش قبلی شاخص هنجارهای جنسیتی در اجتماع مبتنی بر دادههای سالهای ۲۰۰۵ تا ۲۰۱۴- که در سال ۲۰۲۰ منتشر شد- تا حدّ زیادی بدون تغییر مانده است.
پدرو کونسیسائو، مدیر برنامهٔ پیشرفت و توسعهٔ سازمان ملل متحد گفت: «انتظار من این بود که شاهد پیشرفت باشیم. با آمار ۹ نفر از ۱۰ نفر، بدتر از این نمیشود. در این دورهٔ زمانی، شاهد ناهنجاریهای بسیار تکاندهنده و جنبش «من هم» نیز بودهایم. در تهیهٔ این آمار، متأسفانه مرتب شگفتزده میشدیم. نخست، پس از انتشار آمار و ملاحظهٔ شدت میزان تبعیض و اکنون بهدلیل نبود پیشرفت [در مقابله با تبعیض جنسیتی] در شوک هستم.»
به گفتهٔ پژوهشگران، این تبعیضها سبب ایجاد موانعی برای زنان در عرصهٔ سیاست، کسبوکار، و اشتغال و همچنین سلب حقوق اجتماعی و نقض حقوق بشر آنها میشود. به نظر پژوهشگران، علیرغم اینکه زنان بیش از هر زمان دیگری تحصیلکردهتر و دارای مهارتهای بیشتریاند، مزد آنها هنوز ۳۹ درصد کمتر از مزد مردان است.
آنام پرویز، مدیر بخش پژوهشها در سازمان خیریهٔ آکسفام، گفت: «این واقعیت بهراستی هشداردهنده است.» وی توضیح میدهد که چرا جهان در راه دستیابی به برابری جنسیتی تا سال ۲۰۳۰ کاملاً از مسیر خود خارج شده است: «در سال ۲۰۲۱، از هر ۵ زن، یک نفر پیش از رسیدن به ۱۸ سالگی ازدواج کرده بود، تعداد ۱٫۷میلیارد زن و دختر با کمتر از ۵/۵ دلار در روز زندگی میکنند، و در سراسر جهان، همچنان زنان سهبرابر مردان به کارهای بدون مزد خانگی و مراقبت [از خانواده] مشغولاند. با سرعت کنونی پیشرفت، مدت ۱۸۶ سال طول خواهد کشید تا این اختلاف بین حقوق جنسیتی برطرف شود. این آمار همچنین توضیح میدهد که چرا، علیرغم پیشرفت در وضع قوانین برای ارتقای حقوق زنان، هنجارهای اجتماعی همچنان عمیقاً ریشهدار و فراگیر است.»
هایدی استوکل، استاد متخصص خشونتهای جنسیتی در دانشگاه لودویگ ماکسیمیلیانز مونیخ، میگوید که برای غلبه کردن بر تعصبهای ریشهدار، به «تلاش آگاهانه و التزام قوی در همهٔ سطوح جامعه» نیاز است، اگرچه با افزایش میزان تحصیل در کشورهایی مانند بنگلادش و حضور بیشتر زنان در سیاست و اقتصاد، نشانههایی از پیشرفت دیده میشود. استوکل گفت: «ما با انتخاب دونالد ترامپ یا انتخاب اخیر رئیسجمهوری ضدّزن در کره جنوبی با پسرفتی جدّی در مورد تأمین حقوق زنان در جهان، به ویژه در افغانستان ولی همچنین در غرب، مواجهایم. چیزی که من را امیدوار میکند این است که بخش جوانتر جمعیت- که در اکثریت است- بهوضوح از این پسرفت خشمگین است و برای رسیدن به برابری در جامعه تلاش میکند.»
در گزارش سازمان ملل متحد خواسته شده است که به واقعیت و اهمیت سهم زنان در اقتصاد جامعه توجه بیشتری شود، از جمله در کار [خانگی] بدون مزد. نویسندگان گزارش همچنین خواستار تدوین و اجرای قوانین و اقدامهای لازم برای تضمین مشارکت سیاسی زنان و مبارزه گستردهتر و جدّیتر با قالب (کلیشه)ها [ی تبعیضآمیز علیه زنان] شدند.
آندریا سیمون، رهبر «ائتلاف به خشونت علیه زنان پایان دهید»، گفت: «ادامه یافتن این دیدگاهها بهعلت وجود هنجارهای اجتماعی و فرهنگی که از زنان ارزشزدایی میکند و قدرت و سلطه و مُحق بودن مردان را تقویت میکند و نیز ترویج باورهایی است که خشونت علیه زنان را بیاهمیت و عادی جلوه میدهد و حتی قربانیان را، برای سوءاستفادههای خود- مقصر میداند. این نگرشها و گرایشها میتواند سبب اعمال و رفتارهای خشونتآمیز شود و فقط با تغییر دادن آنهاست که میتوانیم از این خشونتها حقیقتاً جلوگیری کنیم.»
اندیشه نو: استفاده از تمام یا بخشهایی از این مطلب با ذکر منبع بدون مانع است.