صبح روز 26 اردیبهشت سال گذشته عکسی از تشکیل هسته اولیه اعتصاب در دپوی شرق (سه راه تهرانپارس) از کانال تلگرام سندیکای کارگران شرکت واحد منتشر شد. از یک‌ماه‌پیش از آن خبرهایی غیر رسمی به کارگران رسیده بود که شهردار تهران با بهانه‌های به ظاهر قانونی قصد دارد مزد کارگران را 30 درصد کمتر از مزد جدید سال، مصوب شورای عالی کار پرداخت کند.
بنابراین هسته‌های کارگران در سامانه‌های مختلف شرکت واحد با رانندگان و دیگر کارگران صحبت کرده بودند که در صورت قطعیت این تصمیم شهردار تهران اعتراض را با شدت، حتی به صورت اعتصاب آغاز کنند.
تا ساعاتی پس از تشکیل حلقه اولیه اعتصاب توسط کارگران، اعتصاب رانندگان خطوط و کارگران تعمیرگاه و توقفگاه به سرعت در خطوط ( بی آر تی) شعله ور شد. بنابر گزارشهای تصویری منتشر شده از سوی سندیکا، رانندگان اتوبوس‌ها را به توقفگاه بازگرداندند و تجمع بزرگی از کارگران در مقابل اداره مرکزی شرکت واحد (خیابان هنگام) برپا شد که تا شب ادامه داشت و همزمان با این تجمع، کارگران تجمعات دیگری در برخی از سامانه‌های شرکت واحد نظیر سامانه چهار برپا کردند.
زاکانی، شهردار تهران، غروب همان روز در تجمع بزرگ کارگران در اداره‌ی مرکزی حاضر و تلاش کرد کارگران را از اعتصاب منصرف کند. در روز اول اعتصاب، حدود بیست تن از رانندگان و دیگر کارگران در اداره مرکزی و سایر سامانه‌ها بازداشت شدند که 12 تن از آنان تا دو هفته در بند 209 اوین در بازداشت بودند. در روز اول اعتصاب بنا به اظهار پلیس 560 دستگاه اتوبوس پلیس اقدام به جا به جایی مسافران کرده بود و در شب اول اعتصاب رانندگانی از سپاه در توقفگاه‌های شرکت واحد تمرین رانندگی با اتوبوس دو کابین می‌کردند که در روز دوم اعتصاب آنان به جای رانندگان شرکت واحد در خطوط شاغل شوند.
علتاعتصابچهبود؟
طبق مصوب شورای عالی کار، مزد کارگران برای سال 1401، 40 درصد افزایش می‌یافت اما هیات وزیران با دور زدن قانون کار، مصوب کرد که مزد کارگران استخدام دولت 10 درصد افزایش می‌یابد. شهردار تهران با سو استفاده از این مصوبه دولت، با وجود اینکه کارگران شهرداری تهران و شرکت واحد در استخدام دولت نیستند؛ اعلام کرد، حقوق کارگران شهرداری تهران هم 10 درصد افزایش می‌یابد. اما تحت فشار اعتصاب حقوق کارگران شرکت واحد و شهرداری تهران نهایتا 40 درصد افزایش یافت.
اعتصاب اردیبهشت ۱۴۰۱ رانندگان و دیگر کارگران شرکت واحد 17 سال پس از سلسله اعتصابات و اعتراضات رانندگان شرکت واحد در سال 1383و 1384 روی داد. در آن سال‌ها که همزمان با بازگشایی سندیکای کارگران شرکت واحد بود طی دوسال 5 مورد اعتصابات منطقهای و سراسری در تهران برگزار شد و بیش از 10 مورد تجمعات بزرگ کارگری و هجوم نیروهای امنیتی به سندیکا انجام شد. علاوه بر این‌ها در ساختمانی که در اختیار سندیکا بود (ساختمان سندیکای کارگران خباز در حسن آباد)، هفته‌ای دو مرتبه اجتماع کارگری برای آموزش تصمیم‌سازی سندیکا برگزار می‌شد. طی این اعتراضات بود که حقوق و مزایای کارگران جهشی افزایش یافت و البته همزمان با این افزایشات، برای متوقف کردن روند اعتراضات و سرکوب سندیکاهای مستقل کارگران حدود 300 تن از اعضای سندیکا با زندان، بازداشت، و اخراج از کار چند ساله مواجه شدند. اما اعضای سندیکا به رغم همه این مشکلات سخت ایجاد شده، همواره به فعالیت حق طلبانه ادامه دادند و سندیکا در بین کارگران مقبول و محبوب بود.
در سال 1390 مدیریت شهرداری تهران تصور غلطی از برآورد اعتراض کارگران شرکت واحد داشت و اختلاف کارگران با مدیریت بر سر افزایش حقوقی تحت عنوان (حق جذب) وحق مسکن نهایتا منجر به تجمع کارگران در مقابل شهرداری در سال 1391 شد که با موفقیت همراه بوده و پس از آن تجمع تا به امروز هر ساله چند نوبت سندیکا به فراخور مطالبات کارگران اعتراضاتی اعم از تجمعات در مقابل وزارت کار، مجلس و شهرداری و اعتراض روشن کردن چراغ اتوبوس در طول روز برگزار کرده است.
اعتصاب سال گذشته در حالی برگزار شد که نسبت به 17 سال قبل با توجه به بازخریدی رانندگان و دیگر کارگران شرکت واحد، راه‌اندازی شرکتهای متعدد خصوصی، راه اندازی خطوط (بی آر تی)، بازنشستگی و این اواخر استخدام رانندگان پیمانی، این توهم در مدیران شهرداری و مدیران امنیتی ایجاد شده بود که کارگران شرکت واحد قدرت برپایی اعتصاب را ندارند. حتی برخا دوستداران و علاقه‌مندان سندیکا هم تصوری اشتباه از توان کارگران شرکت واحد برای برپایی اعتصاب داشتند. اما کارگران شرکت واحد و نیز سندیکا در تمام این سال‌ها بدون هیاهو ارتباطات زنده ای در صفوف خود داشته اند و سندیکا آمادگی پوشش اعتراض کارگران را برای مواقع ضروری حفظ کرده بود.
26 اردیبهشت سال گذشته درحالیکه کارگران از تورم و گرانی تحت فشار بودند؛ مدیریت شهرداری نیز میخواست 30 درصد از افزایش مزد کارگران را اعمال نکند. کارگران با درک متقابل از شرایط به درستی اعتصاب را چاره کار دیدند.بنابر تجربیات موفق پیشین سندیکا در سازماندهی اعتراضات و دفاع از حقوق کارگران با توجه به اینکه افزایش حقوق کارگران سایر سازمان‌های زیر مجموعه شهرداری تهران در گرو پیروزی اعتصاب کارگران شرکت واحد بود، سایر کارگران شهرداری تهران و به طور خاص کارگران مترو نگاه ویژه‌ای به این اعتصاب داشتند و اعلام‌هایی از سوی کارگران مترو برای پیوستن به اعتصاب شده بود.
روز بعد از اعتصاب کارگران شرکت واحد، در تاریخ 28 اردیبهشت ساعت 10 شب ماموران اداره اطلاعات استان تهران با هجوم وحشیانه به محل اقامت موقت‌ام در روستایی واقع در جاده همدان، من را نیز با پرونده سازی جدیدی بازداشت کردند. از لحظه بازداشت اولین موضوعی که مطرح شد در مورد سازمانیابی اعتصاب و انتشار گزارشهای اعتصاب بود.
درودبه کارگران شریف و زحمتکش شرکت واحد
چاره ما کارگران وحدت و تشکیلات است
حسن سعیدی
زندان اوین
۲۶ اردیبهشت ۱۴۰۲