ایران بالاخره و پس از فراز و فرود‌های بسیار و گذشت حدود دو دهه انتظار توانست موافقت اعضای سازمان شانگهای را برای عضویت دائم در این سازمان که مبتنی بر همکاری‌های امنیتی شکل گرفته است به دست آورد.
انتظاری که دوره‌ای طولانی از نزدیکی و دوری میان ایران و برخی کشور‌های عضو این سازمان را در پی داشت، اما بالاخره در سال ۲۰۲۱ بود که نام ایران بر سند سازمان شانگهای به عنوان عضو ثبت شد.
♦️در این میان باید توجه کرد که عضویت ایران در حالی نهایی شده است که تقریبا بیشتر کارشناسان حوزه بانک و اقتصاد و تجارت معتقد هستند که بدون پیوستن ایران به گروه ویژه اقدام مالی یا همان‌ای اف تی اف، نباید چندان امیدی برای بهبود شرایط اقتصادی برای ایران متصور بود. این در حالی است که در روز‌های اخیر رسانه‌های جریان نزدیک به اقتدارگرایان و رسانه‌های دولت بار‌ها تلاش کرده اند به گونه‌ای القا کنند که بدون پذیرش FATF نیز ایران می‌تواند مسیر راحتی برای پیوستن به بازار‌های جهانی داشته باشد یا حتی در مواردی به گونه‌ای وانمود می‌کنند که گویا پذیرش عضویت ایران در سازمان همکاری شانگهای جایگزین کاملی برای عدم پذیرش پیمان اف‌ای تی اف از سوی جمهوری اسلامی است.
♦️این در حالی است که اخیرا جعفرزاده ایمن آبادی ، نماینده دو دوره مجلس در همین باره و با اشاره به این که پیمان شانگهای بدون FATF، دو ریال هم نمی‌ارزد، گفته است که:«گر قرار بود این خلا پر کند برای خود اعضای شانگهای پر می‌کرد. نمی‌خواهم بگویم پیمان شانگهای بد است، ولی بالاخره آنقدر فرصت‌های اقتصادی در دنیا از دست داده‌ایم که اصلا پیمان شانگهای در مقابلش هیچ است. توجه کنید همین کشور سوریه به خاطر FATF به ما سوخت نداده است. چرا چپ و راست، لبنان به هواپیمای ما سوخت نداده است. ما به‌خاطر FATF محروم هستیم و واقعا اگر می‌خواهید این کشور درست شود باید این بحران‌ها حل شود. خود من هیچ وقت توجیه نشدم بابت عدم امضای FATF.»
♦️یکی از استدلال‌هایی که با استناد به آن، عضویت دائم ایران در شانگهای را معادل خروج از لیست سیاه FATF می‌دانند، یادداشتی است (MOU) که بر اساس آن نزدیک به چهل توافق‌نامه و یک کنوانسیون بین سازمان همکاری‌های شانگهای و اعضای آن ایجاد می‌شود، کشورمان باید مفاد این توافقات را کامل بپذیرد تا عضویت دائمی آن در نهایت تحقق پذیرد و این توافق‌نامه‌ها و کنوانسیون‌ها کشورمان را ملزم به تعهدات FATF می‌کند.
♦️در حقیقت معنای عضویت در پیمان شانگهای این نیست که ایران به صورت اتوماتیک از لیست سیاه FATF خارج می‌شود بلکه معنای آن این است که ایران به عنوان عضو موظف است که حضور در FATF را بپذیرد. در واقع این به آن معناست که اعضا باید به تعهدات سازمان متبوع خود عمل کنند. در چنین شرایطی چنانچه یکی از کشور‌های عضو آن سازمان در فهرست سیاه قرار گرفته یا استاندارد‌های نهاد FATF را انجام نداده باشد، وضعیت عضویت آن سازمان نیز تحت‌تأثیر قرار خواهد گرفت.
♦️حالا که ایران با میل و پس از سال‌ها انتظار عضو اصلی سازمان همکاری شانگهای شده است، شاید زمان آن نیز رسیده باشد که دولت بدون واهمه از تندرو‌هایی که هیچ دلیل قانع کننده‌ای برای عدم پذیرش FATF ندارند، عضو این معاهده شود و یکبار برای همیشه با اقدامی عاجل و صحیح به انواع بحث‌ها و جدل‌های سیاسی در این باره پایان دهد. برای رسیدن به رویا‌هایی که عضویت در سازمان همکاری شانگهای برای ایران به همراه داشته است، اکنون معاهده‌ای لازم است که تنها انگشت شمار در کشور‌های جهان آن را نپذیرفته اند.
امتداد