لايحه رتبه‌بندي فرهنگيان پس از 13 سال، با کشمکش‌هاي فراوان ميان معلمان، مجلس و دولت‌هاي گوناگون و نه‌چندان هماهنگ با متن و هدف‌هاي لايحه نخستين، در دولت سيزدهم در آستانه اجرا قرار گرفته‌است. لايحه رتبه‌بندي قرار است با طراحي ساختاري استوار بر تشويق و تنبيه معلمان و پديدآوري رقابت ميان آنان، کيفيت آموزشي را افزايش دهد! جداي از اين‌که رويکرد مبتني بر پاداش و تنبيه برآمده از انگاره‌هاي رفتارگرايي است و اين انگاره‌ها دهه‌هاست در مسير نقدها و تجربه‌ها، ناکارآمدي خود در آموزش را نشان داده‌اند، از اين‌که دستمزد‌هاي ناکافي فرهنگيان را اندکي ترميم مي‌کند، مورد اقبال آنان و تشکل‌هاي‌شان قرار گرفته و در يک دهه گذشته يکي از خواسته‌هاي صنفي معلمان بوده است. به هر روي قرار بر آن شد که قانون رتبه‌بندي از مهر 1400 اجرا شود و پي‌آورد آن افزايش حقوقي است که به‌طور ميانگين نزديک 3ميليون تومان خواهد بود؛ گرچه حتي با اين افزايش نيز نزديک 90درصد فرهنگيان همچنان زير خط فقط رسمي خواهند ماند!
روند آشفته افزايش حقوق
🔻اما وزير آموزش و پرورش در يکي از واپسين گفت‌و‌گوهاي خود با رسانه‌ها گفت: «رتبه‌بندي که يک شعار بود اکنون پياده‌سازي شده و مطالبات معلمان از 31 شهريورماه سال گذشته پرداخت شد.» خواندن اين جمله براي برخي از معلمان تعجب‌آور بود. به راستي چه شعاري!؟رتبه‌بندي از بخش‌هاي مهم سند تحول بنيادين آموزش و پرورش است. چه اجرايي؟ امروز چند هفته بيشتر به آغاز مهر 1401 باقي نمانده و همچنان دست‌اندرکاران و هيات‌هاي مرکزي و استاني تکليف خود درباره اجرا را نمي‌دانند و معلمان نيز درگير جزئيات مدارک مورد نياز، بارگذاري آن‌ها و ده‌ها دردسر ديگر در زمينه رتبه‌بندي هستند.اما درباره پرداخت مطالبه معلمان از 31 شهريور: در روندي پر ابهام و آشفته، در پايان ماه گذشته براي برخي معلمان يک ميليون و براي برخي ديگر نصف و حتي کمتر از اين مقدار واريز شد؛ که به ازاي يازده ماه تاخير رقمي ميان 5 تا 12 ميليون بود؛ گرچه باز هم شنيده‌ها حکايت از پرداخت 9ماهه اين طلب دارند! يعني از پرداخت ميانگين سه ميليون تومان در ماه به يک ميليون و کمتر رسيد. نام اين کار هر چه باشد پرداخت يک مطالبه سيزده ساله نيست.
دل‌نگراني‌هاي معلمان ادامه دارد
🔻اما گويا سريال رتبه‌بندي همچنان ادامه دارد. واپسين خبرها حکايت از آن دارد که بر خلاف قول‌هاي پرشمار، اجراي رتبه‌بندي به مهر هم نمي‌رسد و دست‌اندرکاران وعده اجراي آن در ميانه‌هاي سال آموزشي آينده را مي‌دهند. گرچه نه‌تنها نشانه‌ها، بلکه عملکرد دست‌اندرکاران نيز چنين تاخيري را تاييد مي‌کند. براي نمونه روندِ پر درد‌سرِ تهيه و بارگذاري مدارک و بررسي آن‌ها که احتمالا به وارسي ده‌ها ميليون مدرک مي‌انجامد فرآيندي زمان‌بر است. بخش مهم و تاثيرگذارِ مدارک در پرونده‌هاي الکترونيکي معلمان آمده و بسياري از آن‌ها نياز به بارگذاري دوباره ندارند. پافشاري بر بارگذاري همه مدارک زمينه‌اي براي نگراني بيشتر فرهنگيان از اجرا نشدن رتبه‌بندي است. وزير آموزش و پرورش گفت که بسياري از اطلاعات معلمان در سامانه‌هاي مجازي آموزش و پرورش دچار اشکال است و از اين رو نياز به بارگذاري دوباره هست! با اين سخن، از اين پس معلمان نه‌تنها بايد نگران رتبه‌بندي بلکه بايد دل‌نگران اطلاعات ثبت شده در پرونده‌هاي پرسنلي و پيامدهاي آن بر حقوق، مزايا و سابقه خود نيز باشند. با همه اين‌ها رتبه‌بندي و پيامدهاي مالي آن امروز به جاي بي‌بازگشتي رسيده و با توجه به تاثيرگذاري فرهنگي، اجتماعي و سياسي فرهنگيان، هر دولتي بايد نگران قرار دادن خود در برابر خواست معلمان باشد. بنابراين توصيه مي‌شود مسئولان خود را بيش از اين در برابر خواسته سيزده ساله معلمان قرار ندهند و هر چه زودتر پرونده رتبه‌بندي را ببندند؛ بي‌گمان اين بهترين گزينه براي همه است.
گزارش از محمدرضا نيک‌نژاد
روزنامه آرمان ملی
۶شهریور ۱۴۰۱