جو بایدن هفته آینده سفر منطقه‌ای خود به خاورمیانه را آغاز خواهد کرد. - کپی رایت AP Photo
جو بایدن رئیس جمهور آمریکا در آستانه سفر هفته آینده خود به عربستان در یادداشتی در روزنامه واشنگتن پست از تصمیم خود برای سفر ریاض دفاع کرد و همزمان وعده فشارهای بیشتر اقتصادی و دیپلماتیک علیه ایران را داد.
بایدن که پیش از این محمد بن سلمان را چهره‌ای منفور توصیف کرده بود در این سفر با او نیز دیدار خواهد کرد. رئیس جمهور آمریکا در یادداشت خود این سفر را برای «امنیت ایالات متحده» حیاتی توصیف کرد.
تقویت مشارکت استراتژیک با عربستان
آقای بایدن در این یادداشت که امروز منتشر شده نوشته است: «به عنوان رئیس جمهور، وظیفه من این است که کشورمان را قدرتمند و امن نگه دارم. ما باید با تجاوز روسیه مقابله کنیم، خود را در بهترین موقعیت ممکن برای پیشی گرفتن از چین قرار دهیم و برای ثبات بیشتر در منطقه‌ای پر اهمیت [خلورمیانه] از جهان تلاش کنیم.»
در ادامه این یادداشت آمده است: «برای انجام این کارها، ما باید مستقیماً با کشورهایی که می توانند بر این نتایج تأثیر بگذارند تعامل داشته باشیم. عربستان سعودی یکی از آنهاست و هدف از دیدار روز جمعه من با رهبران سعودی «تقویت یک مشارکت استراتژیک» در آینده خواهد بود که اساس آن منافع و مسئولیت‌های متقابل و در عین حال وفادار به ارزش‌های بنیادین آمریکا خواهد بود.»
تحلیل‌گران تلاش برای متقاعد کردن عربستان سعودی برای عرضه بیشتر نفت برای کاهش بهای نفت در بازار جهانی و همزمان ضربه به اقتصاد نفتی روسیه را از اهداف مهم سفر بایدن به عربستان ارزیابی می‌کنند.
تشدید فشارها علیه ایران
در بخش دیگری از یادداشت رئیس جمهور آمریکا به ایران اشاره است. جو بایدن تصریح کرده است «اکنون این ایران است که منزوی شده است و تا زمانی که به توافق هسته‌ای بازنگردد منزوی خواهد ماند.»
آقای بایدن همزمان و به طور ضمنی از سلف خود، دونالد ترامپ رئیس‌جمهور سابق، به دلیل کنار گذاشتن توافق هسته‌ای ایران انتقاد کرد ولی نوشت که دولت او «به تشدید فشار دیپلماتیک و اقتصادی ادامه خواهد داد تا زمانی که ایران آماده بازگشت به توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ باشد، همانطور که من آماده انجام آن [تشدید فشارها] هستم.»
پس از نزدیک به چهار ماه توقف مذاکرات وین، روزهای هفتم و هشتم تیرماه مذاکراتی میان ایران، آمریکا و با میانجی‌گری اتحادیه اروپا در دوحه، پایتخت قطر برگزار شد که این مذاکرات دو روزه نیز به شکست انجامید.
مقام‌های آمریکایی علت شکست مذاکرات را مطالبات «فرابرجامی» ایران عنوان کردند. دیپلمات‌ها و رسانه‌های غربی «حذف سپاه پاسداران از فهرست سازمان‌های تروریستی آمریکا» و «دریافت تضمین از دولت آمریکا برای عدم خروج دولت‌های بعدی آمریکا از توافق برجام» را دو خواسته اصلی فرابرجامی ایران در مذاکرات هسته‌ای عنوان می‌کنند.
ایران اما این موضوع را رد می‌کند. امیر عبداللهیان وزیر خارجه ایران روز چهارشنبه گفت که برخلاف اظهارات مقام‌های غربی، تهران «هیچ‌گونه مطالبه فرابرجامی» ندارد و خواسته ایران برای دریافت «تضمین موثر اقتصادی» از سوی آمریکا زیاده‌‌خواهی نیست.
منطقه‌ای همگراتر
بایدن در نوشته خود وضعیت خاورمیانه امروز را بهتر از ۱۸ ماه قبل توصیف کرده و نشانه‌های آن را همگرایی و همکاری بیشتر میان کشورهایی دانست که پیش‌تر در تقابل با هم بودند. آقای بایدن به عنوان مثال از عراق نام برده، جایی که مدت‌ها محل درگیری‌های نیابتی بود ولی امروزه حملات نیروهای تحت حمایت ایران کاهش یافته و عراق تبدیل به میانجی‌گر گفتگوها میان ایران و عربستان شده است.
رئیس جمهور آمریکا به پیشنهاد چند روز اخیر پادشاه اردن که از او با عنوان «دوست» خود یاد کرده اشاره کرد و نوشت «امروزه کشورهای منطقه می‌پرسند چگونه می‌توانیم به یکدیگر متصل شویم و با یکدیگر همکاری کنیم؟»
عبدالله دوم شاه اردن روز ۴ تیرماه در گفتگویی با یک شبکه تلویزیونی آمریکایی پیشنهاد راه‌اندازی «ناتوی خاورمیانه» میان «کشورهای هم نظر» را داده بود. ملک عبدالله این ایده چند روز پس از دیدار با رهبران امارات و عربستان مطرح کرد.
پیش از این اسرائیل نیز اعلام کرده بود که در تلاش است تا همراه با آمریکا، یک ائتلاف دفاع هوایی در خاورمیانه تشکیل بدهد.
جو بایدن پیش از ورود به عربستان از اسرائیل دیدار خواهد کرد.