عراق از اواسط آوریل شاهد هفت طوفان شن بوده است. این پدیده که سال به سال بدتر میشود، تهدیدی جدی برای سلامت و اقتصاد کشورهای خاورمیانه است.
به نظر میرسد هیچ چیز نمیتواند آن را متوقف کند. تنها در عرض چند دقیقه کل شهرها در مه غلیظی از غبار نارنجی فرو میرود. طوفان شن همیشه بخشی از زندگی روزمره مردم عراق بوده است اما فراوانی و شدت آن در سالهای اخیر افزایش یافته است.
آخرین مورد طوفان شن در روز پنجشنبه (دیروز) باعث مرگ یک نفر و بستری شدن ۵ هزار نفر دیگر به دلیل مشکلات تنفسی شد.
سیف البدر، سخنگوی وزارت بهداشت عراق در بیانیهای مطبوعاتی با اشاره به موارد بیماری با شدت متوسط یا کم گفت: «اکثریت این افراد از بیمارستان مرخص شدهاند.»
وی افزود که بیشترین آسیب را افراد مبتلا به «بیماریهای مزمن تنفسی مانند آسم» یا «سالمندان» به ویژه سالمندانی که از نارسایی قلب رنج میبرند متحمل شدهاند.
فراتر از مشکلات بهداشتی، این پدیده زخمی بر اقتصاد عراق است. فرودگاههای بغداد، نجف، اربیل در روزهای شدت گرفتن طوفان شن به دلیل عدم دید کافی مجبور میشوند برای ساعاتی پروازهای خود را متوقف کنند.
از سوی دیگر طبق گزارش سازمان جهانی هواشناسی، ماسه نیز اثرات نامطلوب زیادی بر روی کشاورزی دارد. ماسه با خفه کردن نهالها عملکرد رشد گیاه را کاهش میدهد، فتوسنتز کم میشود و فرسایش خاک زیاد.
علاوه بر این رسوبات گرد و غبار باعث انسداد کانالهای آبیاری یا بدتر شدن کیفیت آب در رودخانهها و نهرها میشود.
در زمان رخ دادن این طوفانها بسیاری از فعالیتها باید متوقف شود و کشورهای منطقه مبالغ نجومی را از دست میدهند. طبق گزارش سازمان ملل هر سال طوفان شن و گرد و غبار در شمال آفریقا و خاورمیانه مبلغ ۱۳ میلیارد دلار از تولید ناخالص داخلی را هدر میدهد.
یک طوفان شن عظیم در سپتامبر ۲۰۱۵ بخش زیادی از خاورمیانه را در برگرفت که منجر به بسته شدن فرودگاهها، تصادفهای جادهای و بستری شدن شمار زیادی در بیمارستانها شد.
پیش بینی میشود که اوضاع همچنان بدتر شود. یک مقام ارشد محیط زیست عراق در اوایل آوریل گفته بود که این کشور احتمالا در دو دهه آینده با «۲۷۲ روز گرد و غبار» در سال روبرو میشود و در سال ۲۰۵۰ به آستانه ۳۰۰ روز در سال خواهد رسید.