مقامات لندن می‌گویند سرعت مذاکرات هسته‌ای کافی نیست و به بن‌بستی خطرناک نزدیک می‌شود. وزیر خارجه آمریکا در یک مصاحبه تفصیلی گفت که خروج آمریکا از برجام یکی از بدترین تصمیم‌های ده سال اخیر در دیپلماسی آمریکا بوده است.
وزیر خارجه بریتانیا می‌گوید مذاکرات هسته‌ای با ایران به منظور احیای توافق ۲۰۱۵ برجام دارد به بن‌بستی خطرناک می‌رسد.
به گزارش خبرگزاری رویترز، لیز تراس روز سه‌شنبه ۲۵ ژانویه (پنجم بهمن) در پارلمان بریتانیا گفت: «این مذاکرات بسیار عاجل است اما سرعت کافی را ندارد.»
وزیر خارجه بریتانیا اظهار کرد که کشورش با هم‌پیمانان خود در این زمینه همکاری دارد، اما مذاکرات دارد به بن‌بستی خطرناک می‌رسد.
لیز تراس افزود که ایران باید حالا انتخاب کند که آیا می‌خواهد به این توافق بپیوندد یا این‌که مسئول شکست توافق برجام باشد. او گفت که در صورت شکست برجام، تمام گزینه‌های دیگر روی میز است.
توضیحات بلینکن درباره معضل هسته‌ای با ایران
آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا در یک مصاحبه با نهاد “یادبود فران آیزنستات و خانوادهٔ آیزنستات” در مورد حوزه‌های مختلف دیپلماسی آمریکا، از جمله مناقشه اوکراین و روسیه، رویکرد آمریکا در قبال چین و بحران خاورمیانه و افغانستان، به تفصیل به معضل هسته‌ای ایران پرداخت. این گفت‌وگو در وبگاه وزارت خارجه آمریکا منتشر شده است.
وزیر خارجه آمریکا گفت توافق ۲۰۱۵ برجام در دولت اوباما، به خاطر “فعالیت‌های مخرب ایران در خاورمیانه و فراتر از آن” صورت گرفت. او افزود که از سوی دیگر، توافق برجام توانست برنامه سال ۲۰۰۳ تولید تسلیحات هسته‌ای ایران را متوقف کند.
بلینکن اظهار کرد که اگر ایرانی‌ها واقعا بار دیگر بخواهند برنامه تولید سلاح هسته‌ای را به جریان بیندازند، بخش مربوط به تسلیح دور از دسترس قرار می‌گیرد و انجام دادن کاری در این زمینه سخت‌تر می‌شود، چون اگر قرار باشد به یک سلاح واقعی دست بیابند، احتمالا این کار را جایی در اتاقی پشت یک کامپیوتر و در تاسیساتی نسبتا کوچک‌تر انجام می‌دهند.
بلینکن گفت: «ایرانی با یک سلاح هسته‌ای یا با توانمندی تولید یکی از آن‌ها در مدتی بسیار کوتاه، که بتوانند خیلی سریع به چنین سلاحی دست پیدا کند، ایرانی خواهد بود که با مصونیت بیشتری در تمامی این عرصه‌ها عمل می‌کند. همچنین، ایرانی با یک سلاح هسته‌ای تهدیدی علیه موجودیت اسراییل و برای دیگری کشورهای منطقه ایجاد می‌کند و به تهدید بالقوه‌ای جدی برای ما هم محسوب می‌شود، نه تنها در منطقه، بلکه در همین جا [آمریکا].
“خروج آمریکا از برجام بدترین تصمیم بود”
وزیر خارجه آمریکا گفت که توافق برجام «بر مواد شکافت‌پذیر متمرکز بود و به گونه موثری توانست برنامه هسته‌ای ایران را به داخل جعبه بازگرداند و من باید بگویم، از میان تمامی تصمیم‌هایی که در پنج تا ده سال اخیر در سیاست خارجی آمریکا اتخاد شده است، فکر کنم احتمالا بدترین آن‌ها خروج از این توافق بوده است.»
بلینکن گفت که دولت وقت آمریکا به رهبری دونالد ترامپ وعده داده بود که این توافق با توافقی قوی‌تر جایگزین‌خواهد شد، اما این اتفاق نیفتاد: «برعکس، ایران از آن موقع از این اقدام به عنوان بهانه‌ای برای از سرگیری خطرناک‌ترین جنبه‌های برنامه‌اش استفاده کرد، یعنی آغاز تولید مواد شکافت‌پذیر تا ۲۰ درصد، ۶۰ درصد، و تهدید کرد تا ۹۰ درصد هم انجامش خواهد داد، توافق برجام جلوی آن را تا ۳،۶۷ درصد گرفته بود. تمام این‌ها معنایش این است که می‌توان مواد شکافت‌پذیر در سطح تسلیحات را خیلی، خیلی سریع تولید کرد. ایران به کار گرفتن سانتریفیوژهای پیچیده‌تری را آغاز کرد که تمام‌شان به واسطه توافق ممنوع شده بودند. همچنین شروع کرد به ایجاد اخلال در فعالیت بازرسان بین‌المللی که دید بسیار بالایی از تمامی جنبه‌های این برنامه به ما می‌دادند.»
وزیر خارجه آمریکا در مورد امکان بازگشت به پایبندی دوجانبه به توافق برجام گفت که ارزیابی دولت آمریکا این است که «از میان تمامی گزینه‌های ناقصی که داریم، این هنوز بهترین راه برای برگرداندن برنامه هسته‌ای ایران به داخل جعبه و در عین حال، ایجاد امکانی برای ما در جهت پرداختن به تمامی سیاست‌های افراطی دیگر ایران است.»
بلینکن افزود که در توافق اولیه برجام به هیچ وجه چیزی “مانع ما از پیگیری، تحریم و پرداختن به موارد دیگری که ایران انجام می‌دهد و ما عمیقا با آن‌ها مخالفیم، نیست”.
“به پایان فرصت نزدیک می‌شویم”
وزیر خارجه آمریکا تأکید کرد که مذاکرات هسته‌ای دارد به پایان مسیر بازگشت به برجام نزدیک می‌شود، زیرا ایران در برنامه هسته‌ای خود پیشروی داشته است.
بلینکن گفت: «دو بحث در این باره وجود دارد. ایران در حال رسیدن به نقطه‌ای است که زمان گریز آن، یعنی مدتی که طول می‌کشد مواد شکافت‌پذیر لازم برای یک بمب را تولید کند، رو به کوتاه شدن و رسیدن به مدتی چند هفته‌ای است، و این به خودی خود، چیزی است که نباید به مرور به طول بینجامد. چنین دنیایی، دنیایی نیست که ما بخواهیم در آن زندگی کنیم. دوم این‌که، ایران همچنان به کسب دانش و ایجاد تخصص [در حوزه هسته‌ای] ادامه می‌دهد، طوری که در نقطه‌ای در آینده‌ای نزدیک، حتی بازگشتن به تمامی محدودیت‌های برجام موجب به دست آوردن دوباره مزایای عدم اشاعه‌ای کافی نخواهد شد. چون تمامی چیزهایی که ایران آموخته است و به آن اجازه می‌دهد حتا با وجود محدودیت‌های برجام، با سرعتی بیشتر [از محدودیت‌هایش] بگریزد. بنابراین ما در حال نزدیک‌تر شدن به آن نقطه هستیم.»
وزیر امور خارجه آمریکا درباره احتمال به توافق رسیدن بر سر بازگشت به توافق هسته‌ای در مذاکرات وین گفت: «امشب که این‌جا هستیم، نمی‌توانم به شما بگویم به پایبندی دوجانبه باز می‌گردیم یا نه. فکر می‌کنم ظرف چند هفته در این باره تصمیم‌گیری خواهد شد، چون با توجه به کارهایی که ایران می‌کند، نمی‌توانیم اجازه دهیم این رویه ادامه پیدا کند. متحدان و شرکای ما در اروپا هم همین طور فکر می‌کنند. می‌توانم بگویم، روس‌ها هم که بخشی از این روند [مذاکرات وین] هستند نیز چنین فوریتی را حس می‌کنند. باید دید چه می‌شود.»
آنتونی بلینکن تصریح کرد که اگر آمریکا و هم‌پیمانانش نتوانند با ایران به یک توافق دست یابند، برای حل این معضل به گزینه‌های دیگری روی خواهند آورد که پیشاپیش سخت روی آن کار کرده‌اند.
نظر شمخانی در باره مذاکره مستقیم با آمریکا
در پی اظهارات حسین امیرعبداللهیان، وزیر خارجه ایران مبنی بر امکان مذاکرات مستقیم ایران و آمریکا در یک رشته مسائل خاص و استقبال آمریکا از این رویکرد، دبیر شورای عالی امنیت ملی گفته است که روش ارتباطی ایران با آمریکا تنها زمانی با روش‌های دیگر جایگزین می‌شود که “توافق خوب” در دسترس باشد.
علی شمخانی در توییتی نوشت: «تا کنون ارتباط با هیئت آمریکایی حاضر در وین با مبادله نوشتار غیررسمی انجام شده و نیازی به بیش از این نیز نبوده و نخواهد بود. این روش ارتباطی تنها زمانی با روش‌های دیگر جایگزین می‌شود که توافق خوب در دسترس باشد.»