گزارش از مریم شاهی
به تازگی سازمان ملل متحد و عفو بین‌الملل در پیام های جداگانه ای با اشاره به ناپدید شدن زنان فعال مدنی از جمله مدیر زندان زنانه هرات از طالبان خواستند محل نگهداری این زنان را گزارش کنند و به این نهادها درباره تضمین آنها به حقوق بشر اطمینان دهند.
همزمان آنتونیو گوترش، دبیر کل سازمان ملل متحد در بخشی سخنرانی روز شنبه گفت که برای برسمیت شناخته شدن بین المللی کاملا ضروری است که طالبان به حقوق زنان و دختران احترام کامل داشته باشند.
یورونیوز بعد از انتشار ویدیویی از تمنا زریاب پریانی که وی درخواست کمک می کند و می گوید که طالبان می خواهند بزور وارد خانه اش شوند، پیگیر وضعیت وی و دیگر زنان فعال مدنی بوده است.
طبق آخرین اطلاعاتی که از طریق اقارب (نزدیکان) و دوستان تمنا زریاب به دست یورونیوز رسیده است ده نفر از اعضای گروه طالبان که خود را وابسته به استخبارات طالبان معرفی کرده بودند، ساعت ۵ بعدازظهر روز چهارشنبه بزور وارد آپارتمانی شدند که در آن تمنا به همراه سه خواهرش زندگی می کردند.
طالبان پس از ورود به خانه تمنا ابتدا چشمان و دهان هر چهار نفر را بستند و با پوشاندن حجاب (برقع) آنها را با خود بردند. بسیاری از ساکنان آپارتمان شاهد این صحنه بودند. بعد از این حادثه، نزدیکان تمنا به حوزه های امنیتی طالبان مراجعه کردند ولی پاسخ روشنی دریافت نکردند.
خشم طالبان از اعتراض زنان به حجاب اجباری
هدی خموش از فعالان مدنی که همراه با تمنا و دیگر زنان معترض، اعتراضات را در شهر کابل سازماندهی می کردند، به یورونیوز می گوید که روز قبل از بازداشت تمنا و خواهرانش، طالبان در اسپیس توییتر (گفتگوی گروهی) درباره اعتراضات خیابانی زنان ایجاد کرده بودند که باید این دخترها را مجازات کنیم. همچنین طالبان تصاویری از تمنا منتشر می کردند و با عناوین غیراخلاقی وی را متهم می کردند. آنها بخاطر اعتراض به حجاب اجباری (برقع) عصبانی بودند که در آن در اقدامی نمادین برقع سفید آتش زده شد. جنرال متین از اعضای طالبان گفته بود دخترانی را که برای دموکراسی صدا بلند می کنند، مجازات می کنیم.
وی درباره روز حادثه می گوید: «یک روز بعد از تهدیدات طالبان، من نتیجه تست کرونا را گرفته بودم و به سوی خانه می رفتم که یک رنجر طالبان به سرعت به سمتم می آمد، طوری که می خواست مرا له کند. خودم را کنار کشیدم و افتادم. کمر و پایم صدمه دید.»
خانم خموش می‌افزاید: ساعت سه بعد از چاشت بود و من در شبکه های اجتماعی نوشته یکی از طالبان را دیدم که نوشته بود که خدا را شکر یکی از سرکرده های دختران معترض کشته شد. با تمنا تماس گرفتم و گفتم که شایعات دروغ نیست و باید هر چه زودتر خانه را ترک کند ولی او گفت که درهای خانه را قفل کرده و با خواهرانش نشسته است و اتفاقی نمی افتد اما دو ساعت بعد ویدیوی تمنا را دیدم که گفته بود طالبان می خواهند وارد خانه اش شوند و بعدتر از موبایل پروانه تماس گرفتند وگفتند که طالبان، پروانه ابراهیم خیل را در نزدیک دفتر کارش با خود برده اند.»
مقام های طالبان در روزهای اخیر بارها ربودن و بازداشت این زنان معترض را انکار کرده اند.
از خیابان‌های کابل تا اسلو؛ رویارویی طالبان و فعالان مدنی
هدی خموش اکنون در ناروی (نروژ) برای شرکت در نشست اسلو به سر می برد. همزمان امیرخان متقی، وزیر خارجه طالبان نیز در این نشست حضور دارد. این نشست تا روز سه شنبه ادامه دارد. بسیاری از فعالان حقوق زنان امیدوارند که این نشست به افزایش فشارهای جهانی برای ملزم کردن طالبان به رعایت حقوق زنان و حقوق بشر در افغانستان بیانجامد. همزمان شهروندان افغانستانی که مقیم ناروی (نروژ) هستند، از روزهای گذشته تجمعات اعتراضی علیه طالبان در مقابل مکان برگزاری نشست اسلو راه اندازی کرده اند. یکی از سازماندهندگان تظاهرات در نروژ به یورونیوز می گوید: «رهایی فعالان زن در افغانستان، یکی از درخواست های آنان در تظاهرات روز دوشنبه پیش رو است.» همزمان با این نشست تعدادی از افغانستانی های مقیم سویدن (سوئد) نیز برای رهایی تمنا زریاب پریانی، عالیه عزیزی و پروانه ابراهیم خیل تجمعی برگزار کردند.
تبلیغات طالبان و افزایش واکنش‌های زن‌ستیزانه
با گذشت چند روز از انتشار خبر ربودن این فعالان زن، موجی از تبلیغات بر ساختگی و جعلی بودن این ویدیو در شبکه های اجتماعی افغانستان شکل گرفته است و عده ای دیگر نیز به دفاع از این زنان و داعیه هایشان پرداخته اند.
ویدا ساغری از فعالان حقوق زنان نیز که از چند سال به اینسو بخاطر تهدیداتی که دریافت می کرد، با فرزندانش در خارج از افغانستان زندگی می کند، به یورونیوز می گوید: «تمنا از زنان مبارز در سال های اخیر بود. او ورزشکار بود و به ورزش وزنه برداری و بوکس می پرداخت. او از سه سال پیش مخفیانه زندگی می کرد، همان طور که من هم در افغانستان به زندگی مخفیانه روی آورده بودم.
تمنا یکبار با چاقو زخمی شد. او از چندی به این طرف در لیست ترور طالبان بود و من این مدت با او و تعدادی از دختران مبارز در کابل ارتباط داشتم. همه آن ها می گفتند که از طرف طالبان تهدید می شوند.»
بگفته ویدا ساغری، جو زن ستیزانه‌ای که در شبکه های اجتماعی با خبر بازداشت تمنا و خواهرانش شکل گرفته است، بخاطر این است که اکثر مردان افغانستان در عمیق ترین باورهایشان، ذهنیت طالبانی دارند. بسیاری از کسانی که بخاطر به قدرت رسیدن طالبان به کشورهای غربی مهاجرت کرده اند مهاجران سیاسی و اقتصادی هستند نه مهاجرانی که بخاطر شکاف عقیدتی با طالبان مهاجرت کرده باشند.
وی می افزاید: «بسیاری از این مهاجران پس از ورود به کشورهای غربی همان رویکرد زن ستیزانه را حفظ می کنند، به طوریکه زنانشان ملزم به داشتن حجاب هستند و مورد لت و کوب قرار می گیرند.»
زهرا موسوی از دیگر فعالان مدنی افغانستان با اشاره به فعالیت های طالبان در رسانه های اجتماعی اظهار می دارد: «طالبان با ایجاد جو تبلیغاتی به انسان زدایی زنان مبارز دست می زنند. به این صورت که هویت اخلاقی این زنان را زیر سوال می برند و می گویند که این زنان به عنعنات [سنت‌های] جامعه افغانستان و ارزش های اسلامی توهین کرده اند و زمینه را برای جو نفرت اجتماعی از این زنان فراهم می کنند تا بتوانند در نهایت این زنان را حذف کنند.»
وی می گوید: «دستگاه تبلیغاتی طالبان در خدمت سرکوب و شکنجه زنان مبارز استفاده می شود و اکنون شش زن فعال اجتماعی مفقود شده است. خانواده زنان ربوده شده تحت فشار فرهنگی و اخلاق حاکم سنتی جامعه هستند تا در برابر مفقود شدن دخترانشان به سکوت و گاها انکار متوسل شوند. چرا که زن و دختر در جامعه افغانستان با آبرو و ننگ مردان خانواده گره خورده است. طالبان این را به خوبی می دانند.»
آگاهان معتقدند که گروه طالبان بعد از خروج آمریکایی ها، بدون کمترین مقاومتی از طرف اردوی ملی (ارتش)، افغانستان را تصرف کردند. آنها فکر می کردند آمریکا و بازوی نظامی وجود ندارد که در مقابل انها ایستادگی کنند و آن ها بدون مانع قدرت مطلقه ای را تشکیل خواهند داد، آن ها هیچ وقت فکر نمی کردند که نسل امروز زنان تحصیلکرده مهمترین چالش آن ها برای برقراری یک حکومت مطلقه دینی باشد.