تهدید حیات وحش و آب شرب منطقه در صورت ادامه اکتشافات / یک مسئول: با هر کسی که جلوی سرمایه‌گذاری را بگیرد برخورد می‌شود
بنابر ادعای مردم و فعالان محیط زیست کرمان به تازگی معدن سیلیس در ارتفاعات کلمرز شهرستان استان کرمان در دست اکتشاف است که در این منطقه گونه‌های جانوری مانند کل، بز و…زیست می‌کنند و همچنین آب شرب این شهرستان از رودخانه فصلی همین ارتفاعات تامین می‌شود از این معدن می گذرد و باعث آلودگی رودخانه و انتقال آن به سغره‌های زیر زمینی می شود.
به گزارش خبرنگار ایلنا، مشکلات جنوب کرمان از زندگی کپرنشینی تا کمبودهای بهداشتی، درمانی، آموزشی گرفته تا انتقال آب هلیل رود کم نبود که با واگذاری‌های پی در پی معادن در این مناطق و با آلوده کردن آب شرب و نابودی حیات وحش منطقه عرصه را از آنچه که بود بر این مردم تنگ‌تر می‌کنند. واگذاری معدن سیلیس در منطقه کلمرز شهرستان کهنوج تازه‌ترین آنها است که به گفته بسیاری از کارشناسان زیست محیطی خطر آلودگی آب شرب منطقه و افزایش نگرانی‌ها بابت حیات وحش منطقه و درختان کُنار بومی را در پی دارد.
آب این منطقه باید از این معدن بگذرد و وارد سفره‌های زیرزمینی شود
عادل سالاری مدیر انجمن دوست‌داران محیط زیست کلمرزم در این باره به ایلنا گفت: این معدن جایی قرار گرفته که قلب طبیعت ما در کلمرز و ارتفاعات کوهستانی است. ارتفاعاتی که تقریبا بیشتر آب شرب کهنوج و فاریاب را تأمین می کند. همچنین معدن دقیقا در محل زیستگاه کل، بز، قوچ و میش بومی و در بستر رودخانه فصلی منطقه قرار دارد. آبی که از این کوه سرازیر می شود باید از این معدن بگذرد و وارد سفره‌های زیر زمینی شود.
وی افزود: متاسفانه به دلیل اینکه این مناطق تحت حفاظت محیط زیست نیستند، هیچ استعلامی از محیط زیست برای اکتشاف معدن دریافت نکرده‌اند. سازمان صنعت، معدن و تجارت جنوب استان بدون هیچگونه کارشناسی برای اکتشاف این معدن مجوز صادر کرده که با احداث جاده برای دست یابی به این معدن باعث نابودی گونه‌ای کُنار بومی که بسیار نادر است می شود.
شرایط را برایمان از آنچه که است می خواهند بحرانی تر کنند
سالاری ادامه داد: برای اکتشاف معدن تنها به مجوز صادر شده از سوی سازمان صمت جنوب استناد می کنند که آن هم بدون کارشناسی و ارزیابی صادر شده است. در حال حاضر ای.سی آب شرب کهنوج بر اساس اعلام آب منطقه‌ای 1700 است که مثل اسید است حال می‌خواهند با اکتشاف معدن در مسیر آب شرب‌مان شرایط را از آنچه که است بحرانی تر کنند.
مدیر انجمن دوست‌داران محیط زیست کلمرز عنوان کرد: در همین منطقه سازمان صمت جنوب کرمان معدن مسی را هم واگذار کرده که این معدن بیشترین آلایندگی را در پی دارد. رشته کوه های کلمرز متاسفانه بیشترشان معدنی‌اند ولی حیات مردم کهنوج بستگی به آبی که از ارتفاعات همین رشته کوه ها سرازیر می شود بستگی دارد. از همه اینها بدتر معدن مسی که واگذار کرده اند دقیقا بر روی رودخانه آب شرب کهنوج قرار دارد که آب منطقه ای اعلام کرد مجوزی برای این معدن صادر نکرده است. نگرانی ما بیشتر این است که آیا اصولا به سلامت مردم منطقه اهمیت می‌دهند؟
داشتن مجوز دال بر حقانیت نیست
وی گفت: می خواهند معدن سیلیس را در این منطقه اکتشاف کنند که نمی‌دانم منافع اقتصادیش چقدر است؟ اما دارند سلامت مردم را به خطر می‌اندازند و تا می‌خواهیم از حق‌مان دفع کنیم به مجوزی که از سازمان صمت دارند استناد می کنند که باید بدانند داشتن مجوز دال بر حقانیت و واقعیت‌های زیست محیطی منطقه نیست.
با صدور مجوز چاه‌های متعدد، باعث فرو نشست زمین در کهنوج شده‌اند
سالاری با بیان اینکه ما در کهنوج مشکلات مان یکی دوتا نیست اضافه کرد: در محدوده کهنوج آنقدر مجوز حفر چاه آب صادر کرده اند که زمین های این شهر دچار فرونشست شده و شکاف‌هایی با عرض‌های 3 و 5 کیلومتری ایجاد شده است. مسئولان ما متاسفانه فقط نگران پست و مقام شان هستند و سلامتی مردم برایشان مهم نیست.
با بهره برداری از معدن کروم در فاریاب آب را تلخ و مردم را مجبور به مهاجرت کرده‌اند
وی ادامه داد: حاضرند برای آینده محیط زیست و مبدا این همه ریزگرد بودجه در نظر بگیرند و یا برای احیای جازموریان جلسه متعدد برگزار کنند اما حاضر نیستند دست از اقدامات غیر کارشناسی‌شان بردارند.تمامی آب‌ها و درختان این سرزمین در حال خشک شدن و یا به کانون گرد و غبار تبدیل شده‌اند. در شهرستان فاریاب با بهره‌برداری از معدن کروم آب شرب مردم را تلخ کرده‌اند به شکلی که اهالی مجبور به مهاجرت شده‌اند و عملا آبی برای خوردن ندارند.
این فعال محیط زیست با اشاره به اینکه ابتدا به نام اشتغال‌زایی اقدام به اکتشاف معدن در منطقه می‌کنند، گفت: اگر راست می گویند و غم بیکاری مردم را می‌خورند راه‌های بهتری برای ایجاد اشتغال وجود دارد و می‌توانند با احداث کارخانه بسته‌بندی محصولات کشاورزی بیش از 1000 نفر را مشغول به کار کنند. در معادن تنها 2 الی 3 نفر را به عنوان نگهبان آن هم از ترس اینکه آسیبی به وسایل و دستگاه‌هایشان نرسد به کار می گمارند.
سالاری بیان کرد: هیچ اشتغالی ایجاد نمی‌کنند و با آمارهای غیرواقعی اعلام می‌کنند برای بیش از 50 نفر ایجاد شغل می‌کنیم که اصلا چنین چیزی نیست. بروید تحقیق کنید ببینید این همه معدن که به نام ایجاد اشتغال احداث شده چند نفر از اهالی در آن مشغول به کار شده‌اند؟
فواد خیرخواه یکی دیگر از فعالان محیط زیست کهنوجی در این باره به خبرنگار ایلنا، گفت: این منطقه جایگاه حیات وحش است و 70 – 80 راس قوچ آنجا هستند که توسط دوست‌داران محیط زیست با هزینه شخصی شان مدت زیادی است مورد محافظت هستند. به تازگی سرمایه گذاری در این منطقه بدون داشتن پروانه بهره برداری در حال اکتشاف معدن سیلیس است و برای دسترسی به این معدن دارد جاده احداث می کند. مردم روستای چاه ریگان چند روز پیش با تجمع در محل اکتشاف به صورت خودجوش کار را متوقف کردند. ظاهرا سرمایه گذار از مردم شکایت کرده و مردم درگیر رفت و آمد به مراجع قضایی شده اند.
وی ادامه داد: اداره محیط زیست شهرستان هم اعلام کرد چون جزو مناطق چهارگانه ما نیست دخالت نمی کنیم. در حالی که اکتشاف این معدن در محل آبخوری قوچ های منطقه و همچنین رفت و آمدشان است و در دل کوه 800 متر جاده احداث کرده اند آن هم بدون پروانه بهره برداری که اقدامی غیر قانونی است و تنها پروانه اکتشاف دارد و هنوز به مرحله بهره برداری نرسیده است.
در ادامه نیز مصطفی وطن‌خواه رئیس هیأت کوهنوردی شهرستان کهنوج هم در این باره به ایلنا، گفت: حدودا چهل روزی می شود که این معدن کار اکتشافش را آغاز کرده است. البته سال گذشته که در نقطه دیگری آغاز به کار کرد توسط مردم از ادامه کارش ممانعت به عمل آمد و به تازگی 10 کیلومتر بالاتر از مکان قبلی دوباره شروع به اکتشاف کرده است.
برای احداث جاده کوه را تخریب کرده اند
وطن‌خواه عنوان کرد: تا جایی که اطلاع دارم فعلا این معدن در مرحله اکتشاف است که سرمایه گذار بدون پروانه بهره برداری با لابی گری اقدام به احداث جاده در مسیر معدن در کوه کرده است که هنوز مشخص نیست که آیا پروانه بهره برداری به این شخص بدهند یا خیر اما با این وجود اقدام به جاده سازی کرده و تقریبا 300 – 400 متر کوه را تخریب کرده که مردم منطقه از ادامه روند کارش را گرفته اند و فعلا تعطیل است ولی به طور جد پیگر است که دوباره کارش را شروع کند.
وی اضافه کرد: خود محیط زیست در جریان است که این کوه زیست گاه بیش از 3000 هزار کل، بز و خرس سیاه است که گونه اش در معرض انقراض است. با این وجود باز هم تمامی این شرایط را نادیده گرفته‌اند و این معدن را نمی‌دانم چگونه و بر چه اساسی واگذار کرده اند. با احداث جاده در این کوه آرامش حیات وحش به هم می خورد.
مسلم مروجی فرد رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت جنوب استان کرمان هم در ادامه در گفت و گو با خبرنگار ایلنا، اظهار داشت: به دلیل محرومیت جنوب استان ، سازمان صمت به شکل مستقل از سازمان استان فعالیت می‌کند یعنی کرمان تنها استانی است که در 2 بخش شمالی و جنوبی اداره صمت دارد.
مروجی فرد افزود: برای پروانه اکتشاف معادن ، قانون یک سری الزامات مشخص کرده و بر اساس آن روند قانونی ما نیز در سیستم اداری و هم در حوزه بخش خصوصی عمل می کنیم. افراد از طریق همین روند قانونی برای ثبت معدن اقدام می کنند و استعلام های مربوطه صورت می گیرد. از دستگاه های متولی مانند منابع طبیعی به عنوان مرجع واگذاری اراضی ملی استعلام گرفته می شود و بر اساس جواب استعلام آنها برای سرمایه گذار پروانه اکتشاف صادر می شود.
برای معدن سیلیس کلمرز مجوز قانونی صادر شده است
وی ادامه داد: بعد از صدور پروانه اکتشاف تازه افراد می توانند سرمایه گذاری کرده و عملیات اکتشاف را آغاز کنند. در صورتی که ماده معدنی وجود داشته باشد منجر به بهره برداری و صدور مجوزهای بعدی می شود. برای اکتشاف معدن سیلیس کلمرز نیز همه مجوزهای قانونی برای این معدن صادر شده و هیچگونه آسیبی برای منطقه به لحاظ زیست محیطی ندارد.
رئیس سازمان صمت جنوب استان کرمان عنوان کرد: طبق بررسی‌ها انجام شده یکی از موارد استفاده سیلیس در حوزه آب است. یعنی سیلیس را استخراج می کنند و با قرار دادن آن در داخل گونی و بسته بندی و در حوزه هایی منابع آب شهری و کشاورزی برای تصفیه قرار می دهند و هدف از برداشت این ماده معدنی سیلیس برای حفظ منابع آبی است. این معدن هنوز در مرحله اکتشاف است و در این مرحله نمی تواند آسیب مخربی را در منطقه ایجاد کند.
مروجی فرد بیان کرد: برای رسیدن به محل اکتشاف معدن سیلیس در منطقه کلمرز شهرستان کهنوج حتما جاده احداث شود و پس از کشف مواد معدنی پروانه بهره برداری برای سرمایه گذار صادر خواهد شد که بتواند مواد را برداشت کند. البته دغدغه و نگرانی مردم منطقه هم بجاست و باید به خواسته‌شان رسیدگی شود. فرماندار کهنوج به عنوان رئیس شورای تأمین می‌تواند بررسی کند و اگر دستگاهی غیر قانونی عمل کرد و موجب آسیب رسیدن به منطقه شد ادامه کار را متوقف کند.
باید به مطالبات مردم توجه شود
وی گفت: تا یک سال و نیم پیش در این منطقه ماده معدنی سیلیس به صورت کاملا خام استخراج و خارج می شد با نشستی که با سرمایه گذاران مختلف داشتیم نهایتا یک سرمایه گذار را راضی کردیم که با بیش از 100 میلیارد تومان در آنجا سرمایه گذاری کند که آن سرمایه‌گذار هم در حال صدور مجوز و تأمین زیر ساخت‌ها است که تا یک ماه آینده انجام می‌شود. اگر مطالبات مردم طبق قانون باشد که باید رسیدگی شود و اگر مطالبات شان صرفا جلوگیری از سرمایه‌گذاری است که قابل قبول نیست و با هر کس که جلوی سرمایه گذاری را بگیرد برخورد می‌شود.
این معدن در مناطق چهارگانه ما قرار ندارد
هادی جلالی رئیس اداره محیط زیست کهنوج هم در این باره به ایلنا گفت: محدوده ای که این اکتشاف دارد صورت می گیرد در مناطق چهارگانه ما تعریف نشده یعنی منطقه آزادی است و به منابع طبیعی مربوط می شود. اما معادن هر کجا باشند بی تاثیر بر محیط زیست نیستند. ما زمانی می توانیم آنالیز کنیم که معدن آغاز به کار کند و باید ببینیم وضعیتش به چه صورت است و فعالیتش چه آلایندگی در پی خواهد داشت بعد اقدام کنیم. سرمایه گذار در کلمرز هنوز در حال اکتشاف است و به مرحله بهره برداری نرسیده است. اگر معادن ایجاد آلایندگی کنند محیط زیست باید دخالت کند.
مرتضی لورگی رئیس اداره منابع طبیعی شهرستان کهنوج هم به خبرنگار ایلنا گفت: برای معدن سیلیس کلمرز منابع طبیعی برای احداث جاده در مسیر این معدن بررسی‌های لازم را انجام داده است و کاملا تحت کنترل ما قرار دارند که مبادا به محیط زیست آسیبی وارد شود.
وی ادامه داد: این محدوده برای اکتشاف این معدن قبلا توسط منایع طبیعی بررسی شده ؛ همان زمان سازمان صمت از اداره کل منابع طبیعی استعلام گرفت و با نظارت اداره منابع طبیعی شهرستان کهنوج قرار شد به شرط آنکه در مسیر اکتشاف و جاده‌سازی این معدن گونه‌های درختی و گیاهی از بین نرود مجوز صادر شود حتی در مسیرهایی که جاده سازی صورت می گیرد ازطریق همکاران ما نظارت و کنترل می شود هر چند در حال حاضر کار معدن تعطیل است.
گزارش: مریم بازوند