نشست ۲۱م در سال ۲۰۱۵ در پاریس اهمیت داشت زیرا اعضا بر هدفی معیّن توافق کردند، ولی حالا نشست ۲۶م باید چگونگی دستیابی به آن هدف را با جزئیات بیشتری مشخص کند. اما امروزه دنیا دچار تفرقه است و اتفاق نظر جدّی در این مورد دیده نمی‌شود.
خلاصه و ترجمه شده از il Manifesto، ۱ نوامبر ۲۰۲۱ [۱۰ آبان ۱۴۰۰] نوشتهٔ لوکا مِینز ترجمهٔ امید مجد – اختصاصی اندیشه نو
احتمال می‌رود که در نشست آب‌وهوایی کاپ۲۶ (COP26) که روز یکشنبه در گلاسکو اسکاتلند گشایش یافت درخواست پاپ فرانسیس از رهبران جهان برای اتخاذ «تصمیم‌هایی رادیکال» مورد توجه چندانی قرار نگیرد. دولت ایتالیا [که چند روز پیش میزبان نشست گروه ۲۰ بود که در رم برگزار شد] یکی از سازمان‌دهندگان مشترک کاپ۲۶ است که به دلیل همه‌گیری کووید-۱۹ در سال ۲۰۲۰ برگزاری آن به تعویق انداخته شد.
در ۲۱مین همایش آب‌وهوایی در پاریس در سال ۲۰۱۵، کشورها توافق کردند که برای نگه داشتن گرمایش (افزایش دمای) جوّ کره زمین زیر ۲ درجه سانتی‌گراد در مقایسه با دوران پیش از انقلاب صنعتی تلاش کنند، و حتیٰ بکوشند که این افزایش دمای جوّ زمین از ۱٫۵ درجه بیشتر نشود (در حال حاضر دمای زمین ۱٫۱ درجه بیشتر از دورهٔ پیش از صنعتی شدن است). نشست کاپ۲۱ (COP21) در فرانسه اهمیت داشت، زیرا اعضا بر هدفی معیّن توافق کردند، ولی حالا نشست ۲۶م باید چگونگی دستیابی به آن هدف را با جزئیات بیشتری مشخص کند. طبق تصمیم‌های کاپ۲۱ در پاریس، تا زمان رسیدن به نخستین نقطهٔ مهم، یعنی سال ۲۰۳۰، باید با کاهش دست‌کم ۴۰درصد از انتشار گازهای گلخانه‌یی، بتوانیم روند بحران آب‌وهوایی را معکوس کنیم. متأسفانه چنان‌که از شواهد برمی‌آید، جای خوش‌بینی زیادی نیست. از دولت‌ها خواسته شده است که امسال برنامه‌های عمل جدید خود را اعلان کنند. بر اساس تمام برنامه‌هایی که تا پیش از برگزاری نشست گلاسکو ارائه شده است، آخرین برآورد سازمان ملل متحد این است که اگر با همین روند جلو برویم، جهان در مسیر گرم شدن تا حدّ ۲٫۷ درجه سانتی‌گراد قرار خواهد داشت،که فاجعه‌بار خواهد بود.
برخی از کشورهای کلیدی گروه 20، مانند هند، حتی برنامه‌های به‌روز شدهٔ خود را ارائه نداده‌اند. برخی دیگر مانند استرالیا و روسیه برنامه‌هایی دارند که در راستای هدف‌های «توافق پاریس» نیست. و این روزها، چین اعلام کرد که برای مقابله با بحران انرژی که با آن روبه‌روست [و ادامهٔ تولید صادراتی‌اش به دنیا]، تولید زغال‌سنگ- آلوده‌ترین سوخت فسیلی- را [تا سال ۲۰۳۰] افزایش خواهد داد [ولی با استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر و افزایش بهره‌وری تولید و کاربرد فناوری‌های نوین، تا سال ۲۰۶۰ آن کشور را به وضعیت «کربن خنثیٰ» خواهد رساند].
چیزی که باید مشخص شود این است که کشورهای جهان چگونه باید کاهش انتشار گازهای گلخانه‌یی خود را اندازه‌گیری و گزارش کنند، و چقدر باید با یکدیگر صریح و شفاف باشند. بدون وجود سازوکاری مؤثر، فقط اسیر «سبزشویی» [فقط خوب حرف زدن از انرژی پاک و لزوم حفظ جهان] خواهیم بود. یکی دیگر از میراث‌های همایش پاریس، تنظیم قوانینی برای «بازارهای کربن» بود، به‌خصوص در این مورد که شرکت‌ها چگونه می‌توانند اعتبار کربنی از دیگرانی بخرند که کسری تولید گازهای کربنی/گلخانه‌یی دارند، یا اگر لازم باشد، مجوّز آلودگی بگیرند. این مجوّزها را یا دولت‌ها می‌دهند یا در پروژه‌هایی مانند حفاظت از جنگل‌ها یا جنگل‌کاری شکل می‌گیرد که هدف آنها جذب دی‌اکسید کربن جوّ زمین است. البته در اثربخشی این فرایندها نیز تردیدهایی وجود دارد، از جمله اینکه ممکن است بر زندگی جمعیت‌های محلی، به‌ویژه بومیان، اثر بگذارند.
در حال حاضر اتحادیه اروپا، چین، و کالیفرنیا مقرراتی برای بازارهای خرید و فروش اعتبار کربنی تنظیم کرده‌اند. در برخی کشورها و بخش‌های اقتصادی نیز این بازارها به صورت داوطلبانه وجود دارند و فعالیت می‌کنند. حتیٰ در صورت ایجاد یک بازار کربن واحد که بازارهای موجود را هماهنگ کند، باز هم پرسش‌هایی در مورد اثربخشی نهایی این ابزار و هزینه‌های آن باقی می‌ماند، و برخی کشورها بیش از دیگران از آن سود خواهند برد. به همین دلیل بود که در نشست قبلی «کاپ۲۵» در سال ۲۰۱۹ در مادرید، هیچ توافقی در این مورد به دست نیامد. مسئلهٔ مهم و بسیار حساس دیگر، بودجهٔ این طرح‌هاست. کشورهای در حال توسعه [که اغلب سهم کمتری در ایجاد آلودگی کربنی دارند] برای انتقال به انرژی پاک و سبز و انطباق حیات اقتصادی-اجتماعی خود با تغییرهای آب‌وهوایی کنونی، به کمک [مالی و فنّی] نیاز دارند. اما کمک به این کشورها به‌کُندی صورت می‌گیرد. [استدلال این کشورها این است که قدرت‌های اقتصادی و فنّی کنونی در مسیر توسعهٔ خود، از جمله در انقلاب صنعتی و پس از آن، باعث آلودگی جوّ زمین شدند، و حالا اگر قرار است که کشورهای در حال توسعه در همان مسیر برای توسعهٔ خود حرکت نکنند، پس باید به آنها کمک‌های مالی و فنّی در عرصه‌های گوناگون بشود. در غیر این صورت، چاره‌ای ندارند جز پیمودن همان مسیری که کشورهای پیشرفتهٔ صنعتی رفته‌اند.]
در سال ۲۰۰۹، و بار دیگر در سال ۲۰۱۵، کشورهای ثروتمند توافق کردند که تا سال ۲۰۲۰، هر سال ۱۰۰میلیارد دلار کمک مالی برای مقابله با تغییرهای آب‌وهوایی در عرصه‌های گوناگون در اختیار کشورهای در حال توسعه قرار دهند، اما هنوز آن هدف برآورده نشده است: این مبلغ هنوز کمتر از ۸۰میلیارد دلار است. بریتانیا- با مشارکت آلمان و کانادا- طرحی را برای کمک مالی آب‌وهوایی تدوین کرده است که در آن فرایندی ایجاد خواهد شد تا آن ۱۰۰میلیارد دلار معیّن شده، به طور کامل تأمین شود، ولی نه تا سال ۲۰۲۳. با این حال، نشست گلاسکو باید به تأمین بودجه‌های بیشتری فکر کند که پس از سال ۲۰۲۵ لازم خواهد بود، زیرا با توجه به پیامدهای روزافزون بحران آب‌وهوایی، روشن است که پول بسیار بیشتری لازم خواهد بود.
هم‌زمان با برگزاری نشست گلاسکو، فعالان مدنی محلی و بین‌المللی نیز در تلاش‌اند که صدای خود را رسا و روشن به گوش جهانیان برسانند. برای روزهای ۵ و ۶ نوامبر [۱۴ و ۱۵ آبان] دو حرکت برنامه‌ریزی شده است: اوّل، اعتراض آب‌وهوایی جوانان در قالب «جمعه‌ها برای آینده»، شامل راه‌پیمایی به رهبری گرتا تونبرگ سوئدی، و دوّمی، مصادف با «روز جهانی عمل» خواهد بود که انتظار می‌رود دست‌کم ۱۰۰هزار نفر را به خیابان‌های گلاسکو بیاورد. سازمان مردم‌نهاد «شورش علیه انقراض» نیز اعلام کرده است که برنامه‌های مسالمت‌آمیزی تدارک دیده است که در روزهای برگزاری رسمی نشست، «اثر قابل‌توجهی» خواهد گذاشت.
از ۷ تا ۱۰ نوامبر نیز نشست‌های گسترده‌ای در تقابل با نشست سران در گلاسکو برگزار می‌شود که شامل بیش از ۲۰۰ همایش و سمینار در نقاط متعددی در سطح شهر خواهد بود. «ائتلاف همایش مردمی کاپ۲۶» اعلام کرده است که هدفش در جریان این حرکت‌ها و همایش‌ها، «تقویت صدای فرودستان است، کسانی که شدیدترین آسیب‌ها را از تغییرهای آب‌وهوایی می‌بینند، و مردمی که مقاومت می‌کنند و برای تغییر وضعیت موجود سازمان‌دهی و فعالیت می‌کنند.»
در این تجمع‌ها همچنین بر مبارزات بومیان کشورهای جهان برای بازپس‌گیری حق تصمیم‌گیری در سرزمین‌های بومی و جنگل‌های باستانی خود، از جمله در بریتیش کلمبیا (غرب کانادا)، بر مقاومت جزیره‌نشینان اقیانوس آرام در برابر حفاری‌های نفتی در اعماق دریا، و بر مخالفت ساکنان صحرای غربی (در شمال غربی آفریقا، در ساحل اقیانوس اطلس) با سرقت سرزمین‌هایشان تأکید و تمرکز خواهد شد.
اندیشه نو: استفاده از تمام یا بخش‌هایی از این مطلب با ذکر منبع بدون مانع است.