کودکان کار افغانستانی پسماندها را از تهران به حاشیه آرادکوه می‌‌برند. در همان جا هم در کلونی‌های غیر بهداشتی با وضعیتی اسفناک زندگی می‌کنند.
به گفته یکی از اعضای هیئت رئیسه شورای شهر تهران، کودکان کار زباله‌گرد افغانستانی پسماندها را از تهران به حاشیه آرادکود می‌آورند و در سوله‌هایی غیربهداشتی، تفکیک زباله می‌کنند.
جعفر بندی شربیانی، عضو هیئت رئیسه شورای شهر تهران دوشنبه ۲۶ مهر در گفت‌وگو با خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، با اشاره به وجود سوله‌های غیربهداشتی تفکیک زباله با وضعیتی اسفناک در اطراف تهران، بر لزوم به روز رسانی فرایندهای مربوط به پسماند در شهرداری تهران تأکید کرد.
تکذیب وجود اردوگاه کار اجباری کودکان افغانستانی
چند روز پیش در پی انتشار خبر اردوگاه کار اجباری کودکان افغانستانی در آرادکوه در فضای مجازی، گزارشی در خبرگزاری فارس منتشر شد. در این گزارش حسین حیدریان، معاون پردازش و دفع سازمان پسماند شهرداری تهران، وجود اردوگاه کار اجباری را در این منطقه انکار کرد و گفت:
«متأسفانه به‌دلیل بی‌اخلاقی‌های انجام گرفته توسط برخی، همزمان با آغاز فعالیت مدیریت شهری جدید موضوع اردوگاه اجباری برای کودکان کار مطرح شده، در صورتی که چنین چیزی به هیچ عنوان صحت ندارد.»
حیدریان گفت که در پذیرش پرسنل و نیروهای پیمانکاری نظارت‌های لازم به‌صورت کامل انجام می‌گیرد و پس از فرایند تأیید کارگر، پزشک وضعیت جسمانی آن را بررسی و معاینه و پس از ثبت چهره، کارگران می‌توانند در آرادکوه مشغول فعالیت شوند.
او با اشاره به اینکه همه این کارگران در آرادکوه تحت نظر معاینات ادواری قرار دارند، گفت:
«اکثر این کارگران از تبعه افغانستان هستند و ما همه همکاری‌ها و اقدامات لازم را جهت حفظ سلامت این افراد هنگام کار انجام می‌دهیم.»
او درباره گروه سنی و ملیت این گارگران گفت:
«همه کارگرانی که در آرادکوه مشغول فعالیت هستند ۱۸ سال سن به بالا داشته و به طور کلی حدود ۵۰۰ کارگر که اکثراً از افاغنه هستند در خطوط پردازش آرادکوه فعالیت می‌کنند.»
حیدریان گفت که این افراد در هشت سالن فعالیت دارند که به عبارتی هر واحد حمام و دستشویی مجزا و پزشک مستقر در محل دارد.
وجود سوله‌های تفکیک زباله در حاشیه آرادکوه
با وجود گفته‌های معاون پردازش و دفع سازمان پسماند شهرداری تهران، جعفر بندی شربیانی در واکنش به گزارشی مبنی بر تشکیل اردوگاه کار کودکان در آرادکوه گفت:
«در حاشیه آرادکوه سوله‌هایی وجود دارد که در آن تفکیک زباله انجام می‌شود، به این ترتیب اگر این موضوع در خود آرادکوه هم نباشد در حاشیه آن وجود دارد.»
بندی شربیانی افزود:
«این زباله گردها پسماند را از تهران با وضعیتی عجیب به حاشیه می‌‌برند و عمدتاً کسانی که در این مکان‌ها کار تفکیک زباله را انجام می‌دهند از اتباع هستند؛ در حقیقت این افراد در کلونی‌های غیربهداشتی با وضعیتی اسفناک در همان جا زندگی و کار می‌کنند.»
این عضو هیئت رئیسه شورای شهر، در پاسخ به این پرسش که پس از ورود شهرداری به موضوع زباله گردی کودکان و انتقال آنها به کارگاه‌های غیرمجاز تفکیک زباله، آیا شورا ورودی به موضوع خواهد داشت یا خیر؟ گفت: «بی تردید باید این بحث و وضعیت موجود را ساماندهی کنیم و برای آن قانون پیش‌بینی کنیم.»
بندی شربیانی ادامه داد:
«نهایتاً موضوع زباله مربوط به شهرداری تهران است و ارگان دیگری مسئول این موضوع نیست؛ لذا باید شهرداری تهران را ملزم کنیم اقداماتی را مرتبط با این حوزه در دستور کار قرار دهد.»
او تأکید کرد که باید شهرداری تهران در موضوع پسماند خود را به روز کند و افزود:
«[شهرداری باید] تمام فرایندهایی که برای ۱,۵ دهه قبل است به روز رسانی کند، با تحقق این مهم دخالت عوامل انسانی در این روش‌ها به حداقل خواهد رسید و شهرداری لازم است که به سمت مکانیزه‌تر کردن بحث پسماند حرکت کند.»
پسماند همه مناطق تهران و شهرهای اطرافش به آرادکوه منتقل می‌شود تا دفع یا بازیافت شود. این مکان در کیلومتر ۲۳ جاده قدیم تهران – قم واقع شده است و روزانه حدود ۶ هزار تن زباله به این مرکز که مساحتی حدود ۱۴۰۰ هکتار دارد، آورده می‌شود. زباله‌ها پس از ورود به این مرکز بر اساس تر یا خشک بودن تفکیک و بعد از آن به واحد زباله‌سوز یا دفن منتقل می‌شوند.
زباله‌گردی در تمام مناطق کشور رایج است. الهه الله‌کریمی، یک فعال اجتماعی که درباره نحوه زندگی و کار کودکان زباله‌گرد در کرج مطالعه کرده است در سال ۹۸ به خبرگزاری ایسنا گفت ۸۵ درصد کودکان زباله‌گرد کرج، افغانستانی، ۱۳ درصد ایرانی و دو درصد پاکستانی هستند. به گفته او در کرج ۶۰ محل دپو جمع‌آوری زباله وجود دارد. در این مکان‌ها آلونک‌هایی از زباله در میان کوهی از پسماند به محل زندگی این کودکان تبدیل شدند که بسیاری از آنها فاقد دستشویی و حمام هستند.
وضعیت کودکان کار زباله‌گرد در ایران بسیار اسفناک است. همه‌گیری کرونا نیز شرایط زندگی آنها را دشوارتر کرده است. اسفندماه سال گذشته انجمن حمایت از حقوق کودکان نامه‌ای به وزیر بهداشت نوشت و از او خواست که به‌منظور جلوگیری از شیوع ویروس کرونا در بین کودکان کار و خیابان، محیط مناسبی خارج از گودهای زباله‌گردی و مراکز بازیافت برای آنها ایجاد کنند.
بر اساس پژوهش یکی از سازمان‌های مردم نهاد فعال در حوزه کودکان کار در خرداد ماه سال گذشته، حدود چهار هزار کودک زباله‌گرد در تهران وجود دارد و عمده کودکان زباله گرد از اتباع خارجی هستند.