دست‌اندازی به ماسه‌های حوضه آبریز دریای خزر به یک معضل جدی تبدیل شده و کارشناسان نگران پیامدهای زیست‌بومی آن هستند. معاون وزیر نیرو می‌گوید اگر جلوی ماسه‌خواری گرفته نشود چرخه زندگی آبزیان خزر دچار اختلال می‌شود.
از چند سال پیش “ماسه‌خواری” نیز به فهرست طولانی دست‌اندازی‌های سودگرانه به محیط زیست افزوده شده و این معضل در حوضه آبریز دریای خزر شدیدتر و مخرب‌تر از دیگر نقاط ایران است.
خبرگزاری ایسنا پنج‌شنبه ۲۲ مهر از قول معاون آب و آبفای وزیر نیرو نوشت: «چندین سال است که پدیده ماسه‌خواری بسیار رواج پیدا کرده و موجب برهم زدن زیست بوم دریای خزر شده است و اگر اکنون جلوی آن گرفته نشود در آینده آسیب‌های جدی‌تری را به محیط زیست کشور تحمیل می‌کند.»
قاسم تقی‌زاده خامسی می‌گوید امروزه شاهدیم که در بخش‌های مختلف کناره‌های خزر برای ساخت ویلا برداشت غیرقانونی ماسه انجام می‌شود و این کار محیط زیست و چرخه زندگی آبزیان را دچار اختلال می‌کند.
“فجایع جبران‌ناپذیر زیست محیطی”
او افزود برداشت بی‌رویه شن و ماسه از بستر رودخانه‌ها، عامل “بروز فجایع زیست محیطی جبران‌ناپذیر” می‌شود و جبران لطمه‌های این کار بسیار هزینه‌بر و نیازمند کار درازمدت خواهد بود.
رئیس پژوهشکده حوضه آبی دریای خزر دانشگاه گیلان خرداد ماه امسال با بیان این که طی دهه اخیر رودخانه ها به معدن و کارگاه برداشت شن و ماسه تبدیل شده‌اند، هشدار داد که با این کار اکوسیستم رودخانه‌ها به هم می‌ریزد و افزون بر این آنها به بستر سیلاب بدل می‌شوند.
مهدی اسمعیلی ورکی در نشستی به مناسبت روز جهانی محیط زیست گفت: «برداشت های بی رویه و خارج از ظرفیت احیای رودخانه باعث شده عملا این اکوسیستم ارزشمند را از دست بدهیم و رودخانه از یک زیستگاه برای آبزیان تبدیل به سیل راه شده و ویژگی کمک به بقای طبیعت را از دست داده است.»
او یکی دیگر از معضلات منطقه را ورود حجم زیاد آلاینده به رودخانه‌ها عنوان کرد و افزود: «در حال حاضر سالانه ۴۰ میلیون مترمکعب فاضلاب شهر رشت وارد رودخانه ها می شود که در نتیجه شاهد ورود حجم بالایی از آلودگی ها به اکوسیستم پایین دست یعنی تالاب انزلی هستیم.»
برداشت بی‌رویه و غیرقانونی ماسه تقریبا در سرتاسر کناره‌های دریای خزر انجام می‌شود و مسئولان برای مقابله با آن اراده‌ای از خود نشان نمی‌دهند.
گفته می‌شود در کناره دریای خزر در استان مازندران که حدود ۴۷۰ کیلومتر است دست‌کم ۵۰۰ “نقطه کور” وجود دارد که در آنها بدون هیچ کنترلی ماسه برداشت می‌شود.