در فاصله ۴۸ ساعت مانده به دیدار تیم های ملی فوتبال ایران و کره جنوبی در چارچوب رقابت های مقدماتی جام جهانی ۲۰۲۲ قطر که قرار بود در پی هشدار فیفا با حضور تماشاگران زن در ورزشگاه آزادی تهران برگزار شود، فدراسیون فوتبال اعلام کرد که حضور تماشاگران در این دیدار لغو شده است. فیفا پیش از این هشدار داده بود که در صورت عدم حضور بانوان در بازیهای ملی، ایران را جریمه خواهد کرد.
در شرایطی که از حدود یک ماه پیش اعلام شده بود که با توجه به تسریع روند واکسیناسیون در سطح کشور، امکان حضور تماشاگران در دیدار مقابل کره جنوبی با شرایط خاص فراهم است، فدراسیون فوتبال در فاصله ۴۸ساعت مانده به آغاز این دیدار، تکلیف نهایی را مشخص کرد و بدون ارائۀ هیچ توضیحی درباره علت این تصمیم گیری، شامگاه یکشنبه اعلام کرد: «دیدار تیم ملی فوتبال ایران در برابر کره جنوبی از رقابتهای مرحله نهایی جام جهانی ۲۰۲۲ قطر، روز سه شنبه ۲۰ مهرماه، راس ساعت ۱۷ بدون حضورتماشاگر در ورزشگاه آزادی برگزار می شود.»
به رغم آنکه وزیر ورزش و رئیس فدراسیون، حضور تماشاگران را تایید کرده بودند، برخی رسانه ها از روز شنبه، خبر از قطعی بودن عدم حضور تماشاگران در این بازی را داده بودند اما فدراسیون فوتبال، در اعلام این موضوع تعلل ورزید و به تازگی خبر رسمی را اعلام کرد.
بنا به گفتۀ کارشناسان ورزشی، به نظر می رسد به غیر از ضعف مدیریتی در میزبانی این رقابت ها که از مشکلات همیشگی فدراسیون فوتبال در سالهای اخیر بوده است، ماجرا ابعاد دیگری نیز داشته باشد و چنین به نظر می رسد که مسئولان فدراسیون فوتبال، بی میل نبودهاند که بازی کلاً بدون تماشاگر برگزار شود تا عدم حضور بانوان در دیدار مقابل کره جنوبی نیاز به توجیه نداشته باشد.
همچنین در روزهای گذشته شایعاتی مبنی بر اینکه فدراسیون فوتبال نامه نگاری های لازم برای اخذ مجوز حضور تماشاگران از فیفا و AFC را انجام نداده است، وجود داشت که با توجه به ممنوعیت حضور تماشاگران در این دیدار، به نظر میرسد این شایعات رنگ واقعیت به خود گرفته است.
کسب مجوز حضور تماشاگران، مستلزم نامه نگاری با کنفدراسیون فوتبال آسیا (AFC) و دریافت مجوز کتبی از مدت ها پیش بوده است. در این نامه نگاری ها نحوه ورود تماشاگران، تعداد دقیق آنها، ورودی ها و همچنین درصد تراکم (انباشتگی) و چند مورد دیگر باید به تایید می رسیده است.
حسن کامرانی فر سرپرست دبیر کلی فدراسیون فوتبال، گفته است که این فدراسیون در زمان مقرر و حتی زودتر نامۀ خود را به کنفدراسیون فوتبال آسیا و فیفا برای گرفتن مجوز حضور تماشاگران ارسال کرده و منتظر جواب قطعی فیفا بوده است. حسین شریفی مسئول دپارتمان روابط عمومی نیز اعلام کرده بود که این نامه نگاری ها انجام شده است اما AFC پاسخ نامه ها را نداده است؛ مسئله ای که به گفتۀ کارشناسان، منطقی به نظر نمی رسد.
همچنین علاوه بر کسب مجوز از AFC و رعایت دقیق پروتکل های بهداشتی، موضوع خاص دیگر، بحث حضور تماشاگران زن در ورزشگاه آزادی است. در آخرین دیدار ملی تیم فوتبال ایران در ورزشگاه آزادی که مقابل تیم ملی فوتبال کامبوج برگزار شد، ایران با حضور تماشاگران غیرگزینشی زن به میدان رفت و از آن پس به دلیل شیوع کرونا، ایران عملاً میزبانی نداشت.
اکنون پس از حدود دو سال که بار دیگر تیم ملی فوتبال ایران در ورزشگاه آزادی به میدان خواهد رفت، اگر بنا بود که تماشاگران به ورزشگاه راه پیدا کنند، فدراسیون یا باید درهای ورودی را به روی زنان نیز می گشود و یا اینکه توضیح قابل قبولی به فیفا ارائه می داد زیرا جیانی اینفانتینو رئیس فدراسیون جهانی فوتبال، در تاریخ ۱۶ شهریورماه در پایان دیدار تیمهای ملی ایران و عراق، به شهابالدین عزیزی خادم رئیس فدراسیون فوتبال ایران گفته بود که در دیدار آینده تیم ملی با کرهجنوبی، به صورت جدی پیگیر حضور زنان ایرانی به عنوان تماشاگر در ورزشگاه آزادی است.
اینفانتینو آخرین بار به ایران هشدار داده بود که فیفا زیر بار حضور گزینشی زنان نمیرود و بانوان باید مثل آقایان امکان خرید بدون محدودیت بلیت را داشته باشند و فدراسیون فوتبال ایران برای ورود زنان به ورزشگاه آزادی، باید از دستورالعملهای مورد نظر فیفا پیروی کند؛ بنابراین این احتمال وجود دارد که فدراسیون فوتبال ایران برای در امان ماندن از چالش های حضور بانوان، تصمیم به لغو حضور تماشاگران گرفته باشد.
بنا به گزارش رسانه های ایران، گفته می شود که چند روز قبل از اینکه حضور تماشاگران لغو شود، از برخی زنان نزدیک به فدراسیون نظیر خبرنگاران که راغب به حضور در ورزشگاه بودند اطلاعات مربوط به کد ملی و … اخذ شده تا در صورتی که نیاز شد، تعداد محدودی تماشاگر زن به شکل گزینشی راهی ورزشگاه شوند. اتفاقی که سال های پیش هم رخ داده بود.
بدین ترتیب، در حالیکه فدراسیون فوتبال ایران از مدتها پیش اعلام کرده بود که قصد دارد این بازی را با حضور ۷ تا ۱۰ هزار تماشاگر و با رعایت پروتکلهای بهداشتی برگزار کند، ملی پوشان ایران در حساس ترین دیدار خانگی خود، از حمایت تماشاگران محروم خواهند بود؛ آن هم در شرایطی که نزدیک به دو سال است از حمایت هواداران پرشور بهره مند نبوده اند.
حضوز گزینشی زنان، دغدغۀ فیفا
فدراسیون جهانی فوتبال، پس از خودسوزی سحر خدایاری که به «دختر آبی» در جهان مشهور شد، فوتبال ایران را در دو راهی «باز کردن درهای ورزشگاه به روی زنان» یا «تعلیق» قرار داد. نتیجه فشار فیفا، باز شدن درهای آزادی به روی زنان ایرانی در روز دهم مهرماه ۱۳۹۸ در جریان دیدار تیمهای ملی ایران و کامبوج بود.
فدراسیون جهانی فوتبال اما برای اطمینان از روند اجرای پروتکلهای مورد نظر خود در زمان حضور تماشاگران زن ایرانی در ورزشگاه، تیمی پنج نفره را به سرپرستی «یوری ژورکائف» به عنوان ناظر، راهی ایران کرد. وظیفه این گروه، نظارت کامل بر چگونگی روند حضور زنان در ورزشگاه آزادی از ابتدای مرحله خرید بلیت تا استقرار روی سکوها بود.
براساس دستورالعملهایی که فیفا، ایران را ملزم به رعایت آنها میکرد، هر زن ایرانی، که تمایل به حضور در ورزشگاه آزادی برای تماشای این مسابقه را داشت، باید میتوانست «بدون سیر مراحل گزینشی» توسط نهاد یا شخصی، از طریق سامانه بلیتفروشی، بلیت مسابقه را تهیه کند و بدون در نظر گرفتن «ظرفیت محدود» برای زنان، وارد ورزشگاه آزادی شود.
آنچه بیش از همه مورد توجه فیفا قرار گرفت، روند بلیت فروشی و خارج شدن حضور زنان از سیستم «گزینشی» بود. جمهوری اسلامی پیش از آن در دیدار ایران و بولیوی از برخی کارکنان زن نیروی انتظامی یا حراست فدراسیونها، وزارت ورزش و برخی نهادهای دولتی و حکومتی، برای حضور در ورزشگاه گزینش کرده بود. فدراسیون جهانی فوتبال با فهم این موضوع، از ایران خواسته بود، این نمایش را پایان دهد.
پیش از این، سحر خدایاری که در رسانهها به دختر آبی مشهور شد، یکی از زنانی بود که اسفند ۱۳۹۷ برای دیدن بازی فوتبال استقلال تهران و العین امارات به ورزشگاه رفته و بازداشت شده بود. او درنهایت در مقابل دادگاهی در تهران اقدام به خودسوزی کرد.