سازمان ملل متحد، در سال جاری، روز ۲۲ مارس، روز جهانی آب را با شعار «ارزشگذاری آب» گرامی داشته است. علاوه بر اهمیت آب، در حوزههای اقتصادی، بنا بر تاکید کمیساریاری عالی حقوق بشر سازمان ملل متحد، آب، دارای ارزشی بالاتر از ابعاد اقتصادی بوده و دارای ابعاد اجتماعی، اخلاقی و فرهنگی نیز میباشد.
روز ۲۲ مارس، از سوی سازمان ملل متحد، روز جهانی آب نامگذاری شده است. همزمان با بیست و یکمین جلسه محیط زیست و توسعه سازمان ملل متحد در سال ۱۹۹۲ در شهر ریودوژانیرو، موضوع روز جهانی آب بطور رسمی مطرح شد و از تمامی کشورهای عضو این نهاد جهانی درخواست شد تا این روز بعنوان روز ترویج و آگاهسازی مردم در سراسر جهان درباره آب اختصاص یابد.
شعار سازمان ملل متحد، در روز جهانی آب در سال ۲۰۲۱ «ارزشگذاری آب» عنوان شده است.
همزمان با شیوع ویروس کرونا در سراسر جهان، مصرف آب بدلیل شستشوهای بیشتر افزایش یافت. با توجه به ارزش حیاتی، فرهنگی و اقتصادی آب، نامگذاری روز جهانی آب در سال جاری با عنوان «ارزشگذاری آب» با هدف تمرکز بر آموزشهای آبی صورت گرفته است.
کمیساریای عالی حقوق بشر سازمان ملل متحد نیز همزمان با روز جهانی آب، به ارزش «اخلاقی» آب تاکید کرده و یادآور شده است: در روز ۲۲ مارس باید به یاد بیش از ۲ میلیارد و ۲۰۰ میلیون بشر روی زمین باشیم که از دسترسی به آب سالم و بهداشتی محروم هستند.
این نهاد جهانی مدافع حقوق بشر با اشاره به شعار روز جهانی آب، «ارزشگذاری آب»، تمامی جهانیان را با این پرسش به چالش کشیده است: «آب برای شما چه معنا و مفهومی دارد؟».
در بیانیه کمیساریای عالی حقوق بشر سازمان ملل متحد آمده است: ارزش و اهمیت آب، از دیدگاه حقوق بشری، جایگاهی بالاتر از ارزش اقتصادی دارد و حاوی ابعاد اجتماعی، فرهنگی و زیستمحیطی میباشد.
بنا بر اعلام این نهاد ارشد حقوق بشری در جهان، ابعاد و مفاهیم ذکر شده، نیازمند توجه ویژه از سوی جهانیان است به ویژه در شرایطی که باید سلامت عمومی افراد درنظر گرفته شود، در شرایطی که باید روابط عمیق میان آب و طبیعت مورد بررسی قرار بگیرد.
بحران بیآبی در ایران نگرانکننده است
گزارشها درباره وضعیت آب در ایران، کشوری واقع در یک اقلیم خشک و نیمه خشک، نگران کننده است. پیشینیان ساکن در این سرزمین، آب را با بکارگیری راهکارهای متفاوت قدر و ارزش میگذاردند.
اما زندگی مدرن، برداشتهای بیرویه از آبهای زیرزمینی شیرین، حفر بیرویه چاههای عمیق ونیمهعمیق، ولع به سدسازی و تغییرات اقلیمی از جمله عواملی هستند که بر بحران کمآبی و بیآبی در ایران دامن زدهاند.
منابع آبی در ایران، با توجه به شرایط اقلیمی، محدود است. از سوی دیگر تمامی منابع آبی موجود در ایران قابل استفاده نیست. بخشی از آبهای موجود در ایران، آبهای شور هستند که با توجه به شرایط زیستمحیطی روز به روز میزان این منابع آب شور در حال افزایش است.
کارشناسان زیستمحیطی، یکی از عوامل مهم در بحران کمآبی و بیآبی در ایران را عدم برنامهریزی دقیق و سوءمدیریت عنوان میکنند.
اصلاح الگوی مصرف، در بخش شهری و در بخش کشاورزی، مدیریت و برنامهریزی کلان، اشاعه مصرف بهینه، از جمله گامهای موثر در رفع چالش کمآبی و بیآبی در کشور است.