نوال سعداوی، مبارز بزرگ حقوق زنان، نویسنده و پزشک مصری در گذشت. او یکی از منتقدان سرسخت محدودیت‌های زنان در ادیان توحیدی بود و بارها به مرگ تهدید شد. نوال سعداوی به “مادر بزرگ” جنبش زنان در مصر مشهور بود.
روز یکشنبه یکم فروردین (۲۱ مارس) نوال سعداوی بر اثر بیماری درگذشت. او هنگام مرگ ۸۹ سال داشت.
سعداوی به “مادربزرگ” جنبش زنان در مصر شهره بود و یکی از منتقدان سرسخت ختنه دختران و محدودیت‌های حقوقی و اجتماعی زنان، به‌ویژه در جوامع اسلامی، به‌شمار می‌رفت.
او که خود قربانی ختنه دختران بود، در نوشته‌هایش و مناسبت‌های گوناگون تاکید می‌کرد که ادیان توحیدی با ساختارهای مردسالارانه خود صرفاً در جهت کنترل زنان و بهره‌برداری از آنها برای منافع مردان ایجاد شده‌اند.
این پژوهشگر حقوق زنان در سال ۲۰۱۲ گفت، در کشورهای اسلامی ظلم به زنان از جمله به شکل روسری ظاهر می‌شود و در کشورهای غربی “ماهیت روانشناختی” دارد.
او دو سال پیش در یک گفت‌وگوی تلویزیونی خواهان تغییر آیاتی از قرآن شد و خشم خشک‌اندیشان اسلامی را بیش از پیش برانگیخت.
در گفت‌وگوی تلویزیونی با بی بی سی جهانی مجری از او خواست، انتقادهایش را با لحنی ملایم مطرح کند، اما او پاسخ داد که برعکس، باید لحنش را صریح‌تر و تهاجمی‌تر کند، «چون جهان همواره پرخاشگرتر می‌شود» و علیه بی عدالتی باید با صدای بلند اعتراض کرد.
تلاش برای طلاق اجباری
اسلا‌م‌گرایان تندرو نه تنها بارها سعداوی را به مرگ تهدید کردند بلکه ۲۰ سال پیش هم تلاش کردند، همسرش را وادار به طلاق از او کنند اما موفق نشدند.
آنها حتی برای رسیدن به این هدف خود به دادگاه شکایت کرده بودند اما دادگاه درخواستشان را رد کرد.
سعداوی در سپتامبر ۱۹۸۱ و دوران ریاست جمهوری انور سادات به دلیل نظرات انتقادی‌اش دستگیر و به مدت سه ماه زندانی شد.
از تجربیات جالب او در زندان، نوشتن خاطراتش روی کاغذ توالت با مداد ابرویی است که یک زندانی عادی به او داده بود.
از روستایی کوچک به صحنه جهانی
این زن مبارز در روستای کوچکی در دلتای نیل چشم به جهان گشود، در مصر و ایالات متحده به تحصیل علوم پزشکی پرداخت، جایزه‌های گوناگونی را ربود، از دانشگاه‌های کشورهای زیاد دکترای افتخاری دریافت کرد و در مارس ۲۰۲۰ در مجله تایم به عنوان یکی از ۱۰۰ زن سال معرفی شد.
از نوال سعداوی آثار زیادی، از جمله “زن و جنسیت”، “چهره عریان زن عرب”،”زن، دین و اخلاق”، “زن جایی در بهشت ندارد”، “من به شما تف می‌کنم – گزارش زنی در نقطه صفر”، “خاطرات یک زن پزشک”، “دو زن در یک زن”، “عشق در زمان نفت” و “بنیادگرایی علیه زنان” به جا مانده است.
آثار او به دست‌کم ۴۰ زبان جهان، از جمله به فارسی برگردانده شده‌اند.