محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجۀ جمهوری اسلامی ایران، در گفتگو با شبکۀ تلویزیونی سی.ان.ان موضع کشور خود در بارۀ بازگشت آمریکا به برجام را کنار گذاشت و خواستار حرکت گام به گام دو طرف شد. ایران که در پی ورود جو بایدن به کاخ سفید، به بازگشت سریع آمریکا به برجام دل بسته بود، تا کنون بر لغو کامل تحریم‌های آمریکا برای پایبندی به تعهدات خود پافشاری می‌کرد. عدم شتاب واشینگتن در این زمینه مقامات ایران را به بازگشت از مواضع خود واداشت.
وزیر امور خارجۀ جمهوری اسلامی ایران در گفتگوی خود با شبکۀ آمریکائی سی.ان.ان خواستار به اجرا گذاشتن راه حلی متقابل و گام به گام برای برون رفت از انتظار دوجانبۀ تهران و واشینگتن شد. در حالیکه ایران خواستار لغو تحریم‌های امریکا برای بازگشت به تعهدات خویش است، واشینگتن نیز خواستار «اجرای کامل تعهدات ایران» برای بازگشت خود به برجام است.
اگر در این زورآزمائی، تهران به دلیل موقعیت بحرانی اقتصاد خود شتاب فراوان دارد و تمهیدات موقت خود را تنها تا نخستین هفته‌های دورۀ ریاست جمهوری جو بایدن تدارک دیده است، آمریکا نه تنها در این زمینه از شتابزدگی پرهیز می‌کند، بلکه خواستار تدوین طرح جامعی با مشارکت متحدان اروپائی و با در نظر گرفتن انتظارات برخی کشورهای منطقه است. تا آنجا که از اظهارات مقامات آمریکائی بر می‌آید، هر چند این کشور بازگشت خود به توافق اتمی را به محدود ساختن برنامۀ موشکی و مداخلات منطقه‌ای ایران مشروط نخواهد ساخت و به اجرای کامل تعهدات ایران در برجام در این زمینه قناعت خواهد کرد، اما از همان ابتدا خواهد خواست که این بازگشت، گام نخست برای گفتگو در بارۀ دو موضوع یادشدۀ دیگر باشد.
محمد جواد ظریف با آگاهی از تنگ بودن وقت برای ایران خواستار «ایجاد رویکردی برای تنظیم و هماهنگ کردن اقداماتی» شد که تهران و واشینگتن می‌توانند برای نزدیک کردن مواضع خود به یکدیگر به اجرا گذارند.
محمد جواد ظریف در این گفتگو پیشنهاد کرد که جوزپ بورل، رئیس سیاست خارجی اتحادیۀ اروپا، «هماهنگی تصمیماتی را که آمریکا باید به اجرا گذارد و آنچه را که ایران باید انجام دهد» بر عهده گیرد.
مقامات جمهوری اسلامی ایران تا کنون همواره تاکید می‌کردند که «گام نخست را آمریکا باید بردارد». محمد جواد ظریف روز پنجشنبۀ گذشته در پاسخ به اظهارات همتای آمریکائی خود که بازگشت واشینگتن به برجام را به اجرای کامل تعهدات ایران مشروط ساخته بود، از وی خواست «شکست حداکثری ترامپ را از یاد» نبرد.
سعید خطیب زاده روز دوشنبه در کنفرانس مطبوعاتی خود، موضع پیشین ایران در این زمینه را تعدیل کرده و در زمینۀ برجام گفته بود «منتظر اقدام آمریکا هستیم، یعنی رفع تحریم موثر» و توضیح داد که «به شکل موثر لغو شدن، یعنی باید آثار رفع تحریم‌ها را مشاهده کنیم». پیش از آن جمهوری اسلامی ایران همواره خواستار لغو کامل کلیۀ تحریم‌ها بود.
اندکی پیش از انتشار اظهارات محمد جواد ظریف، همتای آمریکائی او، آنتونی بلینکن در گفتگو با شبکۀ تلویزیونی ان.بی.سی یکبار دیگر گفت «مدتی وقت لازم است» تا ایران به تعهدات خود در برجام باز گردد و پس از آن «مدتی وقت لازم است» تا آمریکا «انجام تعهدات از سوی ایران را مورد ارزیابی قرار دهد». وی این چنین یادآوری کرد که واشینگتن در این زمینه تعجیل نمی‌کند.
محمد جواد ظریف با این حال در گفتگوی امروز در پاسخ به اظهارات وی تاکید کرد که «زمان [به اجرا گذاشتن تعهدات] مسئله‌ای نیست»، زیرا بگفتۀ او برخی از محدودیت‌های تعیین شده برای ایران می‌تواند «در کمتر از یک روز» به اجرا گذاشته شود و برای باقی آنها نیز تنها «چند روز یا چند هفته کافیست» و افزود «بهر حال زمان مورد نیاز ما به این منظور، کمتر از زمان مورد نیاز آمریکا برای اجرای فرامین لازم» به منظور لغو مجازات‌هاست.
rfi