چند روز پس از آنکه «ویلیام بار»، دادستان کل ایالات متحده، بهدلیل تنشها و اختلافها با رئیسجمهوری آمریکا بر سر ادعای تقلب انتخاباتی و پرونده فساد خانواده «جو بایدن»، رئیسجمهوری منتخب آمریكا، اعلام کرد که از مقام خود کنارهگیری میکند، اینبار اختلافنظرها میان «مایک پمپئو»، وزیر خارجه آمریکا و «دونالد ترامپ»، رئیسجمهوری كنونی این كشور، به رسانهها راه یافت. موضوع اختلاف هم نقش روسیه در حملات سایبری گسترده اخیر به نهادهای دولت آمریکاست.
چند روز بعد از آنکه مقامهای امنیتی آمریکا از وقوع گستردهترین حمله سایبری در تاریخ این کشور خبر دادند و با اینکه هنوز ابعاد و جزئیات این نفوذ مشخص نیست، مایک پمپئو گفت «بهروشنی میتوان گفت که روسیه پشت چنین حملاتی قرار دارد». این اولینبار است که یک مقام رسمی دولت ترامپ مسئولیت حمله سایبری اخیر را متوجه حکومت روسیه میداند. پمپئو اینگونه ادامه داد كه «دولت ایالاتمتحده در حال بررسی ابعاد حمله سایبری اخیر است و حتی در صورت مشخصشدن تمام جزئیات این حملات، بخشی از اطلاعات در این خصوص در طبقهبندی محرمانه باقی خواهد ماند». به گفته وزیر خارجه آمریکا، تلاش قابلتوجهی برای ایجاد یک کد از سوی یک نرمافزار ثالث در داخل سیستمهای کامپیوتری دولت ایالات متحده انجام شد و اکنون به نظر میرسد این حمله محدود به نهادهای دولتی در ایالات متحده نیست و سیستمهای شرکتهای خصوصی و دولتها در سراسر جهان نیز مورد حمله مشابهی قرار گرفتهاند. پیش از این رسانهها گزارش داده بودند که این حمله سایبری با ورود به نرمافزار SolarWinds انجام شده و با بهروزرسانی این نرمافزار هکرها توانستهاند وارد سیستمهای کامپیوتری شوند. بسیاری از نهادهای مهم امنیتی در آمریکا از این نرمفزار استفاده میکنند.
با اینکه در ابتدا گفته شد فقط وزارت خزانهداری و وزارت بازرگانی هدف این حملات بودهاند؛ وبسایت «پولیتیکو» روز جمعه نوشت هکرها به شبکه وزارت امنیت داخلی، وزارت انرژی و سازمان امنیت هستهای آمریکا که مدیریت ذخایر تسلیحات هستهای ایالات متحده را در دست دارد هم دسترسی پیدا کردهاند.
ترامپ چین را متهم میکند
ساعاتی پس از موضعگیری پمپئو علیه روسیه، دونالد ترامپ در چند توییت با این ادعا مخالفت كرد و بدون اینکه هیچ مستنداتی درباره ادعای خود مطرح کند، چین را مسئول حملات سایبری اخیر دانست. رئیسجمهوری آمریکا نوشت: «هر اتفاقی که رخ میدهد همه اول میگویند روسیه، روسیه، روسیه. به این دلیل که جریانی مسلط در رسانهها به دلایل مالی و اقتصادی از بحث درباره اینکه ممکن است اینگونه خرابکاریها و جاسوسیها کار چین باشد، نگران است. همچنین هککردن سیستمهای رأیگیری در ایالات متحده نیز رخ داده است. این بحران کاملا تحت کنترل است و دولت به شواهد جدیدی مبنی بر میزان گستردگی این هک دست یافته است. واقعیت این موضوع با آنچه رسانهها بزرگنمایی میکنند، تفاوتهای زیادی دارد».
«کریس کربز»، مدیر سابق آژانس امنیت سایبری آمریکا که پس از رد ادعای ترامپ مبنی بر تقلب سازمانیافته و نفوذ در سیستمهای رأیگیری، از مقام خود برکنار شده بود، در واکنش به این توییت ترامپ گفت: «نمیتوان حمله سایبری اخیر را به انتخابات ریاستجمهوری ربط داد و از آن به سود خود استفاده کرد. برای بررسی وقوع تقلب در انتخابات، کمپین ترامپ برای چند ایالت درخواست بازشماری داد و تمام آرا بهصورت دستی شمرده شدند و صحت آرای قبلی تأیید شد. برگه کاغذی رأی را نمیتوان هک کرد». اندکی پس از توییت ترامپ، نمایندگان کنگره نیز خواستار شفافسازی درباره این حملات شدند. «مارکو روبیو»، سناتور جمهوریخواه ایالت فلوریدا و رئیس کمیته اطلاعات سنا هم خلاف ترامپ، معتقد است روسیه عامل این حملات است و در توییتر خود نوشت: «با مشخصشدن جزئیات این حملات روشن میشود که روسیه جدیترین نفوذ سایبری را در تاریخ ایالات متحده انجام داده است. پاسخ ما باید متناسب اما قابل توجه باشد. اگر رئیسجمهوری جزئیات بیشتری درباره این ماجرا میداند، انتظار میرود با کنگره به اشتراک بگذارد».
اختلافها بر سر عامل این حملات سایبری و نقش احتمالی روسیه یا چین در این حملات در زمانی نمایان شده که کمتر از یک ماه به عمر دولت ترامپ باقی مانده و بهزودی جو بایدن وارد کاخ سفید خواهد شد؛ اما در چنین شرایطی «کریستوفر میلر»، سرپرست وزارت دفاع آمریکا، بدون ارائه هیچ دلیلی همکاری با تیم انتقال قدرت جو بایدن، رئیسجمهور منتخب آمریکا را متوقف کرده است.
به نوشته رسانهها، این اقدام میلر باعث حیرت مقامهای پنتاگون شده و میلر نیز در پاسخ به خبرنگاران گفته پس از تعطیلات سال نو میلادی این همکاری از سر گرفته خواهد شد. تیم بایدن در واکنش به حملات سایبری اخیر گفته «دولت ترامپ اطلاعات چندانی را دراینباره با ما به اشتراک نمیگذارد و ما تقریبا همان چیزی را میدانیم که در رسانهها مطرح شده است».
تحلیلگران هشدار دادهاند که دورنگهداشتن جو بایدن و تیم انتقال قدرت او از جزئیات امنیتی تحولات داخل و خارج ایالات متحده و ارائه گزینشی گزارش طبقهبندیشده روزانه به بایدن، میتواند به سود رقبای آمریکا باشد. در سال 2000 نیز سرنوشت انتخابات آمریکا به رأی دیوان عالی کشیده شد و در این مدت گزارش محرمانه روزانه در اختیار «جورج بوش»، پیروز این رقابت، قرار نمیگرفت. یکی از دلایل وقوع حملات 11 سپتامبر 2001 نیز وقفه همکاری اطلاعاتی دولت «بیل کلینتون»، رئیسجمهوری دموكرات آمریكا و رقیب جمهوریخواهش، بوش در دوره انتقال قدرت عنوان شد.
تعطیلی کنسولگریهای آمریکا در روسیه
در میانه تنش اخیر میان واشنگتن و مسکو بر سر حملات سایبری اخیر در آمریکا، وزارت خارجه آمریکا قصد دارد در آخرین روزهای عمر خود دو کنسولگری باقیمانده این کشور را در روسیه تعطیل کند و تنها سفارتخانه آمریکا در مسکو به فعالیت خود ادامه دهد. وزارت خارجه آمریکا براساس نامهای که بهتازگی به کنگره فرستاده، اعلام کرده که کنسولگریهای آمریکا در دو شهر «ولادی وستوک» و«یکاترینبورگ» را تعطیل خواهد کرد.
این وزارتخانه بدون اشاره به چالشهای میان واشنگتن و مسکو در توضیح این اقدام اعلام کرده که این تعطیلیها در واکنش به «چالشها و مشکلات برای تأمین کارمندان نمایندگیهای ایالات متحده در روسیه و اختلاف میان واشنگتن و مسکو بر سر صدور ویزاهای سیاسی» انجام میشود.
«الکسی پوشکوف»، رئیس کمیسیون سیاستگذاری اطلاعاتی دومای روسیه، در واکنش به این اقدام وزارت خارجه آمریکا گفت: «بدون تردید این تصمیم آمریکا برای تعطیلی دو کنسولگری خود با انگیزه سیاسی اتخاذ شده است. اعلام حدود سه میلیون دلار صرفهجویی آمریکا در توقف فعالیت این دو کنسولگری توجیهی مضحک است».
«دیمیتری پسکوف»، سخنگوی ریاستجمهوری روسیه، تصمیم دولت آمریکا را چندان مهم نمیداند. «این اقدام واشنگتن بیش از این روابط دو کشور را تخریب نمیکند، به این دلیل که کنسولگریهای آمریکا در روسیه از مدتها قبل هیچ فعالیتی نداشتند. وظیفه کنسولگریها ارائه خدمات کنسولی و صدور ویزا است و چنین خدماتی مدتهاست که در کنسولگریهای آمریکا در روسیه ارائه نمیشود».آخرین تقلاهاي ترامپ برای تغییر نتایج انتخابات
روزنامه نیویورکتایمز از آخرین تلاشهای ترامپ برای تغییر نتایج انتخابات از طریق اعزام نیروی نظامی به ایالتهای مهم خبر داد. این روزنامه آمریكایی به نقل از منابع خود نوشت که دونالد ترامپ، رئیسجمهوری آمریکا، خواستار انتخاب «سیدنی پاول» معروف به «نظریهپرداز توطئه» بهعنوان مشاور ویژه برای تحقیقات در مورد تقلب در انتخابات بوده است. براساس این گزارش، بعد از مطرحکردن این موضوع که توسط ترامپ در نشست روز جمعه، بیشتر مشاوران ریاستجمهوری ازجمله «رودی جولیانی» وکیل شخصی او در حمایت از این طرح عقبنشینی کردند. نیویورکتایمز در ادامه مینویسد، ترامپ همچنین در این نشست از دستیاران درباره پیشنهاد «مایکل فلین»، مشاور امنیت ملی سابق کاخ سفید، برای استقرار نیروهای ارتش ایالاتمتحده در ایالتهای مهم نظر میخواهد. به نوشته تایمز، این درخواست ترامپ نیز مجدد توسط مشاوران مورد مخالفت قرار میگیرد. این در حالی است كه رئیسجمهوری آمریکا بعد از عدم کسب موفقیت در ارائه دعاوی حقوقی برای تغییر نتایج انتخابات و پذیرفتهنشدن طرحهای تئوری خود در ایالتهای مهم، روز شنبه در شبکه اجتماعی توییتر از طرفداران خود خواست در واشنگتن تظاهرات کنند. او در یک پیام توییتری نوشت: از لحاظ آماری این غیرممکن است که نتیجه انتخابات ۲۰۲۰ را ببازم، ششم ژانویه در واشنگتن دیسی اعتراضات بزرگی (برپا کنید)، آنجا باشید و «تند» باشید. ترامپ حتی در تازهترین توییت از لفظ «حکومت نظامی» استفاده کرد.
بسیاری از کارشناسان و تحلیلگران مسائل داخلی آمریکا عدم پذیرش شکست از سوی ترامپ در پنجاهونهمین انتخابات ریاستجمهوری آمریکا را ازمنظر امنیت ملی تهدیدآمیز و خطری برای این کشور دانستهاند. ترامپ که تمامی راههای حقوقی برای اثبات ادعای تقلب در انتخابات برای تغییر در نتیجه آرا را بسته دید، حال با اتکا به برخی از گروههای نژادپرست و تندرو که در چهار سال گذشته تلویحا در وقایع مختلف از آنها حمایت کرده بود، تلاش دارد تا وضع را تا پیش از زمان برگزاری مراسم تحلیف ریاستجمهوری، هرچه بیشتر بحرانی کند.