محمد ملکی، فعال سیاسی ملی‌مذهبی و نخستین رئیس دانشگاه تهران پساز انقلاب امروز در تهران درگذشت- او سال‌ها با بیماری سرطان و دیابت درگیربود.
ملکی، پیشاز انقلاب در دانشکده دامپزشکی و نیز رشته بهداشت و صنایع غذایی تحصیل می‌کرد که بابت اعتراض‌ها به ورود معاون رئیس‌جمهور آمریکا به تهران، پساز کودتای ۱۳۳۲، به زندان افتاد.
او پساز کودتا، در نهضت مقاومت ملی و جبهه ملی علیه شاه فعالیت کرده‌بود اما پساز آزادی توانست در دانشگاه تهران ادامه تحصیل بدهد و بعدها تدریس کند.
ملکی در سال‌های دهه ۴۰ و ۵۰، رابط گروه‌های ملی مذهبی دانشجویی و دانشگاهی با سازمان‌ها و جریان اسلامی انقلابی بود.
پساز انقلاب با اصرار محمود طالقانی، شورای انقلاب و برخی گروه‌های سیاسی، ریاست دانشگاه تهران را پذیرفت.
از مهم‌ترین کارهای ملکی یکی این‌بود که با پیگیری او پیشاز انقلاب فرهنگی، دانشگاه تهران، که محل فعالیت سیاسی بسیاری گروه‌های سیاسی بود، به‌شکل شورایی اداره شد و او دوباره با رای شوراهای دانشگاه تهران، به ریاست برگزیده شد.
ملکی پساز انقلاب فرهنگی و برکناری از کار در آموزش‌عالی دولتی، برای مدتی با دانشگاه آزاد همکاری داشت اما به‌سبب گرایش‌های سیاسی‌اش کنار گذاشته‌شد.
ملکی بابت مخالفت با انقلاب فرهنگی و نزدیکی به گروه‌های سیاسی منتقد، از سال ۱۳۶۰ تا ۶۵ به زندان رفت. در دهه ۷۰ هم همراه با چهره‌های ارشد جریان ملی مذهبی، هفت ماه زندانی شد و بیش‌از شش‌ماه هم پساز اعتراض‌های سال ۸۸ در زندان بود- او در اغلب سال‌های پساز انقلاب ممنوع‌الخروج بود.
از برخی آثار ملکی می‌توان به «شورا در اسلام»، «دانشگاه و جای امپریالیسم» و مجموعه مقاله‌های‌اش در «دیروز و امروز» اشاره کرد.
سخنان نرگس محمدی در مراسم خاک سپاری دکتر ملکی