وزیر بهداشت ایران هشدار داده که کشور با «بمب ویروس» کرونا روبروست و اگر اعمال محدودیت‌های تازه جدی گرفته نشود شمار قربانیان کرونا در ایران چهار رقمی می‌شود. او از «ورطه‌ای» سخن گفته که خلاص شدن از آن دشوار است.
سعید ده نمکی، وزیر بهداشت ایران روز سه‌شنبه ۲۷ آبان در نشستی با مسئولان دانشگاه علوم پزشکی اصفهان به نامه‌ای«عجیب و غم‌انگیز» اشاره کرد که او به آیت‌الله خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی و حسن روحانی، رئیس جمهور نوشته است. گویا همین نامه باعث شده است که آیت‌الله خامنه‌ای «مصادیق تعیین محدودیت‌ها» را بر عهده وزارت بهداشت بگذارد و فرمان دهد «هرچه این وزارتخانه گفت باید اجرا شود».
حالا قرار است از شنبه (اول آذر) ۱۵۰ شهر ایران دو هفته تعطیل شوند. وزیر بهداشت در این نشست از شنبه آینده به عنوان «یکی از حیاتی‌ترین تاریخ‌ها برای مدیریت کرونا» نام برد و گفت «اگر مردم کوتاه بیایند بازی را می‌بازیم و به مرگ‌های (روزانه) چهار رقمی می‌رسیم.» سعید ده‌نمکی اضافه کرد: «مرگ چهار رقمی یعنی اینکه به ورطه‌ای خواهیم رسید که خلاص شدن از آن دشوار است کما اینکه زمانی هم که مرگ‌ها سه رقمی شد ما با پکیجی از مشکلات روبرو بودیم.»
وزارت بهداشت پیشتر نیز خواستار تعطیلی دو هفته‌ای سراسری شده بود تا بتواند کمی از بار طاقت‌فرسا بر کادر بیمارستانی بکاهد و سرعت انتشار کرونا را کاهش دهد. قرار بود در جلسه‌ای در روز شنبه ۲۴ آبان در این باره تصمیم‌گیری شود اما در این نشست با تعطیلی سراسری مخالفت شد. ظاهرا سران نظام به فاصله‌ای کوتاه و با توجه به این واقعیت که شمار قربانیان روزمره رکورد تازه‌ای در ایران می‌زند، تصمیم به اجرای طرح تعطیلی گرفتند.
مشکل اصلی دولت در اجرای این طرح کمبود منابع مالی برای اداره جامعه است. وزیر بهداشت نیز به «بدترین روزهای فقدان منابع در بانک مرکزی و مضایق سنگین» اشاره کرده و گفته است که می‌داند « هیچ آفتی برای اقتصاد یک کشور از تعطیلی و طولانی شدن دوره اپیدمی بیماری بدتر نیست» اما «تعطیلی بهتر از این است که کاسبی آلوده شده، یک ماه گرفتار بیماری شود و خدایی نکرده بر اثر بیماری جان خود را از دست دهد.»
بر سر آن یک میلیارد یورو چه آمد؟
وزیر بهداشت در سخنان امروز خود هم‌چنین به دستور خامنه‌ای برای اختصاص یک میلیارد یورو برای مقابله با کرونا اشاره کرد و گفت که مقرر شده است این پول «در اختیار وزارت بهداشت قرار گیرد که تا یک ماه قبل ۳۰ درصد آن را دریافت کرده بودیم و مابقی را در چند روز اخیر در چند مقطع گرفتیم.»
وعده اختصاص این یک میلیارد (یورو) برای مبارزه با کرونا فروردین ماه امسال به وزارت بهداشت داده شود. اما تا مهرماه امسال نیز معلوم نبود بجز بخش کوچکی از آن بر سر بقیه پول چه آمده است.
خبرگزاری «تسنیم» روز سه‌شنبه ۲۷ آبان در گزارشی با عنوان «یک میلیارد یوروی تخصیص یافته برای مقابله با کرونا چه شد؟!» نوشته است که با شیوع بیماری کرونا کشور با بحران جدی روبرو شد، از جمله هزینههای درمان، تعطیلی کسب و کارها «به طوری‌‌که دولت دیگر نمی‌توانست از محل منابع بودجه‌ای کشور از پس هزینههای سنگین کرونا برآید».
در این بحبوحه حسن روحانی، رئیس جمهور در نامه‌ای به آیت‌الله خامنه‌ای تقاضای یک میلیارد یورو از صندوق توسعه ی ملی می‌کند. آیت‌الله خامنه‌ای نیز در ۱۸ فروردین سال جاری، یعنی هفت ماه پیش با درخواست برداشت پول موافقت می‌کند.
خبرگزار تسنیم نوشته است که یک ماه بعد (اردیبهشت) تخصیص یک میلیارد یوروی کرونایی اعلام شد و محمدباقر نوبخت، رئیس سازمان برنامه و بودجه «از واریز نخستین بخش از معادل ریالی کمک یک میلیارد یورویی از منابع صندوق توسعه ملی برای مقابله و مدیریت عوارض ناشی از شیوع ویروس کرونا در کشور از سوی بانک مرکزی به حساب خزانه خبر داد.»
اما سوم اردیبهشت سعید نمکی در حساب توئیتری خود نوشت «به لطف خدا و با جانفشانی همکارانم در مبارزه با کرونا از قدرتمندترین کشورها جلو افتادیم اما در مضیقه مالی و در مقایسه با آنها که میلیاردها دلار هزینه کرده‌‌اند، همکارنم با حال خراب میپرسند حداقل یک میلیارد یورو صندوق توسعه ملی چه شد؟»
ماه گذشته نیز وزیر بهداشت بار دیگر گله کرد که : «از یک میلیارد یورویی که رهبری موافقت کردند، ماهها است به جز سهم کوچکی نگرفته‌‌ام، نمی‌‌دانم این بودجه را برای کدام کار مهم‌‌تر گذاشتند؟»
تسنیم نوشته است که این سخنان نشان می‌دهد که «شفافیتی در هزینه کرد و چگونگی دریافت یک میلیارد یورو وجود ندارد». این خبرگزاری به میزگردی در برنامه رادیویی «دادرسانه با رویکرد مطالبه‌‌گری و شفافیت» با حضور کیانوش جهانپور، مدیر کل روابط عمومی وزارت بهداشت، فاطمه محمد بیگی، دبیر اول کمیسیون بهداشت مجلس، مهدی اسفندیار و دو کارشناس حوزه سلامت اشاره کرده که از رادیو جوان پخش شد «تا موضوع ارز تخصیص یافته از صندوق توسعه ملی شفاف شود.»
مجری برنامه می‌پرسد «یک میلیارد یورو از صندوق توسعه ملی برای مدیریت بیماری کرونا به وزارت بهداشت اختصاص پیدا کرد؛ به نظر شما چه اتفاقی برای بودجه افتاده و کجا خرج شده است؟» یکی از کارشناسان پاسخ می‌دهد: «متاسفانه عدم شفافیت ماجرای قصه پرغصه همیشگی نظام سلامت ماست که در سایر نظام‌‌های اقتصادی هم وجود دارد؛ اینکه این مبلغ کجا هزینه شده و چرا وزیر بهداشت می‌‌گوید که این بودجه به دستش نرسیده محل تامل و تعجب است و ضروری است در این خصوص بررسی‌‌های کاملی صورت بگیرد.»
احتمالا یکی دیگر از نتایج نامه «عجیب و غم‌انگیز» وزیر بهداشت به خامنه‌ای این بوده که پس از ماهها بالاخره بقیه آن یک میلیارد به این وزارتخانه داده شود.
با بمب ویروس مواجهیم
به گفته وزیر بهداشت شهروندان ایران با «بمب ویروس» مواجهند و «غفلت» در این مقطع چه از سوی مسئولان و چه مردم «یعنی پرتاب آخرین تیر ترکش مدیریت بیماری». او از بمب ویروسی سخن گفت که «قدرت سرایت آن ۱۰ برابر شده است».
بنابر آمار رسمی ظرف ۲۴ ساعت ۱۳ هزار و ۳۵۲ بیمار جدید مبتلا به کووید۱۹ در ایران شناسایی شده و مجموع بیماران کووید۱۹ در کشور به ۷۸۸ هزار و ۴۷۳ نفر رسیده است.
در همین فاصله ۴۸۲ بیمار جان خود را از دست دادند و مجموع قربانیان این بیماری در ایران به ۴۲ هزار و ۴۶۱ نفر رسیده است.
به گفته سخنگوی وزارت بهداشت، استان‌های تهران، اصفهان، قم، آذربایجان شرقی، خراسان جنوبی، سمنان، قزوین، لرستان، اردبیل، خوزستان، کرمانشاه، کهگیلویه و بویراحمد، گیلان، بوشهر، زنجان، ایلام، خراسان رضوی، مازندران، چهارمحال و بختیاری، البرز، آذربایجان غربی، مرکزی، کرمان، خراسان شمالی، همدان، یزد و کردستان در وضعیت قرمز قرار دارند.
استان‌های هرمزگان، فارس، گلستان و سیستان و بلوچستان نیز در وضعیت نارنجی و زرد قرار دارند.
طرح چگونه اجرایی می‌شود؟
طرح وزارت بهداشت شامل سطوح مختلفی است. از محدودیت رفت و آمد در ساعاتی از روز تا رصد کردن موبایل «کرونایی»ها.
به گفته وزیر بهداشت در طرح جدید شهرها به سه گروه تقسیم شده‌اند؛ اول شهرهای زرد که در آن به ازای هر ۱۰۰ هزار نفر چهار بیمار pcr مثبت (ویروس فعال در بدن) بستری باشند، مناطق نارنجی آنهایی هستند که در روز شش بیمار PCR مثبت به ازای هر ۱۰۰هزار نفر جمعیت داشته باشد و بالاخره شهر قرمز که در آن ۱۰ بیمار مثبت به ازای هر ۱۰۰ هزار نفر جمعیت وجود دارد. مسئولان وزارت بهداشت می‌گویند در چنین شهری به ازای هر یک میلیون نفر، به ۱۵۰۰ تخت بستری و ۳۰۰ تخت اورژانس (ICU) نیاز است.
از اول آذرماه، تردد در شهرهای قرمز از ساعت ۲۱ تا چهار بامداد ممنوع خواهد بود. سیستمی نیز برای «ردیابی افراد در قرنطینه» در نظر گرفته شده و افرادی که مقررات را رعایت نکنند جریمه می‌شوند؛ «در مرحله اول فرد مثبتی که در جامعه تردد کند ۲۰۰ هزارتومان جریمه خواهد شد، و در مرحله بعد به قرنطینه اجباری خواهد رفت.»
گروه دوم قرنطینه شامل افراد ریسک‌پذیر می‌شود؛ افراد بالای ۶۵ سال یا کسانی که بیماری زمینه‌ای دارند. این گروه جمعیتی معادل ۱۱ میلیون و ۷۰۰ هزار نفر در ایران را تشکیل می‌دهند و به گفته سعید ده‌نمکی ۸۸ درصد تلفات نیز در همین گروه است.
سعید ده‌نمکی گفته اکنون ۵۱ درصد از عوامل ایجاد کننده بیماری دورهمی‌ها است. او تاکید کرده است که «نمی‌شود ما شهرها را تعطیل کنیم و در این شب‌های طولانی زمستان ۶۰ نفر در یک خانه جمع شوند». او از تشکیل گروه‌هایی در محلات برای آگاهی رسانی سخن گفته است.
رصد “موبال کرونایی‌ها” نیز از جمله مواردی است که از سوی ستاد مقابله با کرونا پیش‌‌بینی شده است. موضوعی که به نگرانی‌های امنیتی نیز دامن زده است.
DW.COM