پانزده اقتصاد منطقه آسیا- اقیانوسیه امروز( یکشنبه ١۵ نوامبر) در هانوی، پایتخت ویتنام بزرگترین بلوک تجارت آزاد جهان را تشکیل دادند. برای تشکیل این اتحادیه تجارت آزاد، اقتصادهای نیرومند منطقه از جمله چین، ژاپن، کره جنوبی و استرالیا و نیوزلند به ده کشور عضو اتحادیه کشورهای آسیای جنوب شرقی (آسه‌آن) یعنی مالزی، سنگاپور، فیلیپین، میانمار، برونی، تایلند، ویتنام، لائوس، کامبوج و اندونزی پیوستند. بزرگ ترین کشور غایب در این اتحادیه تازه، آمریکاست که به خاطر چهار سال سیاست های یک جانبه گرایی دونالد ترامپ از مشارکت فعال در بزرگ ترین تمرکز منطقه ای تجارت و اقتصاد جهانی محروم شده است.
این اتحاد تازه که به اختصار«آر سی ای پیRCEP* » و یا «پیمان مشارکت اقتصادی جامع منطقه‌ای» نامیده می شود، بزرگترین بلوک تجاری جهان است که تقریباً یک سوم کل فعالیت های اقتصادی جهان و حدود دو میلیارد و ۲۰۰ میلیون نفر ساکنان این مناطق را در بر می گیرد. بسیاری از کشورهای آسیا امیدوارند که ایجاد این بلوک بزرگ تجارت آزاد بتواند نقش شتاب دهنده به بهبود اقتصادی منطقه ای و جهانی را پس از شوک وارده ناشی از همه گیری کرونا ایفا کند.
پیمان این اتحادیه آزاد تجاری روز یکشنبه در حاشیه نشست اتحادیه کشورهای آسیای جنوب شرقی (آسه‌آن) در هانوی توسط ١۵ کشور تشکیل دهنده این اتحادیه امضا شد.
نگوین ژوان فووک، نخست وزیر ویتنام و کشور برگزارکننده این نشست امروز طی سخنانی گفت:« من بسیار خوشحالم که بگویم پس از هشت سال کار سخت ما مذاکرات در باره پیمان آر سی ای پیRCEP را به نتیجه رساندیم و آنرا امضاکردیم . نهایی شدن مذاکرات RCEP، بزرگترین توافق نامه تجارت آزاد در جهان است که پیامی محکم و تأیید کننده در باره نقش برجسته آسه آن در حمایت از سیستم تجارت چند جانبه، ایجاد یک ساختار تجاری جدید، تسهیل تجارت پایدار، احیای مجدد زنجیره های مختل شده توسط همه گیری کرونا در منطقه و جهان را می دهد.»
این پیمان بزرگ تجارت آزاد در تمام حوزه‌های تجاری تسهیلاتی را برای کشورهای عضو ایجاد می‌کند، کاهش عوارض گمرکی، یکسان‌سازی خدمات تجاری، ارتباطات و رعایت مسائل حقوقی و تعیین مقررات تجارتی مشترک از جمله تسهیلاتی هستند که با این پیمان به موقع اجرا درخواهند آمد.
این توافق همچنین فرصتی بی‌نظیر در اختیار چین، به عنوان بزرگ ترین اقتصاد منطقه ای قرار می‌دهد. با این توافق، چین می تواند نفوذ خود در منطقه آسیا و اقیانوسیه را بیش از گذشته افزایش دهد و در همان حال، عرصه رقابت تجاری را بر آمریکا و اروپا در مرکز ثقل اقتصاد و تجاری جهان، یعنی آسیا تنگ تر کند.
از سوی دیگر این پیمان به چین کمک خواهد کرد تا وابستگی خود به بازارهای خارجی و فن آوری را کاهش داده که شکاف عمیق ایجاد شده با واشنگتن باعث تشدید آن شده است.
گفتنی است که ایجاد یک بلوک برای مشارکت اقتصادی جامع منطقه‌ای در آسیا و اقیانوسیه طرحی بوده که توسط باراک اوباما، رئیس جمهوری سابق آمریکا تبلیغ می شد، ولی با ورود دونالد ترامپ به کاخ سفید هر آنچه أوباما در این باره رشته بود، پنبه شد. در واقع دونالد ترامپ آمریکا را در سال ٢۰١۷ از این طرح خارج کرد.
هرچند سوالاتی درباره مشارکت احتمالی آمریکا در این پیمان آسیایی پس از خروج دونالد ترامپ از قدرت و ورود جو بایدن به کاخ سفید مطرح شده، اما از سوی دیگر تحولات سیاسی اخیر باعث تقویت موضع چین در آسیا به عنوان یک شریک اقتصادی مهم شده است.
این توافق تجاری جدید، تبعات نمادین قدرتمندی دارد که نشان می دهد که تقریباً چهار سال پس از آنکه دونالد ترامپ سیاست آمریکای اول خود و یک جانبه گرایی را به مورد اجرا گذاشت و در عرصه تجارت بر پیمان های دوجانبه با کشورها تأکید کرد، کشورهای آسیا، حتی آن گروه از آنها، مانند ژاپن، کره جنوبی و استرالیا که متحدان سیاسی آمریکا محسوب می شوند، همچنان به تلاش های چند جانبه گرایی متعهد هستند. آنها همچنین گسترش تجارت آزاد در چهارچوب چند جانبه گرایی را به عنوان فرمولی بسیار سازنده برای شکوفایی اقتصادی آینده تلقی می کنند.
خبرگزاری دولتی چین، شین هوا امروز از طریق یک پیوند ویدیویی پیام لی که چیانگ ، نخست وزیر چین در باره این توافق تجاری جدید را منتشر کرد. لی که چیانگ این توافق را یک پیروزی در برابر رویکرد محافظه کارانه تجاری دانست.
در این پیام آقای لی همپنین گفت: «امضای RCEP نه تنها یک دستاورد بزرگ تاریخی برای همکاری منطقه ای در شرق آسیا است، بلکه پیروزی بزرگ چندجانبه گرایی و تجارت آزاد است.