شبه‌نظامیانی که سال گذشته در کودتا شرکت داشتند، یک سال تمام در بولیوی ترس و وحشت ایجاد کردند. فاشیست‌ها پس از شکست سیاسی و انتخاب لوئیس آرسه کاتاکورا ، نامزد «جنبش به سوی سوسیالیسم»، به ریاست‌جمهوری در دور اوّل انتخابات با کسب 55درصد آرا، در خیابان‌ها دست به اعتراض زدند.
کوچابامبا (بولیوی) فرستادهٔ ویژهٔ اومانیته – اختصاصی اندیشه نو
در میدان 4 نوامبر در شهر کوچابامبا، لوح یادبودی در تأیید شبه‌نظامیان کودتاچی نصب شده است. این اراذل (جوانان مقاوم لوشالا) در این لوح به عنوان “سواران دموکراسی” به تصویر کشیده می‌شوند که یک سال پیش با “عزت و شجاعت” در مقابل جنبش به سوی سوسیالیسم به رهبری اوو مورالس مقاومت می‌کردند. تا پیش از پیروزی قاطع لوئیس آرسه کاتاکورا نامزد «جنبش به سوی سوسیالیسم» در دور اوّل انتخابات ریاست جمهوری 18 اکتبر با کسب 55.1 درصد آرا، شبه‌نظامیان یک سال تمام در این شهر وحشت وترور ایجاد کردند.
مانند دیگر شبه‌نظامیان راست افراطی در سایر نقاط کشور، این گروه نیز در بولیوی در مرکز دستگاه سیاسی امنیتی به منظور براندازی قدرت «جنبش به سوی سوسیالیسم» طراحی شده بود. در آستانهٔ کودتای سال گذشته، دسته‌های موتورسوار در محلهٔ فقیرنشین جنوب شهر، که نیروهای چپ در آن محبوبیت دارند، وحشت و ترور ایجاد کردند. خانهٔ رئیس‌جمهور بولیوی در آنجا ویران شد، ساختمان‌های عمومی را به آ تش کشیدند، و فعالان چپ و هواداران «جنبش به سوی سوسیالیسم» مورد ضرب و شتم قرار گرفتند. در مرکز شهر، محل دفتر مرکزی «جنبش به سوی سوسیالیسم» به خاکستر مبدل شد: پشت دیوار سیاه شده از دود، هیچ چیز باقی نماند.
یک سال تهدید ، خشونت، و مصونیت از مجازات
دارودسته‌های فشار کودتاچیان، مجهز به باتون، گاز اشک‌آور، و گاهی سلاح گرم، به مدّت یک سال با همدستی پلیس، و مصونیت از مجازات، با خشونت و تهدید فضایی سنگین از ترس و هراس آفریدند. الحاندرو بوشتمند، هنرپیشه و فعال فرهنگی، چنین می‌گوید: «آنها به کسانی که کم و بیش به هواداران «جنبش به سوی سوسیالیسم» نزدیک بودند حمله می‌کردند، حتیٰ با فروشندگان خیابانی که برای فرار از ضرب و جرح قسم می‌خوردند که هیچ ارتباطی با سیاست ندارند، باخشونت رفتار می‌کردند. انفجار یک ترقه، غرّش یک موتور، کافی بود تا ما را به وحشت اندازد. منطقهٔ جنوب شهر مسدود شده بود. ساکنان آن حتیٰ جرئت نمی‌کردند که در مرکز شهر خود را به خطر بیندازند.»
مگالی گومز، نمایندهٔ پارلمان از «جنبش به سوی سوسیالیسم» می‌گوید:«کافی است که پرچم آبی جنبش را برافرازیم تا مورد حمله قرار گیریم. آنها بسیار متحرک بودند و واکنشی سریع داشتند.»
کارزار انتخاباتی نامزدهای چپ در اینجا با دلهره انجام می‌شد. مگالی گومز، 38 ساله، نمایندهٔ منتخب مجلس، همراه با تیم مبارزات انتخاباتی‌اش بارها مورد تهاجم قرار گرفته است. او می‌گوید:«کافی است پرچم آبی جنبش را برافرازید تا در معرض حمله و آزار و اذیت آنها قرار بگیرید. مهاجمان ما توسط پلیس محافظت می‌شدند. آنها با شبکه‌های واتس‌اپ هدایت می‌شدند. من هرگز چنین فضایی از خشونت سیاسی ندیده بودم.»
فعالان جناح چپ مورد ضرب و شتم قرار گرفته‌اند، زیر پنجرهٔ خانه‌هایشان، در شبکه‌های اجتماعی. توهین مورد علاقه این مهاجمان فاشیست این است: «سرخ‌پوست کثیف». او آهی می‌کشد و امیدوار است که «این سخنان نفرت‌انگیز در شکست فاحش انتخاباتی آنها حل شود.» و چنین ادامه می‌دهد: «این فرا تر از تقابل سیاسی است. تمام سدّها فرو ریخته است: نژادپرستی مهار نشده، بازگشت قرن‌ها به عقب، و نه‌فقط بازگشت به قبل از 14 سال دوران حکومت «جنبش به سوی سوسیالیسم».
در آستانهٔ انتخابات، آرتورو موریلو، وزیر کشور، با برانگیختن نیروهای وابسته از لحاظ سیاسی و تدارکاتی به خودش، قول می‌داد که هرگز پیروزی «جنبش به سوی سوسیالیسم» را به رسمیت نخواهد شناخت. در برابرِ نتیجهٔ قاطع صندوق‌های رأی، رهبران راست و راست افراطی چاره‌ای جز گردن نهادن به نتیجهٔ انتخابات نداشتند. بدنهٔ طرفدارانشان هنوز در تکاپو هستند. کمیتهٔ مدنی سانتا کروز بدون ارائهٔ کوچک‌ترین مدرکی فریاد تقلب به راه انداخته است. در چند روز اخیر، و حتیٰ پس از اعلام نتایج رسمی، روز جمعه تظاهرات اعتراضی به انتخاب لوئیس آرسه کاتاکورا در سانتاکروز، سنگر لوئیس فرناندو کاماچو، رهبر حزب کرموس و نامزد راست افراطی (با آرای 14درصد)، و همچنین در کوچابامبا، سوکر، ارورو، لاپاز و تاریجا بر پا کردند. البته با جمعیتی اندک ولی با ابراز خشونت‌های جدید.
ترس کاملاً از بین نرفته است
در کوچابامبا، چند نفر تحریک‌شده باریکادهای موقتی در محله‌های مجلل که دیوارهای اطراف خانه‌ها با سیم خاردار پوشیده شده، بر پا کردند. یک سناتور منتخب جناح راست در کمونیداد سیودادانا در اثر پرتاب یک بطری شیشه‌یی زخمی شد. این سناتور، آندرا برینتوس، از طرفداران کارلوس دو مزا (با 28.83درصد و نفر دوّم) است. خطای او چه بود؟ اینکه وی هیچ‌گونه بی‌نظمی در شمارش و تدوین نتایج انتخابات پیدا نکرده است. راست لیبرال، که کودتا را سکوی پرشی برای اهداف سیاسی خویش می‌پنداشت، نه‌فقط شکست خورده است، بلکه اکنون در دامی که خود گسترده بود گرفتار آمده است.
با پیروزی «جنبش به سوی سوسیالیسم» فضا بازتر شده است. ولی شادی همچنان مهار شده است. ترس کاملاً از بین نرفته است. بانگ خواستِ خلع‌سلاح و انحلال شبه‌نظامیان و آغاز مراحل قانونی علیه اوباش راست افراطی و علیه اعضای دولت که با رئیس‌جمهور موقت خودخوانده ژانین آونز آغاز شد و بولیوی را دچار نقض جدی حقوق بشر کرد، بلند شده است. در کشوری درگیر خشونت و اختلاف، لوئیس آرسه در حال حاضر الهام‌بخش «گذار منضبط» است و تکرار می‌کند که صحبت از انتقام نیست. ولی راه آشتی مصون از مجازات نیست. برای رئیس‌جمهور جدید بولیوی، عدالت باید کشتارهای ساکابا و سنکاتا و همچنین وحشیگری‌های بی‌شماری را که پس از کودتا انجام شده است روشن کند.
اندیشه نو: استفاده تمامی و یا بخشهایی از این مطلب با ذکر منبع بلا مانع است.