الهام علیاف، رئیس جمهوری آذربایجان روز یکشنبه چهار اکتبر (۱۳ مهر) از ارمنستان خواست تا با تعیین جدول زمانی از ناگورنو قرهباغِ تحت محاصره و سرزمینهای اطراف آن خارج شود و گفت که جمهوری آذربایجان اگر این اتفاق رخ ندهد عملیات نظامی را متوقف نمیکند.
علیاف در یک سخنرانی تلویزیونی خطاب به شهروندان کشورش گفت که «نیروهای آذری در یک حمله تهاجمی یک هفتهای برای پس گرفتن سرزمینهایی که ارمنیها در دهه ۱۹۹۰ در اختیار گرفتند، پیش میروند.»
آذربایجان یک شرط دارد و آن آزادسازی سرزمینهایش است. ناگورنو قرهباغ قلمرو جمهوری آذربایجان است. ما باید برگردیم و باز خواهیم گشت.
الهام علیاف رئیس جمهوری آذربایجان
وی افزود: «آذربایجان یک شرط دارد و آن آزادسازی سرزمینهایش است. ناگورنو قرهباغ قلمرو جمهوری آذربایجان است. ما باید برگردیم و باز خواهیم گشت.»
وی شرط خود را اینگونه توضیح داد: «اجازه میدهیم آنها [ارمنیها] نیروهای خود را عقب بکشند. درگیریها متوقف خواهد شد اما این نباید در حرف باشد بلکه باید در عمل دیده شود.»
آقای علیاف تاکید کرد که جامعه جهانی طی سه دهه در اجرای قطعنامههای سازمان ملل متحد در فشار بر ارمنستان برای بازگرداندن سرزمینهای آذربایجان ناکام مانده است.
طبق گزارش رویترز، محتوای سخنان و لحن علیاف نشان از این دارد که جمهوری آذربایجان بر خلاف درخواستهای روسیه، ایالات متحده آمریکا و اتحادیه اروپا، به دنبال آتشبس فوری نیست.
آرتسرون هوهانیسیان نماینده وزارت دفاع ارمنستان بلافاصله پس از سخنرانی علیاف گفت: «فکر نمیکنم خطری ایروان [پایتخت ارمنستان] را تهدید کند اما به هر حال ما در حال جنگ هستیم.»
ادعای هدف گرفته شدن دو شهر گنجه و مینگهچویر آذربایجان
از سوی دیگر جمهوری آذربایجان، ارمنستان را به هدف قرار دادن شهرهای این کشور فراتر از منطقه درگیری متهم کرد.
حکمت حاجیاف، دستیار رئیس جمهوری آذربایجان روز یکشنبه گفت که ارمنستان با حملات موشکی شهرهای «گنجه» و «مینگهچویر» را هدف گرفته است. دو شهر گنجه و مینگهچویر حدود ۱۰۰ کیلومتر با استپاناکرت (خاکندی)، مرکز ناگورنو قرهباغ فاصله دارند.
آقای حاجیاف توئیتی ویدئویی از ساختمانهای آسیب دیده را منتشر کرده و آن را نتیجه حملات گسترده موشکی ارمنستان علیه مناطق مسکونی متراکم در گنجه توصیف کرد.
دستیاررئیس جمهوری آذربایجان در توئیت دیگری گفت که نیروهای ارمنستان همچنین با موشک مینگهچویر، شهری که سدی آبی و نیروگاه برق در آن واقع است را هدف گرفتهاند. به گفته حاجیاف، هیچ خسارت جدی به زیر ساختهای مینگهچویر وارد نشده است.
آرائیک هارطونیان، رئیس منطقه ناگورنو قرهباغ در پاسخ به ادعای باکو در فیسبوک نوشت که ابتداء دستور حمله راکتی به اهداف نظامی در شهر گنجه جمهوری آذربایجان را صادر کرده است اما متعاقبا و برای جلوگیری از وارد نشدن تلفات به غیرنظامیان ی دستور توقف حملات را صادر کرده است.
وزارت دفاع جمهوری آذربایجان میگوید حمله ارمنستان به زیر ساختهای شهری گنجه آسیب رسانده است.
گشودن آتش به خاک جمهوری آذربایجان از ارمنستان به وضوح تحریک کننده است و بر گستره منطقه خصومت میافزاید
ذاکر حسناف وزیر دفاع آذربایجان
ذاکر حسناف، وزیر دفاع آذربایجان نیز روز یکشنبه در بیانیهای گفت: «گشودن آتش به خاک جمهوری آذربایجان از ارمنستان به وضوح تحریک کننده است و بر گستره منطقه خصومت میافزاید.»
ناگورنو قرهباغ، منطقهای خودمختار و اغلب ارمنینشین در خاک آذربایجان بود. فروپاشی شوروی و اعلام استقلال این منطقه از سوی جداییطلبان ارمنی زمینه وقوع جنگ و مناقشهای دیرین میان دو کشور همسایه آذربایجان و ارمنستان را فراهم کرد. درگیریهای نظامی میان دو کشور اواخر دهه هشتاد و اوایل دهه نود میلادی حدود ۳۰ هزار کشته برجای گذاشت.
مناقشه و جنگ باکو و ایروان بر سر قرهباغ قابلیت این را دارد تا قدرتهای منطقهای را نیز در این بحران درگیر کند، چرا که جمهوری آذربایجان از حمایت تمام و کمال ترکیه برخوردار است و ارمنستان با روسیه پیمان دفاعی دارد.
دور جدید درگیریها در قرهباغ که از روز ۲۷ سپتامبر (ششم مهر) آغاز شده است یکی از جدیترین بحرانها در این منطقه از زمان برقراری آتش بس در سال ۱۹۹۴ میلادی را رقم زده است.
در درگیریهای یک هفته اخیر بین نیروهای جمهوری آذربایجان و جداییطلبان ارمنی صدها نفر از جمله ۴۰ غیرنظامی کشته شدهاند.
همزمان، خبرگزاری روسی تاس به نقل از حکمت حاجاف، دستیار رئیس جمهوری آذربایجان از زخمی شدن آرائیک هارطونیان، رئیس منطقه ناگورنو قرهباغ خبر داده است، ادعایی که مرکز اطلاع رسانی دولت ارمنستان آن را تکذیب کرده است.
اصابت ۱۵ راکت به خاک ایران
از سوی دیگر حسین حاتمی، نماینده مجلس ایران از حوزه انتخاباتی کلیبر، خداآفرین و هوراند به خبرگزاری فارس گفته است که از آغاز درگیریهای بر سر قرهباغ تاکنون ۱۵ راکت به مناطقی در حومه شهرستان خداآفرین در خاک ایران اصابت کرده است که دو مورد از این راکتها باعث تخریب دو باب ساختمان و مجروح شدن دو نفر در روستای پرویز خانلوی شهرستان خداآفرین شده است.
وی افزود: «به دلیل همین تنش ها و اتفاقات رخ داده در خط مرزی رود ارس، بسیاری از برنج کاران و دیگر کشاورزان منطقه از بیم تکرار حوادث احتمالی به تبع درگیری ها در قره باغ، قادر به برداشت محصول خود نیستند و این موضوع علاوه بر خسارات مالی و اقتصادی، بار روانی فزاینده ای را نیز به ساکنان این مناطق تحمیل می کند.»
سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه در گفتوگو با وزیر امور خارجه ارمنستان خواستار آتسبس فوری شده و گفته که مسکو آماده است تا از طریق سازمان امنیت و همکاری اروپا راه حلی برای این منازعه پیدا کنند.
با این حال جمهوری آذربایجان میگوید که صبر خود را در قبال عدم موفقیت سازمان امنیت و همکاری اروپا در حل اختلاف از دست داده است.
علیاف در توئیتی نوشته است که نیروهای جمهوری آذربایجان علاوه بر شهر «جبرئیل»، روستاهای «کارخولو»، «شکور بیلی»، «مارالیان اولیا»، «چرکن»، «داشکسن»، «خورولو»، «محمودلو» و «جعفرآباد» را تصرف کردهاند. به نظر میرسد در صورت تایید این ادعا، نیروهای جمهوری آذربایجان پیشرفت قابل توجهی در نوار جنوبی ناگورنو قرهباغ داشتهاند.