۴ اوت ۲۰۲۰ [۱۴ مرداد ۱۳۹۹]
در جریان موجی از اعتصابها در پروژههای صنعتی و پالایشگاهها در میدانهای گازی پارس جنوبی در ایران، در حدود دههزار کارگر دست از کار کشیدند. اعتراض کارگران اعتصابی به عقب افتادن پرداخت مزدها، پایین بودن مزدها در حد فقر، اشتغال نامطمئن، و شرایط کار و زندگی نامناسب در گرمای بالاتر از ۵۰درجهٔ این روزهاست.
مزدهای معوّق مسئلهای مکرر، و اعتصاب و اعتراضهای محلی [در ایران] نیز رخدادی رایج است. ولی موج عظیم و هماهنگ اعتصابهای کارگری اخیر بیسابقه است، و بر روی کار چند پالایشگاه و پیمانکاران زیادی اثر میگذارد.
اعتصابکنندگان شامل کارگران ساختمانی، برقکار، جوشکار، لولهکش صنعتی، و دیگر صنفهای حرفهیی صنعتیاند که برای بنگاههای اشتغال (کاریابی) و دلالان مشاغل فصلی و پروژهیی در پروژههای صنعتی در بزرگترین میدان گاز طبیعی دنیا کار میکنند. این کارگران ۲۰ روز پیدرپی کار میکنند و سپس ۱۰ روز تعطیلی دارند و دوباره به کار برمیگردند. محل سکونت آنها در ۲۰ روز ی که مشغول به کارند، خوابگاههایی در نزدیکی محل کارشان است. کارگران قصد دارند [در این اعتصاب] کل شیف کاری ۲۰ روزه را کار نکنند.
موج اخیر اعتصاب زمانی برخاست که ابراهیم عربزاده، یکی از کارگران پیمانی در مجمتع پتروشیمی ماهشهر، روز ۲۸ ژوییه [۷ مرداد] بر اثر گرمای شدید دچار گرمازدگی شد و جان باخت. کارگران فهرستی از خواستهای خود را به شرکتهای پیمانکار دادند. روز شنبه اوّل اوت [۱۱ مرداد] کارگران دست به اعتصاب زدند و در حدود ۲۰۰۰ نفر از آنها محل کار خود در میدانهای گازی را بهکل ترک کردند و به خانهٔ خود بازگشتند، در حالی که شمار زیادی از کارگران نیز در بیرونِ دفاتر پیمانکاران به حالت اعتراض جمع شدند.
به گفتهٔ سندیکای فلزکار-مکانیک ایران، سندیکای کارگری ایرانی وابسته به اتحادیهٔ جهانی اینداستریال، مقیاس عظیم این اعتصاب حاکی از آن است که امکان زیادی دارد که کارگران بتوانند امتیازهایی به دست آورند و احتمالاٌ حتی موفق به داشتن نمایندگانی در محلهای کار صنعتی عمده بشوند.
با ادامهٔ اعتصاب [کارگران در پارس جنوبی]، انتظار میرفت که کارگران دیگر پالایشگاهها و مجتمعهای پتروشیمی نیز به این اعتصاب بپیوندند. روز سهشنبه ۴ اوت [۱۴ مرداد] حرکتهای اعتراضی به اصفهان در مرکز ایران، و به مشهد در شمالشرقی ایران گسترش یافت.
امروزه موجی از اعتصابها و اعتراضهای کارگری ایران را فراگرفته است، از جمله در نیشکر هفتتپه و در کارخانههای صنعتی شهر اراک. کارگران اعتصابی اغلب بیرحمانه سرکوب میشوند. ولی کارگران پارس جنوبی از وضعیت اشتغال ناپایدار خود به عنوان اسلحهای در پیشبُرد اعتصاب استفاده میکنند: چون استخدام دائم نیستند، نمیتوانند آنها را به خاطر دست کشیدن از کار یا ترکِ محل کار تنبیه انضباطی کنند.
فعالان و سازماندهندگان این اعتصاب نگران آنند که با گسترش اعتصابها، نیروی انتظامی دست به اقدام تلافیجویانه بزند. گزارشهای تأییدنشدهای از دستگیری و زیر نظر داشتن فعالان اصلی اعتصاب منتشر شده است. امروز گزارشهای منتشر شد مبنی بر اینکه پس از دو روز اوّل اعتصاب، برخی از کارفرماها گفتهاند که حاضر به مذاکره در مورد شرایط کار هستند، از جمله در نیروگاه ایرانشهر در جنوب شرقی کشور.
کمال اوزکان، معاون دبیرکل اینداستریال گفت: «کارگران ایران بارها نشان دادهاند که هیچ سرکوبی نمیتواند آنها را ساکت کند. آنها برای دفاع از حق خود خواهند ایستاد و تا زمانی که صدای آنها شنیده شود به اعتراض ادامه خواهند داد. کارگران میدانهای گازی برای دفاع از حقوق خود دست به اعتصاب هماهنگ و استراتژیک زدهاند. آنها اگر بر سر موضع خود محکم بایستند، میتوانند در ایجاد تغییرهایی اساسی [در شرایط کار خود] موفق شوند. تا زمانی که سندیکاهای مستقل در ایران به رسمیت شناخته نشوند، این کشور شاهد چنین ستیزهای صنعتی-صنفی خواهد بود.»
توسعهٔ میدانهای گازی پارس جنوبی مهمترین پروژهٔ هیدروکربنی ایران است. این کشور در حالی که دچار تورّم شدیدی است، به موفقیت این پروژه به خاطر کسب ارز خارجی نیاز دارد. همهٔ پروژههای پارس جنوبی در قلمرو اختیار و قدرت شرکت دولتی نفت و گاز ایران است. شرکت انرژی غولپیکر فرانسوی «توتال» در سال ۲۰۱۷ قراردادی با ایران برای توسعهٔ این میدانهای گازی بست، ولی بعداً به خاطر تحریمهای [ثانویه] آمریکا، قرارداد را فسخ کرد.
میدانهای گازی پارس جنوبی اکنون با مشارکت شرکتهای چندملیتی انرژی دیگری در حال توسعه است، ولی ایران در تأمین مالی لازم برای پیشبُرد این پروژه، با مشکل روبرو بوده است. پیمانکاران برای تکمیل کار بر روی پروژههایی که از برنامه عقباند تحت فشارند، و اغلب به خاطر تعویق پرداختهای قرارداد توسط دولت [ایران]، به علّت تحریمهای بانکی [آمریکا]، در معرض ورشکستگی قرار دارند.
اتحادیهٔ جهانی اینداستریال، که بیشتر از ۵۰میلیون کارگر را در بخشهای معدن، انرژی، و تولید در بیشتر از ۱۴۰ کشور جهان نمایندگی میکند، در بیانیه مفصلی که دیروز منتشر کرد حمایت و همبستگی خود را با کارگران پروژهیی در صنعت نفت و گاز در ایران اعلام کرد. اندیشه نو این بیانیه را از متن اصلی انگلیسی آن که در سایت سندیکای کارگران فلزکار مکانیک منتشر شده؛، ترجمه و منتشر می کند.