شرکت صنایع آذرآب اراک ابرشرکت هلدینگ ایرانی است که در سال ۶۴ تاسیس و فعالیت رسمی خود را در سال ۹۸ آغاز کرد. این کارخانه در زمینه احداث زیرساخت‌های صنعتی، ساخت پالایشگاه‌های گاز، پالایشگاه‌های نفت، مجتمع‌های پتروشیمی، سدها، کارخانجات سیمان و… فعالیت می‌کند. در زمان خصوصی‌سازی، کارخانه آذرآب اراک با قیمتی پایین به خریدار خصوصی واگذار شد از از آن زمان به بعد کارگران این کارخانه روز خوش ندیدند و با بحران مدیریت و سهام‌داری و عقب افتادن چندماهه دستمزد‌ها و در نهایت نزدیک شدن مجموعه به مرز ورشکستگی، مواجه شدند. این مسائل باعث شد که کارگران این کارخانه از سال ۹۶ تا کنون بار‌ها اعتراض کرده و اعتراض‌های‌شان نیز با شدیدترین برخورد‌های نیرو‌های انتظامی و امنیتی مواجه شود. کارگران آذرآب که حتی در زمان اوج و شکوفایی آن پیش از خصوصی‌سازی نیز موفق نشده بودند که از زیربار مستاجر بودن رها شوند و به همان دریافت به موقع حقوق خود برای گذران زندگی‌شان راضی بودند بعد از خصوصی‌سازی و به تعویق افتادن متوالی و طولانی مدت حقوق‌هایشان راه اعتراض در پیش گرفتند. کارگران این کارخانه نیز مانند تمام همقطاران معترض خود در سایر نقاط کشور تنها یک خواسته داشتند دریافت به موقع دستمزد در ازای کاری که می‌کنند. در واکنش به سختی‌های امرار معاش بدون دریافت دستمزد بود که کارگران در یکی از همین تجمع‌های اعتراض آمیز در شهریور ماه سال گذشته سفره خالی در کف خیابان گستراندند و کنار آن نشستند. اما نکته آن است که اعتراضات به حق کارگران درباره حق بر دستمزد همواره با برخورد‌های قهری مواجه می‌شود. سوالی که باید به آن پاسخ داده شود آن است که اگر مسئولان قضایی، انتظامی و امنیتی ماه‌ها حقوق خود را دریافت نکرده و خانواده‌هایشان دچار سختی شوند آیا سکوت کرده و نگران نخواهند شد؟ به گزارش رویداد ۲۴ اعتراض‌های کارگران آذرآب طی مهر و آبان سال گذشته با بازداشت و دستگیری ۴۲ تن از کارگران این مجموعه مواجه شده و بعد از گذشت ۹ ماه در تاریخ ۴ تیر ماه سال جاری حکم تعلیقی شلاق و حبس این کارگران صادر شد. بعد از صدوراین حکم و انتشار آن در رسانه‌ها این خبر توسط رئیس دادگستری مرکزی تکذیب و گفته شد که تا این لحظه یک روز حبس و شلاق و یا جزای نقدی برای کارگران این شرکت در نظر گرفته نشده است. اما چند روز بعد اظهار نظر‌ها تغییر کرد.
بانک کشاورزی سهامدار اصلی آذرآب
یک منبع آگاه درباره مشکلات کارگران کارخانه آذرآب به رویداد ۲۴ می‌گوید: مشکلات کارگران آذرآب از سال ۹۶ شروع شد. در این سال فردی سهامدار اصلی کارخانه شد که یکی دوماه اول حقوق‌ها رو به موقع پرداخت می‌کرد تا اینکه کم کم حقوق‌ها به تاخیر افتاد و کار به ۷ ماه تاخیر در پرداخت حقوق کارگرها کشید. وی با یادآوری مکاتبات صورت گرفته و جلسات برگزار شده با مسئولان مختلف استانی و شهری، ادامه می‌دهد: با این اقدامات کاری از پیش نرفت تا اینکه در همین سال ۹۶ کارگران ورودی اصلی شهر اراک را بستند. نیروی انتظامی هم برخورد سختگیرانه‌ای کرد و کارگران آسیب زیادی دیدند، اما دست از خواسته خود برنداشتند. آن‌ها حقوق می‌خواستند که زندگی‌شان را بگذرانند اگر حقوق‌شان پرداخت می‌شد که دلیلی برای اعتراض وجود نداشت. او می‌افزاید: بالاخره ربیعی وزیر وقت کار به اراک آمد ماجرا حل و فصل و حقوق‌ها پرداخت شد. تیم مدیریت تغییر کرد و آقای قلعه‌بانی شد رئیس هیات مدیره کارخانه. اما مدیرعامل قبلی ۱۵۰ میلیارد از آذرآب کلاهبرداری کرد. وام گرفت و پول‌ها را برد و بانک کشاورزی سهام آذرآب را بلوکه کرد به نحوی که امروز سهامدار اصلی این کارخانه با ۳۱ سهم بانک کشاورزی است و خرده مالک‌هایی هم دارد که برای کارخانه کاری نمی‌کنند. این فرد آگاه عنوان می‌کند: شیخ‌زاده در این مدت مدیرعامل آذرآب شد وعده‌هایی هم داد که نتوانست عملی کند و رفت. بعد هم افراد دیگری آمدند که هیچیک نتوانستند کاری کنند. در حال حاضر هم آقای میرمحمودی به عنوان مدیرعامل آمده است که قبلا از پرسنل آذرآب بوده است. این فرد هم کاری نمی‌کند. وی با بیان اینکه صنعت نفت ایران روی دوش آذرآب و ماشین‌سازی اراک می‌چرخید، اظهار می‌کند: نمی‌دانیم که چرا به آذرآب کار نمی‌دهند؟ آیا می‌خواهند آذرآب را زمین بزنند؟ این‌ها پشت پرده‌های سیاست خصوصی‌سازی است. این فرد آگاه با تاکید براینکه حقوق کارگران آذرآب تا انتهای سال ۹۸ تسویه شده است، می‌گوید: حقوق اسفند ۹۸ را اردیبهشت ماه دادند. از حقوق سال جدید هم تنها حقوق فروردین را داده‌اند و بس. آنهم در شرایطی که روز به روز همه چیز گران‌تر می‌شود. از اجاره‌خانه تا مایحتاج ابتدایی زندگی همه چیز گران‌تر شده است. کارگران امروز شرمنده زن و بچه و صاحبخانه شده‌اند. وی با اشاره به اینکه آذرآب با کارکنان دفتر مرکزی خود در تهران حدود ۲ هزار نفر نیرو دارد، عنوان می‌کند: اما هیچیک حقوق بعد از فروردین را نگرفته‌اند. در این کارخانه کارگران خدماتی پایین‌ترین رنج حقوقی را دارند که حدود ۲ میلیون و ۸۰۰ هزار تومان تا ۳ میلیون تومان است. در حالی حقوق این افراد پرداخت نشده است که سهامداران این شرکت سود‌های میلیاردی از طریق سود کردن سهام آذرآب در بورس برده‌اند.
حکم کارگران آذرآب چه بود؟
این فرد آگاه اظهار می‌کند: کارگران اعتراض خود را ابتدا به مدیریت کارخانه بعد به شورای اسلامی کار کارخانه و بعد به حراست اطلاع دادند، اما مشاهده شد که کسی پاسخگو نیست در واقع نمی‌توانند کاری بکنند. تا اینکه در سال ۹۶ اعتراض کردیم و بعد هم حقوق‌هایمان پرداخت شد چند ماه هم همه چیز خوب بود تا اینکه ما دوباره سرجای خود بازگشتیم. سرانجام در ماه رمضان ۹۸ به دلیل همین تاخیر افتادن پرداخت حقوق‌ها کارگران اعتصابات خود را آغاز کردند و کم کم اعتراض‌ها به خیابان کشیده شد. وی اضافه می‌کند: اعتراضات ما مدتی طول کشید تا با اعتراضات گرانی بنزین همزمان شد. در این اعتراضات ۴۲ نفر را بازداشت و زندانی کردند. در نهایت برای این افراد حکم یک سال زندان و ۷۴ ضربه شلاق داده شد که هر دوی این‌ها ۵ سال تعلیق شدند. یعنی احکام تعلیقی است. به عبارت دیگر کارگران باید ۵ سال سکوت کنند و هیچ اعتراضی نداشته باشند، زیرا در غیر این صورت این احکام اجرا خواهد شد. یعنی اگر حقوق ندادند کسی جرات اعتراض نداشته باشد. اکنون هم اعتراض برای کارگران سخت شده است. این منبع آگاه با بیان اینکه این حکم حدود یک هفته پیش ابلاغ شده است، تصریح می‌کند: استاندار، بانک کشاورزی و … هیچیک از وعده‌هایشان را عملی نکردند. اما سود زیادی از سهام آذرآب کردند. مگر سهامدار چقدر باید سود کند. هیچکس به داد کارگران نمی‌رسد. آیا با این سود نباید به فریاد کارگران و آذرآب برسید؟ کارخانه با این عظمت که کل صنعت نفت ایران به آن وابسته است چرا باید به این شکل باشد. وی خاطرنشان می‌کند: ۱۵۰۰ کارگر اعتراض کردند به عدم پرداخت حقوق‌شان. چرا نیروی انتظامی زورش به این ۱۵۰۰ نفر می‌رسداما به یک نفر مدیرعامل نرسید که از او بپرسد چرا حقوق کارکنان را پرداخت نمی‌کنی؟ چرا دولت زورش به یک نفر نمی‌رسد، اما به هزار و ۵۰۰ نفر می‌رسد؟ خانواده کارگران هم انسان هستند، اما نیازهایشان را نمی‌توانند برآورده کنند. چرا همیشه کارگر باید شرمنده خانواده‌اش باشد و سهامدار میلیارد میلیارد سود ببرد؟ مگر کارگر برده است؟ این فرد آگاه اظهار می‌کند: نماینده کارگران در شورای عالی کار هم فرمایشی بوده و کاری برای کارگران نمی‌کنند. این افراد را چه کسی انتخاب می‌کند. به گزارش رویداد ۲۴ بعد از انتشار حکم شلاق و زندان ۴۲ تن از کارگران معترض شرکت آذرآب، در تاریخ ۹ تیرماه حجت‌الاسلام موسوی رییس کل دادگستری استان مرکزی به همراه جمعی از مدیران قضایی، صنعتی و کارگری استان مرکزی از این شرکت بازدید کرده و قول داد که این افراد مورد رافت اسلامی قرار گیرند. او همچنین گفته بود که قوه قضائیه در استان مرکزی حتی یک روز حبس اجرایی برای کارگران شرکت آذر آب در نظر نگرفته است و همواره پشتیبان کارگران خواهد بود. موسوی همچنین در گفتگو با رسانه‌ها اعلام کرد که پرونده کارگران آذرآب درمرجع بدوی محکومیت تعلیقی داشتند که این پرونده بار دیگر مورد بررسی قرار گرفت و در این مرحله با رافت اسلامی و نگاه حمایتی از کارگران بررسی شده است. در نهایت رافت و رحمت اسلامی در پرونده صورت گرفت و اقدام به تبرئه تمامی کارگران شد. به گزارش رویداد ۲۴ اعتراضات کارگری هربار از گوشه‌ای از کشور سربلند می‌کند و هربار هم تنها دلیل این اعتراضات غم نان است. داستان تکراری است کارگران حقوق خود را می‌خواهند و سهامداران و مدیران از انجام وظیفه خود سرباز می‌زنند. در نهایت هم آنکه گرفتار زندان و شلاق می‌شود کارگر از همه جا مانده معترض است. این سوال تا کنون بی‌جواب مانده است که علت کار کردن چیست اگر قرار باشد حقوقی دریافت نشده و فقط اشتهای سیری‌ناپذیر برخی کارفرمایان ملاک عمل دستگاه‌های ذیربط قرار گیرد.
رویداد ۲۴