تلاش طولانی کنگره برای اعمال کنترل بر اختیارات جنگی رئیس‌جمهور و پیشگیری از اقدام نظامی او علیه ایران، به در بسته خورد. بعد از وتوی طرح کاهش اختیارات جنگی رئیس‌جمهور توسط دونالد ترامپ، سنا در تصویب رأی با اکثریت دوسوم ناکام ماند تا نتواند وتوی رئیس‌جمهور را شکست دهد. به گزارش سی‌ان‌ان، در رأی‌گیری مجدد بعد از وتوی رئیس‌جمهور، ۴۹ رأی موافق و ۴۴ رأی مخالف داده شد. برای لغو وتو، دوسوم آرا یعنی ۶۷ رأی در سنا لازم است. سنای آمریکا این رأی‌گیری برای لغو وتوی ترامپ علیه قطع‌نامه کاهش اختیارات نظامی رئیس‌جمهور آمریکا در برابر ایران را روز پنجشنبه انجام داد. به گزارش ایسنا، میچ مک‌کانل، رهبر اکثریت سنا، پس از وتوی این قطع‌نامه از سوی ترامپ در روز چهارشنبه این رأی‌گیری را اعلام کرد. ترامپ روز چهارشنبه با تأکید دوباره بر تداوم کارزار فشار حداکثری علیه ایران این طرح را که محدودکننده اختیار رئیس‌جمهور در اقدام نظامی علیه ایران بود، وتو کرد. این مصوبه حاصل تلاش نمایندگان کنگره پس از چندین چالش بین ایران و آمریکا بود که احتمال شکل‌گیری جنگ در آنها می‌رفت. مجلس نمایندگان آمریکا بعد از تصویب اولیه در سنا، قطع‌نامه محدودسازی اختیارات نظامی رئیس‌جمهوری این کشور علیه ایران را تصویب کرده بود. این قطع‌نامه با ۲۲۷ رأی موافق در برابر ۱۸۶ رأی مخالف در مجلس نمایندگانی که اکثریت آن در اختیار حزب دموکرات است، تصویب شد. شماری از جمهوری‌خواهان مجلس نمایندگان نیز در اقدامی همسو با دموکرات‌ها به این قطع‌نامه رأی مثبت دادند. این قطع‌نامه ابتدا در سنا و توسط «تیم کین» سناتور دموکرات ایالت ویرجینیا پیشنهاد شد. تیم کین، گزینه معاون اولی هیلاری کلینتون در انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا بود. چند ماه قبل به‌رغم مخالفت‌های شدید ترامپ در مجلس سنا این طرح در حالی تصویب شد که اکثریت مجلس سنا در اختیار حزب جمهوری‌خواه است و در اغلب موضوعات، تصمیمات این مجلس با رهبری مک‌کانل، هماهنگ با خواست کاخ سفید جمهوری‌خواه پیش می‌رود اما در این زمینه، تعداد کافی از جمهوری‌خواهان با دموکرات‌ها موافق بودند تا طرح تصویب شود. این طرح تحت عنوان «نه به جنگ علیه ایران» یکی از دو طرح مجلس نمایندگان آمریکا در راستای محدودکردن اختیارات رئیس‌جمهوری آمریکا برای اقدام نظامی علیه ایران بود.تلاش‌ها برای تصویب طرح‌های این‌چنینی و محدودیت اختیارات نظامی ترامپ، به‌خصوص علیه ایران پس از آن کلید خورد که در حوادث مختلف، از سویی پتانسیل درگیری بالا رفت و از سوی دیگر، ترجیح ترامپ به اقدام یک‌جانبه و بدون هماهنگی با متحدان آمریکا، باعث نگرانی ناظران واشنگتن شد. طبق قانون اساسی آمریکا، رئیس‌جمهور در حالی فرمانده کل قوای نظامی به حساب می‌آید که حق اعلام جنگ با کنگره است، اما شرایطی خاص در قانون به رئیس‌جمهور اجازه برخی اقدامات را به صورت فوری می‌دهند. از طرفی پس از حملات یازدهم سپتامبر، برخی مصوبه‌های کنگره، دست رئیس‌جمهور را در زمینه اقدامات نظامی باز کردند. حال با توجه به رویکردهای متفاوت دونالد ترامپ در سیاست خارجی و تصمیم‌گیری‌هایش در این زمینه، برخی اعضای کنگره به فکر تلاش برای بازگرداندن اختیارات جنگی به کنگره هستند. تلاشی که تا اینجا ناکام بوده است. تنش‌ها بین ایران و عربستان سعودی در حاشیه جنگ یمن، هدف‌گرفتن پهپاد آمریکایی در آسمان ایران، حوادث رخ‌داده برای نفتکش‌های در حال عبور از تنگه هرمز، درگیری‌های بین نیروهای آمریکایی و گروه‌های نظامی عراقی دارای حمایت ایران از جمله حوادثی بودند که احتمال شکل‌گیری درگیری جدی بین ایران و آمریکا را بالا بردند اما جدی‌ترین نمونه این حوادث، اقدام آمریکا در دی‌ماه ۹۸ در حمله تروریستی به کاروان سردار سلیمانی، فرمانده نیروهای قدس سپاه ایران، در کنار جمعی از همراهان ایرانی و عراقی او در خاک عراق به عنوان کشور ثالت بود. در واکنش به این اقدام ایران پایگاه هوایی عین‌الاسد عراق را هدف حمله موشکی قرار داد.
کاهش حضور نظامی آمریکا در عربستان
هم‌زمان با ناکامی کنگره در محدودیت اختیارات جنگی ترامپ اما خبر رسید که آمریکا در حال کاهش حضور نظامی خود در عربستان سعودی و تقویت نظامی این کشور است. به گزارش یورونیوز فارسی، یک مقام آمریکایی روز پنجشنبه به خبرگزاری آسوشیتدپرس گفت که ایالات متحده آمریکا دو سامانه ضدموشکی پاتریوت و برخی از هواپیماهای جنگی را از عربستان سعودی خارج می‌کند. روزنامه وال‌استریت ژورنال نیز از منابع خود این موضوع را تأیید کرد اما تعداد پاتریوت‌هایی را که از عربستان خارج می‌شوند، چهار سامانه ذکر کرده است. طبق این گزارش، آمریکا در حالی حضور خود در عربستان را کاهش می‌دهد که چند ماه پیش برای مقابله با «تهدیدات ایران» نیروهای خود را در این پادشاهی افزایش داده بود. به گفته این مقام آمریکایی، حدود ۳۰۰ نیروی نظامی این کشور نیز عربستان را ترک خواهند کرد.آسوشیتدپرس می‌نویسد این اقدام ممکن است به‌خاطر اختلاف‌های اخیر دو کشور بر سر نفت باشد. عربستان با افزایش تولید نفت خود باعث کاهش قیمت نفت در بازاری شد که پیش از آن نیز به دلیل شیوع کرونا آسیب دیده بود. جمهوری‌خواهان هشدار داده بودند اگر سعودی این مسیر را تغییر ندهد، حمایت‌های دفاعی آمریکا را از دست می‌دهد. از سوی دیگر وال‌استریت ژورنال دلیل این موضوع را ارزیابی برخی از مقام‌های آمریکایی مبنی بر اینکه دیگر تهران تهدید فوری برای منافع استراتژیک آمریکا به شمار نمی‌آید، توصیف کرد.
از سوی دیگر، این خبر در حالی منتشر می‌شود که اواخر هفته گذشته، خبرگزاری بلومبرگ گزارش داد رئیس‌جمهوری آمریکا در آخرین مکالمه تلفنی خود با ولیعهد سعودی به‌‌قدری تند و تحقیرآمیز سخن گفته که بن‌سلمان مجبور شده مشاورانش را از اتاق بیرون کند تا شاهد این رفتار توهین‌آمیز نباشند. ترامپ با تحکم از ولیعهد سعودی خواسته است با سیاست‌های نفتی واشنگتن همراهی کند وگرنه نیروهایش را از عربستان خارج می‌کند تا آن کشور در دو هفته فرو بپاشد. سفارت عربستان در آمریکا البته این گزارش را تکذیب کرده است. هم‌زمانی انتشار این دو خبر ممکن است حاکی از ارتباطی معنادار بینشان باشد.
شرق