مقدمه: دیوید هاروی استاد ممتاز جغرافیا و انسان‌شناسی در دانشگاه نیویورک است. مهم‌ترین نوآوریهای نظری او به اشکال مختلف «تولید مکان» در سرمایه‌داری و رابطه بین جغرافیای شهری و سرمایه می‌پردازد. خوانش او از «سرمایه» کارل مارکس نیز مشهور است. در این سخنرانی که در 9 مارس درست بعد از گسترش ویروس کرونا در ایتالیا صورت گرفته است و سقوط 7 درصدی بازار سهام را بدنبال داشته است، او پس از بررسی دلایل بوجود آمدن این بیماری تاثیرات وسیعی را که میتواند در عرصه اقتصاد جهانی ایجاد کند را توضیح میدهد.
هاروی در ابتدا تاثیر شدید گسترش این ویروس در اروپا بر اقتصاد سرمایه داری جهانی را با سقوط بازار جهانی سهام به مقدار 15 در صد در دو هفته قبل از سخنرانی را توضیح میدهد و مطرح میکند که این شرایط ممکن است فرصتی را برای سیاستهای ضد سرمایه داری نیز ایجاد کند. پس از آن او تلاش میکند که سرچشمه پیدایش این ویروس را توضیح دهد. او میگوید که تمایل مشخصی وجود دارد که سرچشمه وجودی این ویروس را طبیعت بداند، منتها هاروی با اشاره به نظر مارکس در مورد محیط زیست به ما یادآور میشود که انسان با دخالت در چرخه تولید و تبدیل انبوه گیاهان و حیوانات برای تغذیه باعث تغییرات وسیعی در طبیعت شده است. این تغییرات بخصوص در مراکز پرجمعیت جهان منجمله اووهان چین بواسطه تمرکز جمعیتی وسیع بیشتر مشاهده میشود. او همچنین به تاریخ ژنتیک ویروس کرونا اشاره می کند که از سالهای 1964 برای ما شناخته شده بود و در سالهای بعد با ظهور ویروس سارز به یک اپیدمی مرگبار تبدیل شد. او با اشاره به قانون جهش ویروسها مطرح میکند که یرای عملی شدن این جهش نیاز به بسترهای مشخصی است که شهرهای بزرگ با جمعیت زیاد از جمله این بسترهاست. وی سپس با تاکید بر ساده شدن ارتباطات بشر و مسافرتهای بین قاره ای در سالهای اخیر سهولت گسترش این ویروس را در جهان توضیح میدهد.
هاروی سپس سرعت عمل جمهوری خلق چین در مواجهه با این بیماری را مورد توجه قرار داده توضیح میدهد که دولت چین با تجربه ای که از نحوه گسترش بیماری سارس و اشتباهاتش در آن دوره بدست آورده بود، توانست به خوبی با قرنطینه کردن دو استان بزرگ چین که درگیر این ویروس شده بودند، فرصت یک ماهه ای را یرای جهان ایجاد کند که بتوانند در مواجهه با این بیماری خود را آماره سازند ولی متاسفانه تجربه ایتالیا نشان داد که جهان نتوانست از این امکان بدرستی استفاده کند. بر عکس جهان فکر کرد که چون چین توانسته بیماری را کنترل کند و تعداد مرگ و میر در چین حتی از بیماری آنفولانزا معمولی کمتر است با این مسئله بسیار سطحی برخورد کرد و دیدیم بازار سهام شروع به رشد کرد تا کم کم گسترش ویروس به کره جنوبی و ایتالیا شرایط را تغییر داد. بازار سهام شروع به ریزش ناگهانی کرد و حتی برخورد روسیه با عربستان در ارتباط با مسئله نفت ریزش سهام را تشدید و بحران اقتصادی را حاد تر کرد.
حال باید ببینیم تا چه حد این بحران اپیدمیک ویروس کرونا و بحران اقتصادی ناشی از آن شرایط دگرگونی رادیکال ضد سرمایه داری را ایجاد خواهد کرد. وی سپس توضیح میدهد که چرا این اپیدمی کرونا میتواند تاثیر به این گستردگی در اقتصاد سرمایه داری داشته باشد و اینکه چطور عوامل مختلف میتواند به ادامه انباشتگی سرمایه لطمه بزند. او در اینجا مشکل اصلی را درچرخه تحقق ارزش میبیند و چگونگی آن را با توضیح دو گونه مختلف مصرف که مارکس توضیح میدهد یعنی مصرف در تولید و نیز مصرف محصول نهائی ، انجام میدهد. وی مصرف در تولید را مصرف مواد نیمه تمام در چرخه تولید تعریف میکند. بطور نمونه تولید لاستیک و قطعات مختلف خودرو که هر یک در جای مختلفی تولید میشوند و در نهایت در کارخانه اتومبیل سازی مونتاز میشوند از جمله این مصرف مواد در چرخه تولید میباشند و مثال دیگر تولید کامپیوتر اپل میباشد که ارزش آن از تولید قطعه های مختلفی که از آنها به عنوان مواد نیمه تمام یاد میشود و هر یک در جای مختلفی از این جهان ممکن است تولید شود، بوجود میاید. در حال حاضر تولید این محصولات واسط در این شرایط اپیدمیک ویروس کرونا مختل شده است که در نهایت تولید خود خوردو و یا اتومبیل که محصول نهایی میباشد را دچار اختلال کرده است. در حال حاضر به واسطه گلوبالیزاسیون انبارهای وسیع که این مواد نیمه تمام را انبار کند وجود ندارد و بنابراین هر هفته مقدار مشخصی از مواد نیمه تمام از کارخانه ای به کارخانه دیگر برای ادامه چرخش تولید ارسال میگردد و با توجه به اختلال در تولید برخی از این مواد بدلیل اپیدمی بیماری در کشورهای متعدد، ما شاهد توقف این چرخه تولید در کل خودش هستیم و این در نهایت باعث اختلال در انباشت و گردش سرمایه میشود. با توجه به مناطقی که این اپیدمی تحت تاثیر قرار داده است برخی از مناطق جهان و یا بخشهایی از صنعت مستقیما تحت تاثیر قرار گرفته اند. این اختلال در انباشت و گردش سرمایه که بر اساس حد گستردگی ویروس در جهان و نیز مدت ادامه شرایط اپیدمیک میتواند وسیعتر و یا محدودتر شود باعث بیکاری وسیع کارگران و مزد بگیران، کاهش در آمد آنان و نهایتا تاثیر در مصرف نهائی خواهد داشت. ترس از گسترش بیماری میتواند باعث قرنطینه سازی مناطق مختلفی از جهان شود همانطور که ما شاهد این شیوه در هووان چین بودیم (مترجم: این روند به سرعت در حال گسترش در اقصی نقاط جهان است به عنوان مثال از امروز ما شاهد قرنطینه 3 هفته ای در هند خواهیم بود) و این خود وقفه دیگری در مصرف از جمله در توریسم که شرایط موجود این گونه مصرف را متوقف کرده است، خواهد شد. افت صنعت توریسم مستقیما با صتعت حمل و نقل هوائی ارتباط دارد و باعث افت شدید این صنعت نیز خواهد شد. در انتها هاروی تاکید کرد که این کاهش چشمگیر پروازهای هوائی باعث افت شدید تولید گازهای گلخانه ای گشته است که خبر بسیار خوبی برای محیط زیست و زمین میباشد.
به کلیپ سخنرانی در زیر مراجعه کنید.