ابوالفضل قدیانی: به باز شدن فضای سیاسی تن نمی‌دهند

بخش اول مصاحبه با ابوالفضل قدیانی، فعال سیاسی، به شرایط وی پس از زندان و امکان فعالیت سیاسی در کشور اختصاص داشت.در ادامه این مصاحبه به انتخابات آتی در ایران رسیدیم و اینکه به اعتقاد وی اگر در انتخابات ۷۷ “دولت[خاتمی] مقاومت و از برگزاری انتخابات غیرقانونی خودداری می کرد حتما آقای خامنه ای کوتاه می آمد”. بخش بعدی این مصاحبه در پی می آید.

ابوالفضل قدیانی می افزاید:شما به انتخابات سال ۹۰ توجه کنید. عدم شرکت اصلاح طلبان بسیار اثرگذار بود، چون سراسری و یک پارچه بود. کمترین درصد شرکت کننده در تمامی انتخابات تاریخ جمهوری اسلامی را در پی داشت، بطوری که بسیاری از خبرگزاری ها و ناظران گفتند مردم از این انتخابات استقبال نکردند. این نتیجه سبب شد که نتوانند در انتخابات سال ۹۲ دخالت کنند. اینکه برای اولین بار آقای خامنه ای گفت اگر نظام را قبول ندارید بخاطر کشور رای دهید این خود اعتراف صریحی است به اینکه بخش عظیمی از مردم این نظام را قبول ندارند چون عدم شرکت در انتخابات سال۹۰ رهبری را بسیار ترسانده بود.

 میزان مشارکت مردم چه اهمیتی دارد وقتی هرمیزانی می خواهند اعلام می کنند و….

بله همین طور است شرکت کنندگان هر تعدادی که باشند آنها معمولا بالای ۶۰ درصد اعلام می کنند، اما این را هم خوب می دانند که دنیا انتخابات را رصد و استقبال و عدم استقبال مردم را اعلام می کند، کمااینکه در انتخابات سال ۹۰ اعلام کردند که مردم از انتخابات استقبال نکردند. نتیجه این عدم استقبال این شد که استبداد در انتخابات ریاست جمهوری سال ۹۲ ضمن اینکه کار خودش را در حیطه ردصلاحیت ها کرد اما جرئت نکرد در آرا دخالت کند. این مقاومت ها نتیجه دارد و اثرگذار است، اما بسیاری از نخبگان سیاسی عجول و کم طاقت اند. باید صبور بود. این راهم باید تاکید کرد که این مقاومت و نتیجه از برکات و آثار جنبش سبز بود.

بله درباره انتخابات ۹۲ این نظریه هم هست که اگر در آرای مردم دست برده نشد بخاطر قضیه ۸۸ بود.

درست است، اینها خواستند به مردم اینطور القا کنند که ما در ۹۲ تقلب نکردیم پس در ۸۸ هم تقلب نکردیم. اگر شما به شعارهای مردمی که پس از پیروزی آقای روحانی به خیابان ها آمدند توجه کنید می بینید مردم در شعارهایشان پاسخ حاکمیت را دادند و اعلام کردند که تقلب و کودتا در سال ۸۸ مسلم است. دستبرد نزدن به آرای مردم در سال ۹۲ از آثار جنبش سبز و عدم شرکت در انتخابات سال ۹۰ بود.

حالا انتخابات مجلس و انتخابات خبرگان در پیش است و رهبرجمهوری اسلامی اخیرا نظارت استصوابی را “حق الناس” خوانده. فکر می کنید اصلاح طلبان در صورت ردصلاحیت های گسترده این بنیه و اراده را دارند که به طور یک پارچه انتخابات را تحریم کنند؟

من اساسا چنین اعتقاد و ذهنیتی در اصلاح طلبان نمی بینم. البته اگر اراده کنند چنین بنیه ای بدست خواهند آورد چون در بین مردم پایگاه دارند. دعا می کنم که ان شاء الله این چنین شود و در مقابل ظلم و زور بایستند.

فضا را بعد از توافق هسته ای و در آستانه انتخابات چطور می بینید ؟ فکر می کنید توافق هسته ای تاثیری در عرصه سیاسی داخل گذاشته یا می گذارد؟ به اصلاح طلبان کمک می کند یا بیشتر به تقویت استبداد می انجامد؟

به نظر من آقای خامنه ای سعی می کند سیاست داخلی را کاملا از سیاست خارجی جدا کند. سخنرانی ها، تهدیدها و موضع گیری هایش همه حاکی از این است که مبادا سیاست داخلی از سیاست خارجی تبعیت کند و فضای سیاسی باز شود. به شدت نگران است و اخیرا برای شدت بخشیدن به اختناق، سناریوی جدیدی به نام نفوذ تدوین کرده است که دستاویز و توجیهی برای تداوم آن داشته باشد. او نمی خواهد اجازه دهد دولت حسن روحانی گامی در جهت گشایش فضای سیاسی بردارد. اما اگر در آینده اتفاقی بیفتد و حادثه ای رخ دهد که سبب تغییر مسیر شود، بحث دیگری است. البته حاکمیت دائما با تناقض دست به گریبان است. از باب نمونه در نتیجه بحران اقتصادی موجود که کارد به استخوان مردم رسیده، روزبه روز نارضایتی ها بیشتر می شود و برای کم کردن از خشم شهروندان باید سروسامانی به اقتصاد بدهند. از یک طرف برای حل مشکل نیاز به جذب سرمایه دارند و برای جذب سرمایه باید تضمین های حقوقی و قانونی داده شود. از طرف دیگر استبداد مطلقه هرگز نمی خواهد که قدرت خود را محدود کند و تن به پذیرش قانون دهد و از این قبیل تناقضات که دائما با آن روبروست و تدریجا قدرت خودکامه را تخریب خواهد کرد. اگر فرضا هم موفق به حل این گونه تناقضات به نفع جذب سرمایه شود تن به باز شدن فضای سیاسی نخواهد داد مگر اینکه ایستادگی و مقاومت یک پارچه ایجاد شود. اینکه فرمودید توافق هسته ای تاثیری در عرصه سیاسی داخل گذاشته یا می گذارد باید بگویم که این توافق گام مثبتی است که برداشته شده و در مجموع به نفع کشور، اما اینکه چه مقدار به اصلاح طلبان کمک می کند، به اعتقاد من بستگی به مقدار انگیزه، اراده و اعتقاد اصلاح طلبان دارد که بتوانند در چهت بازکردن فضای سیاسی از آن استفاده کنند که عجالتا من چنین چیزی مشاهده نمی کنم. البته اگر اصلاح طلبان، منتقدان و بطور کلی مخالفان استبداد نتوانند از آن در جهت حقوق مردم بهره برداری کنند متاسفانه استبداد به نوبه خود از آن سود خواهد برد.

با اوصافی که گفتید چشم انداز آتی کشور را چگونه می بینید؟ با توجه به اینکه تهدید خارجی هم رفع شده است.

چشم اندازی که من مشاهده می کنم این است که همچنان استبداد دینی حاکم بر کشور به شدت تلاش می کند ساختار متمرکز و قدرت مطلقه خود را حفظ کند، همچنان تا حدی که می تواند فضا را بسته نگاه دارد و سرکوب را ادامه دهد، استراتژی ادامه سرکوب و عدم گشایش فضای سیاسی نیز دست دولت را در حل مشکلات اقتصادی می بندد، زیرا در ایران با توجه به شاکله حکومت راه حل مشکلات اقتصادی هم سیاسی است چرا که نهادهای تحت نظر رهبری اکثر نهادهای اقتصادی را هم قبضه کرده اند. برای حل مشکلات موجود، استبداد چاره ای جز این ندارد که دست کم در عرصه اقتصادی جهت کم کردن نارضایتی ها تا حدی عقب نشینی کند، و دست دولت را هم تا حدی برای حل مشکلات اقتصادی باز بگذارد. البته دولت تلاش زیادی برای حل مشکل دارد و می داند که اقشار آسیب پذیر چه رنجی را جهت امرار معاش خود متحمل می شوند. امید است که بتواند حداقل در عرصه اقتصاد اندکی از رنج و زحمت مردم کم کند.

در بحث فعالیت حزبی به هر حال به دو حزب اصلاح طلب مجوز داده اند؛حزب ندا و حزب اتحاد. شما فکر می کنید این دو حزب می توانند گفتمان جدیدی از اصلاح طلبی را در عرصه سیاسی کشور وارد کنند؟عده ای معتقدند اینها نمایش هایی است برای حفظ ظاهر و عملا نخواهند گذاشت کاری صورت گیرد. ولی گروهی هم می گویند این نشانگر نوعی گشایش در عرصه سیاست داخلی کشور است. شما چه فکر می کنید؟

درباره حزب ندا قبلا نظرم را اعلام کرده ام، اما درباره حزب اتحاد ملت من از تشکیل آن استقبال می کنم و آن را به فال نیک می گیرم. تشکیل این حزب را رخداد خوبی می دانم. از تشکیل احزاب مستقل و کار تشکیلاتی باید استقبال کرد. اما فکر نمی کنم با تشکیل اینگونه احزاب، گفتمان جدیدی ایجاد شود. البته استبداد در بعضی از مقاطع، مشروط بر اینکه قدرتش تهدید نشود، حفظ ظاهر و تا حدی هم تحمل می کند. توجه داشته باشیم که مجوز فعالیت حزب توسط دولت صادر شده. اگر این مجوزها ادامه پیدا کند یعنی گروه ها با افکار گوناگون وقتی تقاضای مجوز می کنند به آنها مجوز داده شود بعد هم بتوانند آزادانه فعالیت کنند آن وقت می توان گفت گشایشی در عرصه سیاست داخلی روی داده است. هر چند من خیلی بعید می دانم که اجازه کار جدی به آنها بدهند. در هرحال آینده نشان خواهد داد که می توانند فعالیت اثرگذاری داشته باشند یا خیر.