حسن روحانی رئیس‌جمهور اسلامی ایران روز چهارشنبه سوم مهرماه در هفتادوچهارمین نشست مجمع عمومی سازمان ملل از دولت آمریکا به دلیل اعمال تحریم‌ها علیه تهران انتقاد کرد و گفت واشینگتن با «تهدید دیگر ملت‌ها تلاش کرده است که ایران را از مزایای حضور در اقتصاد جهانی محروم کند و با سواستفاده از نظام بانکی به راهزنی بین‌المللی دست زده است».خاورمیانه «بر لبه پرتگاه ایستاده» و «یک اشتباه می‌تواند آتشی بزرگ را برافروزد».حسن روحانی در این سخنرانی بار دیگر مذاکره زیر سایه ی تحریم ها را رد کرد.
به گزارش ایرنا، روحانی در مجمع عمومی سازمان ملل با بیان اینکه خاورمیانه در آتش جنگ، خونریزی، تجاوزگری، اشغال‌گری، تعصبات مذهبی و فرقه‌ای و افراط‌گرایی می‌سوزد و بزرگ‌ترین قربانی چنین شرایطی ملت مظلوم فلسطین است، اظهار داشت: تبعیض، تصاحب زمین‌ها، شهرک‌سازی‌ها و کشتار همچنان ادامه دارد. طرح‌های تحمیلی آمریکایی و صهیونیستی مانند معامله قرن، تعیین بیت‌المقدس به عنوان پایتخت رژیم صهیونیستی و الحاق بلندی‌های جولان به دیگر سرزمین‌های اشغالی، قطعا محکوم به شکست است.
رئیس دولت اسلامی خاطرنشان کرد: برعکسِ طرح‌های ویران‌گر آمریکا، کمک‌ها و همکاری‌های منطقه‌ای و بین‌المللی جمهوری اسلامی ایران در حوزه تامین امنیت و مقابله با تروریسم بسیار تعیین‌کننده بوده است. نمونه‌های بارز آن، همکاری با روسیه و ترکیه در چارچوب روند آستانه در مورد بحران سوریه، ارائه طرح صلح برای بحران یمن و همکاری فعال با نمایندگان دبیرکل سازمان ملل متحد، گفت‌وگوهای سازنده با چهار کشور اروپایی و تلاش فعال برای تسهیل مذاکرات صلح میان طرف‌های یمنی است که منجر به موافقت‌نامه صلح استکهلم درخصوص بندر حدیده می‌باشد.
روحانی با اشاره به تحریم‌های آمریکا علیه ایران خاطرنشان کرد: من از کشوری می‌آیم که از یک سال و نیم پیش، در برابر بی‌رحمانه‌ترین تروریسم اقتصادی ایستادگی کرده و از حق استقلال و توسعه علمی و فناوری خود دفاع کرده است. دولت آمریکا با اعمال تحریم‌های فرامرزی و تهدید دیگر ملت‌ها، تلاش کرده ایران را از مزایای حضور در اقتصاد جهانی محروم کند و با سوء استفاده از نظام بانکی به راهزنی بین‌المللی دست زده است.
وی گفت: ما ایرانیان، پیشگامِ ملت‌هایِ منطقه در نهضت‌های آزادی‌خواهی بوده‌ایم و همواره برای خود و همسایگانمان، صلح و پیشرفت خواسته‌ایم و هرگز در برابر تهاجم و تحمیل خارجی، تسلیم نشده‌ایم. ما نمی‌توانیم دعوت به مذاکره کسانی را باور کنیم که اعلام می‌کنند سخت‌ترین تحریم‌های تاریخ را علیه کرامت و معیشت ملت‌مان اعمال‌کرده‌اند.
روحانی ادامه داد: چگونه می‌توان باور کرد که جنایت و فشار بر زندگی ۸۳ میلیون ایرانی به ویژه زنان و کودکان برای دولتمردان آمریکایی امری خوشایند و موجب افتخار تلقی شود و استفاده از تحریم علیه طیفی از کشورها همچون ایران، ونزوئلا، کوبا، چین و روسیه به یک اعتیاد دائمی تبدیل شده باشد. ملت ایران هرگز این جنایت‌ها و این جنایت‌کاران را نه فراموش می‌کند و نه می‌بخشد.
روحانی خاطرنشان کرد: رویکردِ دولتِ کنونی آمریکا نسبت به برجام، نه تنها نقضِ قطعنامه ۲۲۳۱، بلکه تجاوز به حاکمیت و استقلالِ سیاسی و اقتصادی کلیه کشورهای جهان است.
وی با بیان این که ایران با وجود خروج آمریکا از برجام تا یک سال، همچنان نسبت به اجرای تمامی تعهدات هسته‌ای خود وفق برجام، وفادار بوده است، گفت: ما به احترامِ قطعنامه شورایِ امنیت، به اروپا فرصت دادیم تا به تعهدات یازده گانه خود برای جبران خروجِ آمریکا عمل‌کند ولی متاسفانه فقط حرف‌های زیبایی شنیدیم و شاهد اقدام مؤثری نبودیم.
پاسخ ما به مذاکره تحت تحریم نه است
روحانی به بندهای ۲۶ و ۳۶ برجام اشاره کرد و یادآور شد: اینک بر همگان ثابت شده است که آمریکا به تعهدات خود پشت می‌کند و اروپا از اجرای تعهداتش ناتوان است. ما حتی در اجرای بندهای ۲۶ و ۳۶ برجام، راهبردِ گام به گام را در پیش گرفتیم، و هنوز بر عهد خود به برجام، برجا مانده‌ایم، اما صبر ایران هم حدی دارد.
وی با بیان این که وقتی آمریکا قطعنامه سازمان ملل متحد را حرمت نمی‌گذارد، وقتی اروپا ناتوانی خود را به نمایش می‌گذارد، تنها راه، تکیه بر عزت، غرور و اقتدار ملی است، عنوان کرد: ما را به مذاکره می‌خوانند؛ در حالی که خود از معاهده گریزانند. ما با همین دولت فعلی آمریکا بر سر میز ۱+۵ در گفت‌وگو بودیم؛ اما آنها بر عهدِ سلفِ خویش، خط بطلان کشیدند.
روحانی با تاکید بر این که من به نمایندگی از ملت و کشورم، اعلام می‌کنم که پاسخ ما به مذاکره تحت تحریم، نه است، گفت: دولت و ملت ایران، یک سال و نیم زیر شدیدترین تحریم‌ها، استقامت کرده است و هرگز با دشمنی که می‌خواهد با سلاح فقر، فشار و تحریم ایران به تسلیم وادارد، مذاکره نخواهد کرد. اگر پاسخ آری می‌خواهید همان طور که رهبر انقلاب اعلام کرده‌اند، تنها راه برای گفت‌وگو، بازگشت به تعهدات است.
روحانی افزود: اگر هم نسبت به اسم برجام حساسیت دارید، به رسمِ آن بازگردید و به چارچوب قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت، متعهد باشید. تحریم‌ها را متوقف کنید تا راه گفت‌وگو باز شود.
وی با بیان اینکه اگر به حداقل‌ها قانع هستید، ما هم به حداقل‌ها بسنده می‌کنیم، اظهار داشت: برجام، حداقل بود؛ چه برای شما و چه برای ما. اما اگر بیشتر می‌خواهید، باید بیشتر بپردازید. اگر بر سر حرفِ خود هستید که فقط یک خواسته از ایران دارید و آن، عدم ساخت و بهره‌گیری از سلاح هسته‌ای است، این امر با نظارت آژانس و بالاتر از آن،با فتوای رهبری ایران، حاصل است. فقط کافی است به جای نمایشِ مذاکره، به واقعیتِ مذاکره بازگردید. عکس یادگاری آخرین ایستگاهِ مذاکره است، نه اولین ایستگاه آن.
روحانی در بخش دیگری از سخنانش در مجمع عمومی سازمان ملل متحد گفت: ما در ایران، به رغم همه سنگ‌اندازی‌های دولت آمریکا، به حرکت در مسیر رشد و سازندگی اقتصاد و جامعه ایران، ادامه داده‌ایم و می دهیم. اقتصاد ایران در سال ۲۰۱۷، بالاترین نرخ رشد اقتصادی در جهان را همراه با کاهش مستمر نرخ تورم، تجربه کرد و امروز هم، علی‌رغم التهابات ناشی از عوامل خارجی در یک سال و نیم گذشته، بار دیگر به مسیر رشد و ثبات بازگشته است. رشد تولید ناخالص داخلی ایران، بدون نفت، در ماه‌های اخیر، مجددا مثبت شده و تراز تجاری کشور، همچنان مثبت است.
روحانی با بیان اینکه دکترین امنیتی جمهوری اسلامی ایران حفظ صلح و ثبات در خلیج فارس و تامین آزادی و امنیت کشتیرانی در تنگه هرمز است، خاطرنشان کرد: حوادث اخیر، این امنیت را به شکل جدی در خطر قرار داده است. امنیت و صلح در خلیج فارس، دریای عمان و تنگه هرمز را با مشارکت کشورهای این منطقه می‌توان تأمین کرد و جریان آزاد نفت و سایر منابع انرژی را تضمین کرد، به شرط آنکه امنیت را چتری فراگیر در همه حوزه‌ها برای تمامی کشورها بدانیم.
وی اضافه کرد: بنا به مسئولیت تاریخی کشورم در حفظ امنیت، صلح، ثبات و پیشرفت در منطقه خلیج فارس و تنگه هرمز، همه کشورهایی را که از تحولات خلیج فارس و تنگه هرمز متأثر می‌شوند به «ائتلافِ امید» HOPE یعنی «ابتکار صلح هرمز» (Hormoz Peace Endeavor) دعوت می‌کنم.
روحانی با بیان اینکه هدف «ائتلاف امید» ارتقای صلح، ثبات، پیشرفت و رفاه کلیه ساکنان حوزه تنگه هرمز و تفاهم متقابل و روابط صلح‌آمیز و دوستانه میان آنها است، ابراز داشت: این ابتکار حوزه‌های مختلف همکاری مانند تأمین همگانی امنیت انرژی، آزادی کشتیرانی و انتقال آزادانه نفت و سایر منابع به کشورهای حوزه تنگه هرمز و فراتر از آن را دربرمی‌گیرد.
روحانی با تشریح طرح «ائتلاف امید» بیان کرد: «ائتلاف امید» بر پایه اصول مهمی همچون پایبندی به اهداف و اصول ملل متحد، احترام متقابل، منافع متقابل، جایگاه برابر، گفت‌وگو و تفاهم، احترام به حاکمیت و تمامیت ارضی، خدشه‌ناپذیریِ مرزهایِ بین‌المللی، حل و فصلِ مسالمت‌آمیزِ تمامیِ اختلافات و از همه مهم‌تر، دو اصلِ بنیادینِ «عدم تجاوز» و «عدم دخالت در امور داخلی یکدیگر» قرار دارد. حضورِ سازمانِ ملل متحد برای ایجادِ یک چترِ بین‌المللی در حمایت از «ائتلاف امید» نیز امری ضروری است.
وی اضافه کرد: وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران جزئیات بیشتری از «ائتلاف امید» را به اطلاع کشورهای ذینفع خواهد رساند.
رئیس جمهور اسلامی با بیان اینکه تشکیلِ هرگونه ائتلاف امنیتی، تحت هر عنوان در منطقه، با محوریت و فرماندهی نیروهای خارجی، مصداق بارز مداخله در امور منطقه است، یادآور شد: رویکرد امنیتی‌سازیِ دریانوردی در تناقض با حق دریانوردیِ آزاد و حق توسعه و همچنین باعث تشدیدِ تنش و پیچیده‌تر شدنِ شرایط است و صلح، امنیت و ثبات منطقه را تهدید می‌کند.
روحانی با بیان اینکه امنیت منطقه با خروج نظامیان آمریکا، تأمین می‌شود و نه با سلاح و مداخله آنان، عنوان کرد: آمریکا پس از ۱۸ سال نتوانست اقدامات تروریستی را کاهش دهد، اما جمهوری اسلامی ایران فتنه داعش را به کمک ملت‌ها و دولت‌های همسایه خاتمه داد. راه‌حل نهایی صلح و امنیت خاورمیانه: «دموکراسی در داخل و دیپلماسی در خارج» است. امنیت را نمی‌توان خرید و توسط دولت‌های خارجی، تأمین کرد.
وی با بیان اینکه صلح و امنیت و استقلالِ همسایگانِ ما، صلح و امنیت و استقلالِ ماست، گفت: آمریکا همسایه ما نیست. این جمهوری اسلامی ایران است که همسایه شماست و از دیرباز به ما آموخته‌اند که «اول همسایه؛ آنگاه خانه». در روز واقعه، ما و شما تنها می‌مانیم. ما با هم همسایه‌ایم، نه با آمریکا! آمریکا اینجاست، نه در خاورمیانه.
روحانی با بیان اینکه آمریکا وکیلِ هیچ ملتی و کفیلِ هیچ دولتی نیست، اظهار داشت: هیچ دولتی به دولتِ دیگر، وکالت نمی‌دهد و کفالت خویش را به دیگری نمی‌سپارد. اگر امروز شعله‌های آتشِ یمن، تا حجاز هم زبانه کشیده است، باید آتش‌افروز را جست و تنبیه کرد، نه اینکه بی‌گناهان را آماج تهمت‌ها و کینه‌ها قرارداد. امنیتِ عربستان با پایان دادنِ تجاوز به یمن، حاصل می‌شود، نه با دعوت از بیگانگان.
روحانی با بیان اینکه ما حاضریم برای صلح از همه توان ملی و اعتبار منطقه‌ای و اقتدار بین‌المللی خویش مایه بگذاریم، تصریح کرد: راه حل صلح در جزیره‌العرب، امنیت در خلیج فارس و ثبات در خاورمیانه را باید در درون خاورمیانه جستجو کرد و نه در بیرون آن. مسایل منطقه، بزرگ‌تر و مهم‌تر از آن است که آمریکا از عهده آن برآید.
وی اضافه کرد: دولتی که نتوانسته مسأله افغانستان، عراق و سوریه را حل کند و بانی افراطی‌گری، طالبانی‌گری و داعشی‌گری بوده است؛ هرگز قادر به حل معضلات پیچیده‌تر نخواهد بود.
روحانی با بیان اینکه منطقه ما بر لبه پرتگاه ایستاده است؛ تا جایی‌که تنها یک اشتباه می‌تواند آتشی بزرگ را برافروزد، خاطرنشان کرد: ما دخالتِ تحریک‌آمیزِ بیگانگان را تحمل نمی‌کنیم و به هرگونه تعرض به امنیت و تمامیتِ سرزمینی خود، قاطعانه پاسخ خواهیم داد. اما راه جایگزین و مطلوب ما، همبستگیِ میان همه ملت‌های دارای منافع مشترک در خلیج‌فارس و منطقه هرمز است.
روحانی در پایان گفت: این پیام ملت ایران است: بیایید به جای سرمایه‌گذاری در جنگ و خشونت، روی امید به یک آینده بهتر، سرمایه‌گذاری کنیم. به عدالت برگردیم. به صلح، به قانون، به عهد و پیمان و بالاخره به میز مذاکره بازگردیم.