وزیر خارجه آمریکا روز چهارشنبه ۲۷ شهریور حمله به تاسیسات نفتی کلیدی عربستان را یک «اقدام جنگی» توصیف کرد و گفت که این حمله کار ایران بود. به گزارش رادیو فردا، مایک پومپئو پیش از فرود آمدن هواپیمایش در فرودگاه جده عربستان به خبرنگاران گفت که «این حمله از جانب ایران بود و یک اقدام جنگی است». او افزود: هیچ شواهدی مبنی بر اینکه این حمله از خاک عراق صورت گرفته باشد در دست نیست.
پیشتر برخی رسانهها گمانهزنی کرده بودند که احتمال دارد حمله به تاسیسات نفتی بقیق و میدان نفتی خریص در شمال عربستان از خاک عراق صورت گرفته باشد. روز چهارشنبه، ترکی المالکی سخنگوی وزارت دفاع عربستان، بقایای «موشکها و پهپادهای ایرانی» را به نمایش گذاشت که به گفته او، در حمله به تاسیسات این کشور استفاده شده بودند. با این حال وی حاضر نشد اعلام کند این ادوات از کدام نقطه شلیک شده بودند و تنها گفت که تحقیقات در این زمینه ادامه دارد. وزیر خارجه آمریکا اولین مقام دولت این کشور بود که پس از حمله روز شنبه بلافاصله انگشت اتهام را به سوی ایران نشانه رفت.
او روز ۲۳ شهریور گفت که «تهران در پشت حدود ۱۰۰ حمله به عربستان سعودی قرار دارد، این در حالی است که روحانی و ظریف وانمود میکنند در حال توسل به دیپلماسی هستند». آقای پومپئو همچنین گفته بود: «در میانه تمام درخواستها برای کاهش تنش، ایران اکنون حمله بیسابقهای به منبع تامین انرژی جهان انجام داده است. هیچ مدرکی و نشانهای در دست نیست که این حملات از یمن صورت گرفته است».
عباس موسوی، سخنگوی وزارت خارجه ایران، روز ۲۴ شهریور ادعای آقای پومپئو را رد کرد و گفت: «اینگونه اظهارنظرها و اقدامات بیشتر شبیه برنامهریزی سازمانهای مخفی و اطلاعاتی برای تخریب وجهه کشوری به منظور زمینهسازی برای اقداماتی در آینده است».
نمایش بقایای «موشک و پهپادهای ایرانی» مورد استفاده در حمله به تاسیسات نفتی عربستان
عربستان سعودی روز چهارشنبه ۲۷ شهریور بقایای یک «موشک کروز و پهپادهای ایرانی» را که ادعا می کند در حمله اخیر به تاسیسات نفتیاش مورد استفاده قرار گرفته است به نمایش گذاشت. ترکی المالکی، سخنگوی وزارت دفاع عربستان، گفت که این ادوات شاهدی «غیرقابل انکار» از تجاوز ایران به خاک این کشور است. وی افزود: از ۱۸ پهپاد و هفت موشک کروز برای این حمله استفاده شده است، از جمله پهپادهای دلتا وینگ و موشک «یا علی».
المالکی گفت که «این حمله از شمال صورت گرفته و بدون تردید از سوی ایران حمایت شده است». این مقام نظامی عربستان نگفت که این حمله از خاک کدام کشور صورت گرفته است و تنها گفت کشورش در حال تحقیقات پیرامون این موضوع است که این حمله از کجا انجام شده است. ترکی المالکی در عین حال تصریح کرد: «ارزیابیها نشان میدهد که ایران پشت این حمله قرار دارد و این حمله از خاک یمن نبوده است».
گزارش خبرگزاریها حاکی است که در کنفرانس خبری یاد شده، خبرنگاران و دیپلماتهای ساکن عربستان حضور داشتهاند. سخنگوی وزارت دفاع عربستان خظاب به آنها گفت: «شواهد پیش روی شماست… غیرقابل انکار هستند».
پیش از این اظهارات، محمدبن سلمان ولیعهد و وزیر دفاع عربستان در یک نشست خبری گفته بود کشورش «شواهد متقن و سلاحهای ایرانی» را که «ثابت میکند رژیم ایران در این حمله تروریستی دست داشته است» ارائه میکند. وی افزوده بود حمله به بزرگترین صادرکننده نفت در جهان «آزمایشی واقعی برای جهانیان» است تا با خرابکاران نظم جهانی مقابله کنند.
شاهزاده خالد بن بندر، سفیر عربستان سعودی در بریتانیا، نیز به تلویزیون «بیبیسی» گفته بود که این حمله «تقریبا به شکل قطعی» کار ایران بوده است ولی «ما بنا نداریم تا سریعا واکنش نشان دهیم چون آخرین چیزی که نیاز داریم درگیری بیشتر در منطقه است». به گزارش خبرگزاری رویترز، اگر در خصوص دست داشتن ایران در این حمله شواهد قاطعی ارائه شود، ریاض و واشینگتن تحت فشار قرار میگیرند تا به آن پاسخ دهند. هر دو کشور در عین حال خواستار احتیاط کردن در این زمینه شدهاند.
کارشناسان سازمان ملل برای بررسی شواهد به عربستان رفتند
بی بی سی نیز به نقل از آنتونیو گوترس دبیر کل سازمان ملل متحد گزارش داده است متخصصان این سازمان برای بررسی شواهد موجود در حمله به تاسیسات نفتی عربستان راهی این کشور شدهاند. گوترس گفته است این تیم تحقیق برای انجام کار خود با مجوزی فعالیت میکند که در قطعنامه ۲۲۳۱ تصویب برجام در شورای امنیت ملی تعبیه شده است.
دو روز پیش عربستان از متخصصان بینالمللی از جمله تیم تحقیق سازمان ملل متحد دعوت کرده بود که برای بررسی حملات به تاسیسات نفتی آرامکو به این کشور سفر کنند. گوترس حمله به تاسیسات نفتی عربستان را قویا محکوما کرده اما گفته منتظر نتیجه تحقیقات کارشناسان این سازمان خواهد ماند. دبیرکل سازمان ملل متحد حمله به تاسیسات نفتی آرامکو را “افزایش جدی سطح تنش” در خلیج فارس خوانده و گفته باید از بیشتر شدن این تنشها جلوگیری کرد. به گفته او یک “رویارویی بزرگ در خلیجفارس تبعاتی فاجعهبار در منطقه و جهان” خواهد داشت. گوترس گفت هیچ تهدیدی برای صلح و ثبات جهان بزرگتر از آنچه در خلیجفارس جریان دارد وجود ندارد
دبیرکل سازمان ملل متحد در واکنش به صحبتهای وزیر خارجه آمریکا که حمله به آرامکو را اقدام ایران به جنگ خوانده بود بدون اشاره به ایران، تلویحا صحبتهای وزیر خارجه را تایید کرد. گوترس گفت: این کار هیچ شباهتی به اقدام برای صلح ندارد. حوثیها هم که در ابتدا مسئولیت این حملات را پذیرفتند آن را درچارچوب جنگ یمن توصیف کردند. بنابراین به نظر من نمیتوان این حمله را به صلح مرتبط کرد.
دونالد ترامپ رییس جمهوری آمریکا روز چهارشنبه در گفتگو با خبرنگاران گفت تا ۴۸ ساعت دیگر آمریکا اعلام خواهد کرد در قبال حمله به آرامکو چطور جواب خواهد داد. وزیر خارجه آمریکا، که به عربستان سفر کرده است، گفت: “شما نمیتوانید مسئولیت نابودی ۵ درصد از تامین انرژی جهان را به دیگران واگذار کنید و بعد هم فکر کنید میتوانید خودتان را از هر مسئولیتی تبرئه کنید.” مقامهای آمریکایی روز سهشنبه هم به شبکه خبری “سیبیاس” گفتهبودند که حملات اخیر از نقاطی در شمال خلیج فارس صورت گرفته است.