آلمان و اتحادیه اروپا درباره آغاز گام سوم کاهش تعهدات برجامی به ایران هشدار دادند. اتحادیه اروپا اعلام کرد در صورت پایبندی ایران به تعهداتش بر این پیمان صادق خواهند ماند. آلمان هم خواستار اجرای کامل توافقنامه برجام شد.
سخنگوی کمیسیون اتحادیه اروپا روز جمعه ۱۵ شهریور (۶ سپتامبر) به ایران هشدار داد که از برداشتن گام جدید در کاهش تعهدات هسته‌ای خود منصرف شود. او از ایران خواست که به توافقات برجام بازگردد و به تعهدات خود عمل کند.
ماجا کوچیجانچیچ، (Maja Kocijancic) سخنگوی کمیسیون اتحادیه اروپا ضمن اظهار نگرانی از اقدام جدید ایران تاکید کرد که اتحادیه اروپا زمانی به توافقات اتمی وفادار خواهد ماند که ایران هم به تعهدات برجامی خود کاملا متعهد باشد.
او گفت که آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نقش مهمی در نظارت و تأیید اجرای تعهدات برجام توسط ایران دارد. او افزود که اتحادیه اروپا به همراه آژانس انرژی اتمی که نقش کلیدی در موضوع برجام ایفا می‌کند به پیگیری تحولات در این زمینه ادامه ادامه خواهند داد.
سخنگوی کمیسیون اتحادیه اروپا خاطرنشان کرد که این اتحادیه برخی اقدامات را برای حفاظت از برجام انجام داده و در این زمینه “اینستکس” یا سازوکار حمایت از مبادلات تجاری با ایران را در مقابل تحریم‌های سخت علیه تهران راه اندازی کرده است.
انتقاد آلمان از ایران
آلمان هم از تصمیم ایران به کاهش تعهداتش در توافق هسته‌ای با قدرت‌های بزرگ انتقاد کرد. سخنگوی وزارت خارجه آلمان گفت: «ما از ایران می‌خواهیم كه اوضاع را بیش از پیش تشدید نكند. با توجه به تداوم تلاش‌ها برای کاهش تنش‌ها، برداشتن چنین گامی نشانه خوبی نیست.»
سخنگوی وزارت خارجه آلمان همچنین تاکید کرد که آلمان خواستار حفظ برجام است اما ایران هم باید تعهدات اتمی خود را کامل اجرا کند. سخنگوی دولت آلمان همچنین گفت كه برای ایران زیاد دیر نشده تا به تعهدات خود بازگردد.
گام سوم کاهش تعهدات برجام
محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران روز جمعه ۱۵ شهریور (۶ سپتامبر) با ارسال نامه‌ای به فدریکا موگرینی، هماهنگ کننده سیاست خارجی اتحادیه اروپا درباره گام سوم کاهش تعهدات برجامی ایران رسما اطلاع داد.
اما آغاز گام سوم کاهش تعهدات هسته‌ای ایران را حسن روحانی رئیس جمهوری ایران چهارشنبه ۱۳ شهریور (۴ سپتامبر) اعلام کرد. او درباره جزئیات گام سوم گفت: «سازمان انرژی اتمی موظف است در زمینه تحقیق و توسعه هر آنچه نیاز فنی کشور است را از روز جمعه آغاز کند و تمام تعهداتی که در این زمینه در برجام وجود داشته است را کنار بگذارد.»
موضوع “تحقیق و توسعه” یکی از مباحث طولانی در جریان مذاکرات هسته‌ای ایران با قدرت‌های بزرگ بود. هدف مذاکرات این بود که به گفته حسن روحانی تعیین شود که ایران از سال نخست آغاز اجرای برجام (۲۰۱۵) تا سال دهم (۲۰۲۵) در زمینه تحقیق و توسعه در حوزه هسته‌ای چگونه عمل خواهد کرد.
ایران مرحله اول کاهش تعهدات خود را در ماه مه ۲۰۱۹ (۱۸ اردیبهشت ۱۳۹۸) و در نخستین سالگرد خروج ایالات متحده آمریکا از برجام انجام داد. در چارچوب گام اول ایران اعلام کرد که فروش اورانیوم غنی شده و آب سنگین را متوقف می‌کند. دو ماه بعد (۱۶ اردیبهشت ۱۳۹۸) دولت ایران گام دوم را برداشت داد و اعلام کرد از میزان ۳.۶۷ غنی‌سازی اورانیوم که برجام تعیین شده عبور خواهد کرد.