ایران، روسیه و ترکیه در بیانیه پایانی نشست فرمت آستانه با تاکید بر این مهم که منازعه سوریه هیچ راه حل نظامی ندارد، وضعیت در شمال شرق سوریه را مورد بررسی قرار داده و اعلام کردند امنیت و ثبات بلند مدت در این منطقه تنها از طریق احترام به حاکمیت و تمامیت ارضی آن کشور قابل دستیابی است.
در متن کامل بیانیه مشترک ایران، روسیه و ترکیه که یکشنبه شب در پایگاه اطلاعرسانی وزارتخارجه منتشر شد، آمده است:
جمهوری اسلامی ایران، فدراسیون روسیه و جمهوری ترکیه به عنوان ضامنین فرمت آستانه، تعهد قوی خود را به حاکمیت، استقلال، اتحاد و تمامیت ارضی جمهوری عربی سوریه و به اهداف و اصول منشور سازمان ملل متحد مورد تاکید مجدد قرار دادند.
همچنین طرفین در این راستا، بر احترام به تصمیمات حقوقی بین المللی شناخته شده در سطح جهان از جمله آن مفادی از قطعنامه‌های ذیربط سازمان ملل متحد بویژه قطعنامه ۴۹۷ شورای امنیت سازمان ملل که اشغال جولان سوریه را رد می‌کند، تاکید کردند.
ایران، روسیه و ترکیه وضعیت در ناحیه کاهش تنش ادلب را به طور مفصل مورد بررسی قرار دادند، و بر ضرورت برقراری آرامش میدانی از طریق اجرای کامل تمامی توافقات مربوط به ادلب بویژه تفاهم نامه مورخ ۱۷ سپتامبر ۲۰۱۹ تاکید کردند. این کشورها نگرانی جدی خود را درباره حضور گسترش یافته گروه تروریستی تحریر الشام در این منطقه ابراز کرده و بر عزم خود مبنی بر ادامه همکاری به منظور نابودی نهایی داعش، جبهه النصره و دیگر افراد، گروه‌ها، تشکل‌ها و موجودیت‌های وابسته به القاعده یا داعش و نیز دیگر گروههای تروریستی که از سوی شورای امنیت سازمان ملل شناسایی شده‌اند، تأکید مجدد کردند.
آنها با ابراز تاسف از تلفات انسانی، توافق کردند اقدامات مشخصی بر پایه توافقات پیشین برای اطمینان از حفاظت از غیرنظامیان در انطباق با حقوق بشردوستانه بین المللی و نیز ایمنی و امنیت نیرو نظامی ضامنین حاضر در داخل و خارج از منطقه کاهش تنش ادلب انجام دهند.
این سه کشور همچنین وضعیت در شمال شرق سوریه را مورد بررسی قرار داده و تاکید کردند که امنیت و ثبات بلند مدت در این منطقه تنها از طریق احترام به حاکمیت و تمامیت ارضی آن کشور قابل دستیابی است. در این زمینه، ایران، روسیه و ترکیه همچنین تمامی تلاش ها برای ایجاد واقعیت‌های جدید میدانی به بهانه مبارزه با تروریسم از جمله ابتکارات غیرمشروع خودمختاری را رد کرده، و عزم خود برای مقابله با دستور کارهای جدایی طلبانه با هدف تضعیف حاکمیت و تمامیت ارضی سوریه و نیز تهدید امنیت ملی کشورهای همسایه را ابراز کردند.
این سه کشور یادآور شدند که منازعه سوریه هیچ راه حل نظامی ندارد و بر تعهد خویش برای پیشبرد فرآیند سیاسی با راهبری سوری و مدیریت سوری و تسهیل سازمان ملل در راستای قطعنامه ۲۲۵۴ شورای امنیت سازمان ملل و تصمیمات کنگره گفتگوی ملی سوریه در سوچی تاکید کردند.
رایزنی‌های مفصل بصورت سه جانبه و نیز با نمایندگان دفتر نماینده ویژه دبیرکل سازمان ملل متحد برای سوریه آقای گیر او پدرسون به منظور تشکیل و شروع کار کمیته قانون اساسی در ژنو در تطابق با تصمیمات کنگره گفتگوی ملی سوری در سوچی انجام دادند. آنها از پیشرفت حاصل شده در خصوص نهایی شدن ترکیب و آیین کار این تشکیلات ابراز رضایت و بر آمادگی خود مبنی بر تسهیل برگزاری نشست کمیته در اسرع وقت تاکید کردند.
ایران، روسیه و ترکیه همچنین از اجرای موفقیت آمیز چهارمین عملیات آزادسازی متقابل بازداشت شدگان-ربوده شدگان در تاریخ ۳۱ جولای ۲۰۱۹ در چارچوب تلاش های گروه کاری مربوطه در فرمت آستانه استقبال و همچنین تاکید کردند که این گروه کاری به عنوان یک سازوکار بی نظیر، برای اعتمادسازی میان طرفهای سوری لازم و موثر است و توافق کردند اقداماتی به منظور ادامه و تقویت فعالیت های این گروه انجام دهند.
این سه کشور بر نیاز به افزایش کمک های انسان دوستانه به تمامی سوری‌ها در سراسر کشور بدون هیچ پیش شرطی تاکید کردند. آنها همچنین به منظور حمایت از بهبود وضعیت انسان دوستانه در سوریه و پیشرفت در فرایند حل اختلاف سیاسی، از جامعه بین المللی بویژه سازمان ملل متحد و آژانس‌های انسان‌دوستانه آن درخواست کردند مساعدت خود به سوریه را در این میان از طریق اجرای پروژه‌های بهبودی سریع از جمله اعاده امکانات زیرساخت های اساسی، تاسیسات عرضه آب و برق، مدارس و بیمارستان‌ها و همچنین اجرای مین زدایی انسان دوستانه افزایش دهند. آنها همچنین در خصوص ایده برگزاری کنفرانس بین المللی کمکهای بشردوستانه به سوریه بحث و تبادل نظر کردند.
ایران، روسیه و ترکیه همچنین نیاز به تسهیل بازگشت ایمن و داوطلبانه آوارگان و اشخاص بی خانمان شده داخلی به مناطق اصلی زندگی شان در سوریه و اطمینان از حق بازگشت و حمایت از آنها را برجسته کردند. در این ارتباط آنها از جامعه بین المللی خواستند تا کمکهای مناسب را فراهم کند. آنها همچنین بر آمادگی خود برای ادامه تعامل با تمامی طرفهای ذی ربط شامل دفتر کمیساریای عالی سازمان ملل در امور پناهندگان و دیگر آژانس‌های بین المللی تخصصی تاکید کردند.
این سه کشور همچنین از شرکت هیاتهای عراق و لبنان به عنوان ناظران جدید فرمت آستانه استقبال و بر اعتقاد خود مبنی بر مشارکت ناظران (عراق، اردن و لبنان) در تلاش های مربوط به برقراری صلح و ثبات در سوریه تاکید کردند.
ایران، روسیه و ترکیه در ادامه در این بیانیه از مقامات قزاقستان برای میزبانی سیزدهمین نشست بین المللی سوریه در فرمت آستانه در نورسلطان از صمیم قلب قدردانی کردند و تصمیم گرفتند نشست بعدی بین المللی سوریه در فرمت آستانه را در نورسلطان در اکتبر ۲۰۱۹ برگزار کنند.
فرمت آستانه شامل ایران، روسیه و ترکیه است و این سه کشور ازحدود سه سال پیش مذاکرات آستانه را برای حل و فصل کامل مسائل سوریه بدون مداخله خارجی در امور داخلی این کشور و باتاکید بر مشارکت طرف های سوری شامل دولت این کشور و گروه های معارض آن پیش می برند و سیزدهمین دور “نشست آستانه” درباره دستیابی به راه حل سیاسی برای بحران ۹ ساله سوریه روزهای ۱۰ و ۱۱ مرداد ماه ۱۳۹۸ در قزاقستان برگزاری شد.
چهاردهمین نشست آستانه نیز قرار است مهر ماه آینده (اکتبر) برگزار شود. بر اساس توافق صورت گرفته در نشست سیزدهم آستانه با توجه به دستاوردهای مثبت این نشست قرار است دو نشست دیگر تا پایان سال میلادی جاری برگزار شود.