بالاخره شوراي امنيت سازمان ملل، تصميمي را كه بايد مدتها قبل اتخاذ ميكرد روز پنجشنبه نهايي كرد. وزراي دارايي ١٥عضو شوراي امنيت قطعنامهاي را به تصويب رساندند كه طبق آن تمام منابع مالي و راههاي تامين مالي داعش بسته شود و هر كشوري بخواهد اين قطعنامه را نقض كند با تحريمهاي جدي و بلندمدت بينالمللي روبهرو خواهد شد. اين قطعنامه كه پيشنويس آن به صورت مشترك از سوي ايالات متحده و روسيه به شوراي امنيت ارايه شد، با اتفاق آرا به تصويب رسيد تا كشورها و افراد حقيقي و حقوقي كه سعي دارند به صورت مستقيم و غيرمستقيم با داعش ارتباط مالي برقرار كنند را هدف قرار دهد.
بر اساس اين تصميم شوراي امنيت خريد و انتقال هرگونه آثار باستاني از سمت سوريه، خريد نفت و مشتقات نفتي از داعش و گروههاي مرتبط با القاعده ممنوع خواهد بود. حتي همچنين اگر كشوري براي آدمربايي و نجات شهروندان خود به اين گروهها باج پرداخت كند مورد تحريمهاي بينالمللي قرار خواهد گرفت.
بان كي مون، دبيركل سازمان ملل متحد با بيان اينكه گروههاي تروريستي از جلمه داعش با چالاكي و نوآوري و تنوع در به دست آوردن منابع مالي براي اعمال شنيع خود موفق بودهاند از جامعه بينالملل خواست تا با تمهيدات پيشگيرانه از گردش پول و منابع مالي آنها جلوگيري كند. جك لو، وزير خزانهداري ايالات متحده كه رياست دورهاي شوراي امنيت را بر عهده داشت پس از تصويب اين قطعنامه گفت: اين قطعنامه يك قدم مهم و يك آزمايش واقعي براي كشورها پس از تصويب آن است. ما نيازمند به اجراي معنيدار اين قطعنامه هستيم و بيش از هر زمان ديگري براي اجراي اين قطعنامه نياز به هماهنگي ميان تمامي كشورها وجود دارد. بسياري معتقدند اين قطعنامه نگراني در خصوص عدم اجراي قطعنامههاي قبلي شوراي امنيت كه القاعده و داعش را مورد هدف قرار داده بود از بين ميبرد و اكنون تحريمهاي جدي بينالمللي ميتواند قدمي باشد براي جديت بيشتر در مبارزه با داعش و تروريسم. نكتهاي كه در خصوص اين قطعنامه وجود دارد، عدم به رسميت شناختن نام دولت اسلامي است. در اين قطعنامه ذكر شده كه گروه تروريستي داعش با نام دولت اسلامي ياد نميشود و اين گروه تروريستي تنها با نام داعش شناخته خواهد شد. ويتالي چوركين، سفير دايمي روسيه در سازمان ملل متحد پس از تصويب قطعنامه گفت كه متاسفانه قطعنامههاي قبلي توسط همه كشورها اجرا نشده است. اما اين قطعنامه مسووليت ويژهاي براي كشورها براي از بين بردن كانالهاي تامين مالي داعش خواهد داشت كه در اين بين كشورهاي همسايه عراق و سوريه نقش بسزايي را ايفا ميكنند. از سوي ديگر آنگونه كه وزير خزانهداري ايالات متحده اعلام كرد، داعش تاكنون حدود ٥٠٠ ميليون دلار از فروش نفت در بازار سياه به دست آورده و از ميليونها نفر به صورت وحشيانه اخاذي كرده است. ويتالي چوركين نيز در اين خصوص عنوان كرده است كه داعش سالانه ٢٥٠ ميليون دلار از فروش فسفات، ٢٠٠ميليون از جو و چاودار، ١٠٠ ميليون از سيمان درآمد كسب ميكند. وي ميافزايد كه رهبران داعش ماهانه نيز ٣٠ ميليون دلار براي خريد سلاح و مهمات از شركتهاي مختلف به خصوص در شرق اروپا هزينه ميكند، بر اساس گزارشهاي منتشرشده داعش با ۸۹ ميليون دلار درآمد ماهيانه، پردرآمدترين گروه تروريستي به حساب ميآيد. بر اساس برآوردها حدود ۵۰ درصد از درآمد داعش از محل دريافت ماليات در اراضي و شهرهاي تحت كنترل اين گروه عايدش ميشود و حدود ۴۳ درصد نيز از قاچاق نفت و گاز تامين ميشود. گفتني است تصويب اين قطعنامه در سازمان ملل نتيجه يك بررسي و برنامهريزي ١٨ ماهه بوده است. در حال حاضر ٢٤٣ نفر از رهبران القاعده در ليست تحريمهاي سازمان ملل قرار دارند كه ٧٤ نفر آنها از اعضاي داعش به شمار ميآيند. اين افراد با تحريمهاي تسليحاتي، مسدود شدن دارايي و ممنوعيت سفرهاي جهاني روبهرو هستند. كارشناسان سازمان ملل معتقدند كه تاكنون ٢٢هزار نفر از ١٠٠كشور مختلف جهان به گروههايي پيوستهاند كه با داعش و القاعده مرتبط هستند.
منابع تامين ثروت روزافزون براي داعش
بر اساس ارزيابيهاي انجامشده، اغلب ذكر ميشود كه داعش نه تنها از كمكهاي خارجي برخوردار است، بلكه از تجارت نفت و قاچاق آثار باستاني درآمد كسب ميكند. اما شايان توجه است گروه تروريستي داعش با وجود برافراشتن جنگ ايدئولوژيك باستاني و فسيل شده، به لحاظ تامين بودجه و درآمد و نيرو مدرنترين گروه تروريستي جهان است. از جمله ديگر منابع افزايش ثروت داعش ميتوان به موارد زير كه هشدارآميز است، اشاره داشت:
بر اساس برخي ارزيابيها اين گروه با قدرت گرفتن در افغانستان اكنون ميتواند قاچاق هرويين را هم به منابع مالي خود بيفزايد و بهطور متوسط سالانه حدود يك ميليارد دلار و حتي تا ٥٠ ميليارد دلار درآمد كسب كند.
اين گروه با فعاليت در شبكههاي اجتماعي از جمله واتسآپ، نه تنها بر شمار جنگجويان خود ميافزايد، بلكه از طريق ارتباط با تجار و بازرگانان و خانوادههاي ثروتمند عربي، كمكهاي مالي هنگفت دريافت ميكند.
در همين حال اين گروه از طريق سيستم پيچيده بانكي قابليت سپردهگذاري و افزودن بر سرمايه مالي خود را دارد.
داعش نه تنها از طريق فروش نفت، بلكه از طريق فروش آب و برق در سوريه نيز درآمد كسب ميكند.
در آمدهاي مالياتي داعش در متصرفات خود شامل ماليات بر محصولات، ماليات بر شركتهاي مخابراتي، ماليات بر برداشت پول نقد از حسابهاي بانكي، ماليات براي خدمات رفاهي، عوارض جادهاي و بين شهري، ماليات براي حفاظت از جوامع غيرمسلمان (جزيه) ميشود.
كنترل ميدانهاي نفتي در استانهاي نينوا، انبار، سليمانيه و كركوك، دو پالايشگاه در سوريه و در عراق در اختيار داعش است.
كنترل بيش از چند ميدان گاز طبيعي در سوريه و عراق، از جمله بزرگترين ذخيره عراق از گاز طبيعي در حوزه عكاس واقع در استان انبار در اختيار داعش است.
داعش كنترل كارخانجات توليد و استخراج فسفات، گوگرد، سيمان و… در عراق و سوريه را در اختيار دارد.
بنا به گزارش سازمان غذا و كشاورزي سازمان ملل متحد (FAO)، استانهاي عراق تحت كنترل داعش، به ويژه نينوا و صلاحالدين استانهاي حاصلخيز اين كشور هستند و داعش براي توليد گندم ٣٠ درصد، براي توليد جو ٤٠ درصد درآمد كسب ميكند. برآورد شده است كه تجارت گندم و جو در بازار سياه ميتواند يك درآمد سالانه جهاني براي داعش توليد و بيش از ٢٠٠ ميليون دلار به خزانه اين گروه تروريستي ارز تزريق كند.