وزارت خزانه‌داری آمریکا تهدید کرده که اگر کانال مالی اروپا و ایران (اینستکس) راه‌اندازی شود هر کس که با آن ارتباطی داشته باشد از دسترسی به سیستم مالی ایالات متحده منع می‌شود.
بلومبرگ چهارشنبه ۸ خرداد / ۲۹ مه گزارش داد که نامه‌ای از سیگال منلکر، معاون وزیر خزانه‌داری آمریکا در امور تروریسم و اطلاعات مالی خطاب به پر فیشر، مدیر ساز و کار مالی اتحادیه اروپا برای تجارت با ایران (اینستکس) به‌دست آورده که در آن اینستکس مورد تهدید قرار گرفته است.
منلکر در این نامه که تاریخ آن ۱۷ اردیبهشت / ۷ مه است، گفته که هر کس با اینستکس مرتبط باشد از دسترسی به سیستم مالی ایالات متحده منع خواهد شد.
معاون وزیر خزانه‌داری آمریکا در این نامه به فیشر نوشته است: «من از شما می‌خواهم به‌دقت در نظر بگیرید که اینستکس در معرض تحریم‌های احتمالی قرار خواهد گرفت. مشارکت در فعالیت‌هایی که تحریم‌های آمریکا را نقض می‌کنند، می‌تواند منجر به عواقب شدیدی مانند از دست رفتن دسترسی به سیستم مالی ایالات متحده شود.»
آلمان، فرانسه و بریتانیا، سه قدرت بزرگ اروپا چند ماه بعد از خروج آمریکا از برجام در ۲۱ بهمن سال گذشته / ۳۱ ژانویه سال جاری ساز و کار ویژه مالی در چارچوب توافق هسته‌ای موسوم به اینستکس را برای ادامه تجارت با ایران راه‌اندازی کردند. پتر فیشر، بانکدار آلمانی مسئولیت آن را بر عهده دارد، دفتر آن در پاریس است و بریتانیا نظارت بر این نهاد مالی و حسابرسی آن را به عهده گرفته است. کشورهای اروپایی دیگر هم می‌توانند به این سه کشور بپیوندند.
یک مقام آگاه بلندپایه که به این پرونده نزدیک است به بلومبرگ گفته است که آمریکا پس از آن تصمیم به این تهدید گرفت که مقام‌های اروپایی برخلاف آن‌که در گفت‌وگو با دولت آمریکا اینستکس را کم‌اهمیت جلوه می‌دادند، نسبت به آن جدی‌تر وارد عمل شدند.
این مقام آگاه که به‌دلیل مذاکرات داخلی در این‌باره حاضر نشد نامش فاش شود گفت که این نامه به‌عنوان یک هشدار مطرح شده و ایالات متحده هر کس را که در ارتباط با اینستکس باشد، از جمله شرکت‌های تجاری، مقام‌های دولتی و کارکنان دولتی که آن را به‌اجرا گذارند، مجازات خواهد کرد.
وزارت خزانه‌داری آمریکا در توضیحی درباره این نامه، در بیانیه‌ای اعلام کرده است که «اشخاصی که به هر طریقی در تجارت با رژیم ایران مشارکت می‌کنند، ممکن است خود را در معرض خطر تحریم‌های جدی قرار دهند و وزارت خزانه‌داری قصد دارد به شدت آن را عملی سازد».
وزارت دارایی فرانسه که سخنگویی اینستکس را به‌عهده دارد درباره نامه معاون وزیر خزانه‌داری آمریکا واکنشی نشان نداده است.
کشورهای اروپایی با تصمیم خروج آمریکا از برجام به‌شکل گسترده‌ای مخالفت کرده‌اند اما در حفظ منافع اقتصادی که ایران از برجام انتظار دارد با مشکل روبه‌رو شده‌اند.
اینستکس قرار است در مرحله نخست به تجارت غذا و دارو محدود شود اما هنوز راه‌اندازی نشده است.
مایک پمپئو، وزیر امور خارجه آمریکا ۱۸ اردیبهشت / ۸ مه در جریان سفر به لندن هشدار داد که نیازی به اینستکس نیست، زیرا ایالات متحده اجازه می‌دهد که محصولات پزشکی و انسانی مورد نیاز بدون مجوز به ایران وارد شوند.
تحریم‌های آمریکا اقتصاد ایران را زیر فشار قرار داده است. تورم جهش پیدا کرده و درآمدهای نفتی کاهش یافته است.
مقام‌های جمهوری اسلامی اقدامات آمریکا را محکوم کرده‌اند و همزمان از کشورهای اروپایی خواسته‌اند تا تلاش‌های خود را برای حفظ برجام و راه‌اندازی اینستکس بیشتر کنند.
شورای عالی امنیت ملی ایران ۱۸ اردیبهشت در سالگرد خروج آمریکا از توافق هسته‌ای با صدور بیانیه‌ای خطاب به کشورهای عضو برجام اعلام کرد: جمهوری اسلامی ایران محدودیت‌های مربوط به نگهداری ذخایر اورانیوم غنی‌شده و ذخایر آب سنگین را رعایت نمی‌کند. حسن روحانی، رئیس جمهوری اسلامی در نامه متحدالشکلی کاهش تعهدات ایران در برجام را به اطلاع سران پنج کشور بریتانیا، فرانسه، آلمان، چین و روسیه رساند. از ۲۵ اردیبهشت مقدار غنی‌سازی در تأسیسات نطنز بر اساس دستور شورای عالی امنیت ملی افزایش یافت.