مصطفی شریف (اقتصاددان و استاد دانشگاه) گفت: باید به ایجاد اشتغال پایدار بیاندیشیم. در غیر این صورت فقط یک نمایش به راه انداخته‌ایم و نهایتاً اشتغال پایدار و مستمر نیز ایجاد نشده و فقط در حد آمار و ارقام باقی مانده است.
مصطفی شریف (اقتصاددان و استاد دانشگاه) در گفتگو با خبرنگار ایلنا، با اشاره به اینکه اشتغال آیتمی کلیدی در هر اقتصادی است، اظهار داشت: در تمام کشورهای دنیا موضوع اشتغال اهمیت زیادی دارد و بخش مهمی از سرمایه‌ها به این سمت روانه می‌شود و برنامه‌ریزی‌های مختلفی در این زمینه انجام می‌شود.
وی با تاکید بر اینکه آنچه اهمیت دارد، تحقق اشتغال واقعی‌ست، تصریح کرد: اگر بتوان هزینه‌ها و اعتباراتی که برای اشتغال چه به صورت بلاعوض یا وام با نرخ سود کمتر، در نظر گرفته می‌شود را به سمت تولید و صنعت کشور سوق داد، می‌توان به افزایش اشتغال، تولید ملی و ارزش افزوده، امیدوار بود.
برای پایداری اشتغال باید اعتبارات را به سمت تولید و صنعت سوق دهیم
این اقتصاددان با اشاره به اینکه البته نباید فراموش کرد که یکی از مباحث مهم اشتغال آثار اجتماعی آن است، گفت: بیکاری آسیب‌های مختلفی را در جامعه گسترش می‌دهد. اگر حتی از بعد اجتماعی و فرهنگی نیز نگاه کنیم، اهمیت اشتغال را می‌بینیم.
وی افزود: مشکل دولت در بحث اشتغال این است که به سمت تولید نرفته و موانع تولید را برطرف نمی‌کند. اینکه دولت، 21 میلیارد تومان از منابع صندوق توسعه ملی در نظر گرفته، لزوماً همه این مبلغ به اشتغال ختم نمی‌شود.
شریف با بیان اینکه باید این هزینه‌ها و اعتبارات در راستای تولید باشد، اظهار داشت: در غیر این صورت فقط یک نمایش به راه انداخته‌ایم و نهایتاً اشتغال پایدار و مستمر نیز ایجاد نشده است و فقط در حد آمار و ارقام باقی مانده است.
او ادامه داد: در مساله توسعه اشتغال در کشور، پایداری و استمرار اشتغال باید مورد توجه قرار بگیرد.
سیاست‌های اشتغال باید براساس نیازسنجی باشد
این استاد دانشگاه معتقد است؛ مهم این است که در بحث اشتغال نیازسنجی صورت بگیرد و صرفا به بالا بردن عددی آمار اشتغال معطوف نشویم.
مصطفی شریف خاطرنشان کرد: اگر در بخش خدمات که چندان نیاز جامعه نیست، اشتغال ایجاد کنیم به لحاظ آماری نرخ بیکاری را کاسته‌ایم اما این نوع اشتغال مستمر نخواهد بود. اشتغال باید متناسب با نیازهای جامعه باشد. این نوع نگاه اثر چندانی هم به لحاظ ارزش افزوده ایجاد نمی‌کند.
او ادامه داد: اینکه گفته می‌شود سرمایه‌گذاری برای توسعه اشتغال باید هدفمند باشد به این معنا است که اگر در صنعت پایداری اشتغال ایجاد کنیم، به دنبال خود خدمات را هم می‌کشاند و به اندازه‌ای که در حوزه خدمات نیاز وجود دارد، اشتغال خواهیم داشت. اگر در حوزه کشاورزی اشتغال ایجاد کنیم، کشاورزی هم نیاز به خدمات دارد و خود به خود در این حوزه هم اشتغال ایجاد می‌شود.
این اقتصاددان با تاکید بر اینکه باید به ایجاد اشتغال پایدار بیاندیشیم، اظهار کرد: به لحاظ مبنایی باید در حوزه صنعت و کشاورزی اعتبارات و تسهیلات صرف کرد. این‌ها است که هرچقدر در آن سرمایه‌گذاری کرده و اشتغال به وجود آوریم، آثار مثبت‌تری پیدا می‌کنند.
وی افزود: خدمات باید در خدمت تولیدات واقعی قرار بگیرد. وقتی صنعت و کشاورزی توسعه می‌یابد به دنبال خود سطح نیاز به خدمات را نیز بالا می‌برد. نمی‌توان در حوزه خدمات سرمایه‌گذاری کرد و بعد ببینیم چقدر به کشاورزی یا صنعت می‌رسد.
نظارت دولتی برای اشتغال واقعی
شریف با تاکید بر اینکه بخشی از ایجاد اشتغال باید به طرح‌های نیمه تمام صنعتی اختصاص یابد، گفت: اما در این حوزه ممکن است مشکلات و باگ‌هایی به وجود بیاید که نهایتاً باعث شود تا هزینه صرف شده به اشتغال واقعی منجر نشود. بخش خصوصی‌ای باید توسعه یابد که فعال باشد و مشکل ناکارآمدی مدیریتی نداشته باشد.
او ادامه داد: واگذار کردن و اختصاص رانت از طریق دولت به معنای توسعه صنایع و ایجاد اشتغال نیست. اهمیت اشتغال در مستمر بودن آن است وگرنه فقط به کار حرکت‌های تبلیغاتی دولت‌ها می‌آید.
وی با اشاره به اینکه بخش خصوصی موظف است کارخانه را فعال‌تر از گذشته کند و تولید و ارزش افزوده را بالا برده و هزینه‌های آن را پایین بیاورند، اظهار داشت: یک معضل در زمینه خصوصی‌سازی این است که واحدهای صنعتی را از دولت می‌گیرند و زمین آن را می‌فروشند. تسهیلات یارانه‌ای، ارز دولتی و مواد اولیه با نرخ دولتی می‌گیرند و آن را می‌فروشند. این افراد اصلا به فکر کارگران و توسعه اشتغال در کشور نیستند. نهایتاً واحدهای صنعتی را منحل می‌کنند. واگذاری رانتی باید کنار گذاشته شود.
هدررفت اعتبارات دولت برای اشتغال به خاطر بروکراسی دولتی
این اقتصاددان با اشاره به اینکه تسهیلات و اعتبارات دولت برای ایجاد اشتغال باید همراه با نظارت بسیار قوی و بررسی همیشگی باشد، بیان کرد: حتی تضمین‌های لازم برای وام‌ها داده نمی‌شود. همچنین باید بررسی شود که کمک‌های بلاعوض به جیب چه کسانی می‌رود و چگونه مورد استفاده قرار می‌گیرد.
وی افزود: باید ریال به ریال پولی که داده می‌شود، کاربردهای اقتصادی داشته باشد. تداوم اشتغال مساله‌ای است که حضور دولت را می‌طلبد.
این استاد دانشگاه تصریح کرد: یکی از مسائلی که برای رفع موانع تولید مهم است، کاهش و حذف بوروکراسی‌های دولتی در تخصیص اعتبارات و تسهیلات برای اشتغال است. این مشکل در حوزه اشتغال دولتی و خصوصی وجود دارد. اینکه اقدامی برای اشتغال صورت بگیرد و رها شود، سودی نخواهد داشت. الکترونیک کردن دولت به بهبود در این حوزه کمک می‌کند.
شریف در پایان خاطرنشان کرد: منابعی که دولت در سال‌های گذشته به کار گرفته و بازخورد و نتیجه‌ای که داشته، چندان خوب نیست. متاسفانه سیاست‌گذاری‌های دولت در این بخش مفید نبوده است.