رئیس جمهوری آمریکا اعلام کرد ایالات متحده آمریکا به رغم قتل جمال خاشقجی در روابطش با عربستان سعودی تجدید نظر نمیکند. ترامپ در بیانیه سهشنبه ۲۰ نوامبر/۲۹ آبان خود با صراحت گفته است: «آمریکا شریک ثابتقدم عربستان سعودی باقی میماند.» به گفته رئیس جمهوری آمریکا تحقیقات در پرونده قتل خاشقجی اما همچنان ادامه مییابد.
ترامپ در بیانیه سهشنبه ۲۰ نوامبر خود احتمال داده که محمد بن سلمان، ولیعهد سعودی از قتل جمال خاشقجی مطلع بوده است:
«نمایندگان عربستان سعودی میگویند جمال خاشقچی دشمن کشورش و از اعضای اخوانالمسلمین بوده ولی تصمیم من در خصوص این مسئله، اصلاً بر مبنای چنین قضاوتهایی نیست. این یک جنایت دهشتناک و غیر قابل قبول است. ملک سلمان و ولیعهد محمد بن سلمان قویاً هرگونه اطلاع از برنامهریزی یا اجرای برنامه قتل آقای خاشقچی را رد میکنند. سازمانهای اطلاعاتی ما به ارزیابی همه اطلاعات موجود ادامه میدهند ولی بسیار محتمل است که ولیعهد بنسلمان از این واقعه تأثربرانگیر، اطلاع داشته است. شاید اطلاع داشته و شاید هم اطلاع نداشته.»
رئیس جمهوری آمریکا در این بیانیه بر اهمیت عربستان سعودی به عنوان متحد آمریکا در مقابله با ایران تأکید کرده است:
«جهان مکان خطرناکی است. ایران یک نمونه است: مسئول یک جنگ نیابتی خونبار علیه عربستان سعودی در یمن. ایرانیها تلاش دارند که تلاش شکننده عراقیها برای رسیدن به دموکراسی را ناکام بگذارند. ایرانیها بسیاری از شهروندان آمریکایی و دیگر انسانهای بی گناه را در خاورمیانه به کام مرگ کشاندهاند. در سوی دیگر عربستان است که اگر ایرانیها رضایت بدهند و از یمن بیرون بیایند، عربستان هم با رضایت از یمن عقبنشینی میکند.»
ترامپ به اهمیت معامله تسلیحاتی با عربستان سعودی هم اشاره کرده است:
«پس از سفر سال گذشته من به عربستان سعودی، این شاهنشین با سرمایهگذاری ۴۵۰ میلیارد دلاری در ایالات متحده موافقت کرد. این یک رکورد است و هزاران شغل در آمریکا ایجاد میکند.»
ترامپ در این بیانیه گفته است چنانچه ایالات متحده قراردادهای تسلیحاتی با عربستان سعودی را لغو کند، در وهله نخست چین و روسیه از این موضوع بهرهمند میشوند:
«یک هدیه عالی، مستقیماً از آمریکا برای آنها.»
گام بعدی: سازمان ملل
محمد جواد ظریف، وزیر خارجه ایران با انتشار پیامی در توئیتر در واکنش به بیانیه ترامپ نوشته است:
«آقای ترامپ در اقدامی عجیب اولین بند بیانیه شرمآورش درباره جنایتهای سعودی را به متهم کردن ایران به انواع شرارتهایی که در تصورش میگنجد، اختصاص داده است. شاید مقصر آتشسوزی کالیفرنیا هم ما هستیم، چون به جارو کردن جنگل کمک نکردیم- همان کاری که فنلاندیها انجام میدهند؟»
مایک پمپئو، وزیر خارجه آمریکا بعد از دیدار و گفتوگو با مولود چاوشاوغلو، همتای ترکیهای خود بر اهمیت روابط آمریکا با عربستان سعودی برای تأمین امنیت ملی آمریکا تأکید کرد. چاووشاوغلو که از گفتوگو با پمپئو رضایت نداشت، در جمع خبرنگاران در واشنگتن اعلام کرد که چنانچه تحقیقات در پرونده خاشقجی به بنبست بخورد، دولت ترکیه اطلاعات این پرونده را برای ادامه تحقیقات در اختیار سازمان ملل متحد قرار میدهد.
واشنگتنپست گزارش داده که سازمان اطلاعات مرکزی ایالات متحده (سیا) در پی تحقیقاتش به این نتیجه رسیده که محمد بن سلمان، ولیعهد سعودی فرمان قتل جمال خاشقجی را صادر کردهاست. عادل الجبیر، وزیر خارجه عربستان در گفتوگو با شرقالاوسط گفته است:
«ما در پادشاهی سعودی میدانیم که این اتهامها در مورد ولیعهد هیچ پایه و اساسی ندارد و قطعاً آنها را رد میکنیم. اینها درز اطلاعات هستند که رسماً اعلام نشدهاند و من متوجه شدهام که چنین اطلاعاتی بر پایه برآوردها هستند و نه بر اساس مدارک مشخص.»
جمال خاشقجی، روزنامهنگار منتقد سعودی سهشنبه ۲ اکتبر / ۱۰ مهر به کنسولگری عربستان سعودی در استانبول مراجعه کرده بود که گواهی تجرد بگیرد اما دیگر بازنگشت. یک تیم ۱۵ نفره از عربستان او را در کنسولگری به قتل رساندند. گفته میشود که هیأت سعودی، جنازه او را در اسید حل و در فاضلاب تخلیه کرده است.