پرستو فروهر مانند سالهای گذشته به تهران سفر کرده بود که سالروز قتل پدر و مادرش، داریوش و پروانه فروهر را برگزار کند. او در شبکههای اجتماعی و در برخی از رسانههای داخلی فراخوانی منتشر کرده و از مردم و فعالان مدنی دعوت کرده بود در مراسم هفدهمین سالروز داریوش و پروانه فروهر شرکت کنند. مأموران امنیتی اما مانع از برگزاری این مراسم شدند.
پرستو فروهر درباره دخالت مأموران امنیتی و ممانعت آنها از برگزاری مراسم یادبود برای فروهرها به ایران وایر میگوید: «متأسفانه امسال هم مانند سالهای گذشته مأموران انتظامی و امنیتی از صبح در خیابان هدایت و کوچه مرادزاده حضور داشتند. تا قبل از ساعت دو بعد از ظهر مانع ورود افراد نمیشدند. اما از ساعت دو بعد از ظهر مخالفت و ممانعتهای شدیدی از سوی این افراد صورت گرفت، حتی به خاله من هم اجازه ورود ندادند، هرچقدر هم اعتراض کردیم فایدهای نداشت، حتی من با مقامات بالاتری از کسانی که در محل حاضر بودند تلفنی تماس گرفتم که معنی این کار را بفهمم. اگر میخواستند مانع از برگزاری مراسم بشوند، باید قاعدتاً از قبل اطلاع میداند. اینکه من در برابر آن اطلاع از پیش چه واکنشی نشان میدادم یک مسئله است و اینکه آنها وظیفهای دارند و میبایست به وظیفهشان عمل کنند یک مسئله دیگر. مأموران انتظامی بدون هیچگونه اطلاعی، مثل سالهای قبل برگزاری مراسم یادبود را به طور کامل ممنوع کردند.»
فقط یک مراسم بزرگداشت برای فروهرها در طی ۱۷ سال
۱۷ سال پیش، اول آذر ماه ۱۳۷۷، پروانه و داریوش فروهر، دو تن از رهبران حزب ملت ایران در خانهشان در خیابان هدایت تهران به طرز فجیعی به قتل رسیدند. دو هفته بعد از این حادثه اجساد محمد مختاری و محمد جعفر پوینده، دو تن از اعضای کانون نویسندگان ایران نیز کشف شدند. در تاریخ ایران از این وقایع به عنوان «قتلهای زنجیرهای» یاد میکنند.
در سالهای گذشته همواره چنین بوده است که مأموران امنیتی با فرارسیدن اول آذرماه، با بستن کوچهها و خیابانهای اطراف محل سکونت فروهرها، مانع از نزدیک شدن افراد به این محل و برگزاری مراسم یادبود برای این دو شخصیت ملی میشدند. آخرینبار مراسم سالگرد قتل داریوش و پروانه فروهر اول آذر سال ۱۳۸۲ در حسینیه ارشاد تهران برگزار شد. این پرسش پیش میآید که آیا کسانی که برای شرکت در مراسم فروهرها به خیابان هدایت میروند، شعارهایی سر میدهند؟
پرستو فروهر میگوید: «این مراسم بزرگداشت دو مبارز سیاسی است. قتلشان هم قتلهای سیاسی بوده. پس محور مسئله اصولاً سیاست است. وقتی نمیگذارند مراسم برگزار شود، طبعاً شعاری هم سر داده نمیشود. مراسم بزرگداشت فروهرها در سالهای گذشته هیچ وقت به مرحله شعار نرسید. امسال هم کسانی که به لحاظ باورهای سیاسیشان خود را به پدر و مادرم نزدیک میدانند و کسانی که با حضورشان میخواهند به سرنوشت دگراندیشان و ظلمی که ادامه دارد، اعتراض کنند، بیرون از خانه فروهرها و در خیابانهای اطراف ماندهاند.»
دو سال پیش با روی کار آمدن حسن روحانی، رییس جمهوری اسلامی پرستو فروهر اظهار امیدواری کرده بود با باز شدن فضای سیاسی، اینگونه مشکلات برطرف شود. اینبار اما او میگوید که فقط شکل ممنوعیتها تغییر کرده است: «دقیقاً همان شیوههای پیشین را اعمال میکنند. اسمش را چیزی دیگری گذاشتهاند. این تغییر اسم و تغییر ظاهر ممنوعیتها اما به معنی تغییر اساسی نیست.»
دستاندازی و تجاوز به خانه فروهرها
ناصر زرافشان، وکیل پرونده قتل پروانه و داریوش فروهر و نسرین ستوده از جمله کسانی بودند که اجازه ورود به مراسم یادبود فروهرها را نیافتند. نسرین ستوده ماجرا را چنین شرح میدهد: «خانواده فروهرها ساعت شروع مراسم را چهار بعد از ظهر اعلام کرده بود. ما از ساعت سه بعد از ظهر برای شرکت در مراسم آنجا بودیم، اما از ورود ما به منزل پروانه و داریوش فروهر جلو گیری شد. چهرههایی زیادی از فعالان مدنی و سیاسی هم حضور داشتند، حتی به خواهر پروانه فروهر هم اجازه ندادند وارد خانه فروهرها شود.»
به گفته نسرین ستوده مأموران امنیتی سر کوچه مرادزاده ایستاده بودند و از کسانی که برای شرکت در مراسم یادبود فروهرها به خیابان هدایت آمده بودند عکس میگرفتند و از آنها فیلمبرداری میکردند. نسرین ستوده میگوید: «از فیلمبرداری و عکسبرداری غیرمجاز آنها انتقاد کردیم و از آنها خواستیم به این عمل غیرقانونی پایان دهند، اما آنها همچنان کار خودشان را انجام دادند. تنها درگیری ایجاد شده فقط همین اعتراض لفظی ما به مأموران امنیتی و انتظامی نسبت به این کارشان بود.»
در سالهای گذشته مأموران امنیتی با لباسهای شخصی کارت شناسایی شرکتکنندگان را از آنها میخواستند و آنها را به این شکل شناسایی میکردند.
پرستو فروهر پیش از این خبر داده بود که در فروردین ماه سال جاری به خانه داریوش و پروانه فروهر دستبرد زده شده است. او به رسانهها گفته است که آنچه که مشاهده کرده «دستاندازی و تجاوز» بوده است.
یک هفته قبل از بازگشت پرستو فروهر به ایران عکسی در رسانهها و شبکههای اجتماعی به همراه یادداشتی به قلم او منتشر شد. این عکس لحظه بیرون بردن اجساد پروانه و داریوش فروهر را نشان میداد.
عکس حیاط قتلگاه فروهرها را سازمان هنری – رسانهای «اوج» از زیرمجموعههای رسانهای سپاه پاسداران در کتابی با عنوان «سال سی» منتشر کرده است. مقدمه این کتاب را محمد حسین صفار هرندی، وزیر پیشین ارشاد اسلامی در دوران محمود احمدینژاد نوشته است.