آقای هاشمی رفسنجانی در خطبه های نماز جمعه به جای اینکه از مقامات عربستان تشکر کند آنها رامورد عتاب و سرزنش قرار داد که چرا حجاج ما را دستگیر کردند . مقامات عربستانی نیز از این موضوع ناراحت شده و به آقای کروبی رجوع میکنند و به او میگویند که عربستان این همه با شما مدارا و همه زندانیان را آزاد کرد اما آقای هاشمی در خطبه های نماز جمعه به جای تشکر، به عربستان حملات تندی کرده است .
«حصر» و «رفع حصر» تبدیل به دو واژه سیاسی در گفتمان جاری حوزه سیاست در کشور شده است. یکی از دلایل اصلی روی کار آمدن دولت تدبیر و امید در اردیبهشت 1392 وعده رفع حصر «میرحسین موسوی»، «مهدی کروبی» و «زهرا رهنورد» بوده و هست.
با این همه این وعده بسیار مهم هنور تحقق نیافته و کنشگران عرصه سیاسی کماکان پیگیر وضعیت حصر هستند.
طی ۳ سال گذشته حتی بسیاری سیاسیون اصولگرا نیز موافق ادامه حصر نبوده و بارها در مصاحبهها و تریبونها از بی فایده بودن ادامه آن گفته و میگویند. برخی از اصلاحطلبان و حتی اصولگرایان گامی فراتر نهاده و رفع حصر را نهتنها برای وفاق ملی مفید ارزیابی میکنند بلکه آزادی این سه تن را راهی برای قوام امنیت ملی میدانند.
فارغ از مسائل سیاسی، بسیاری از طبقات گوناگون مردم نگران وضعیت سلامتی محصوران هستند و با توجه به عدم ارتباط آنان با بدنه جامعه، اخبار موثقی از آنان منتشر نمیشود و تنها نزدیکان و بهویژه فرزندان آنان، خبرها از وضعیت والدین خود را رسانهای میکنند.
«حسین کروبی» فرزند مهدی کروبی در گفتوگوی اختصاصی و تفصیلی با «همدلی» از وضعیت فعلی پدرش و آنچه در این سالها رخداده سخن گفت. برخی از سخنان او چندان مطلوب و شیرین نبود، برای مثال او گمان میکند که حصر، رفع شدنی نیست و بخشی از حاکمیت منتظرند تا محصوران در همین دوران حصر به رحمت خدا بروند.
گفتوگوی تفصیلی حسین کروبی را در ادامه میخوانید:
اگر میشود یک شمایل و تصویر کلی از وضعیت جاری پدرتان و محصوران برای ما ترسیم کنید؟
در طول سالهای نخست که پدرم در حصر بود در منزلی اسکان داشت که نیروهای امنیتی برای ایشان در نظر گرفته بود و متاسفانه محل مناسبی از هیچ جهت نبود که فقط به یک موردش اشاره میکنم، این منزل چسبیده به اتوبان صدر بود و در همان ایام در حال ساخت طبقه دوم بودند بهطوری که کارگران شب ها مشغول کار بودند و بخاطر سر و صدا آرامشی در کار نبود.
این وضعیت ادامه داشت تا آقای روحانی به ریاست جمهوری رسید و ٨ ماه بعد از ریاست جمهوری ایشان، حاج آقا به منزل خودش منتقل شد که خوشبختانه وضعیت خیلی بهتر شد چون به راحتی میتوانست از فضای ساختمان مثل حیاط استفاده کامل را ببرد و بعد از اعتصاب غذا، مامورین هم از منزل خارج و در بیرون از آن مستقر شدند.
حسین کروبی ادامه داد: اکنون نیز مادرم در منزل کنار پدر هستند و مشکل خاصی وجود ندارد و هر وقت هم مریض شوند برای بردن به بیمارستان مشکلی نیست در طول این سه چهار سال هم که در منزل حضور دارند، مسافرت نرفتند اما در زمانی که در منزل اطلاعات بودند، چند باری ایشان را به مسافرت بردند .روزانه در حدود یک تا دو ساعت پیادهروی میکنند بقیه ساعت را هم در حدی که چشمشان اجازه دهد مطالعه می کنند اخبار را جدی پیگیری میکنند بهخصوص خبر 20:30 را حتما میبینند .
آیا آقای کروبی با دوست یا آشنایی بیرون از منزل تماس تلفنی دارند؟
متاسفانه با کسی تماس ندارند اما اعضای خانواده شامل فرزندان و نوهها هرموقع بخواهند میتوانند با ایشان ملاقات داشته باشند اما تا یکسال پیش اینطور نبود، یک روز و ساعت خاص تعیین شده بود که فقط در آن زمان میتوانستیم ایشان را ملاقات کنیم اما اخیرا هر موقع که فرزندان و اعضای خانواده بخواهند میتوانند ملاقات کنند و بی تشریفات به پدر و مادر سر بزنند.
یک نکته باید اضافه کنم که هنوز کلید منزل در دست ماموران است و هر موقع اعضای خانواده بخواهند با حاج آقا ملاقات کنند در را برایمان باز میکنند و در زمان خروج نیز به همین منوال است.
آیا شما اطلاعی از وضعیت مهندس موسوی و خانم رهنورد دارید، آیا چنین خدمات یا گشایش هایی برای آنان هم در نظر گرفته شده آیا آنان با خانواده رفت و آمد و ملاقات دارند؟
آقای موسوی و خانم رهنورد نیز با اعضای خانواده بهطورمرتب در ارتباط هستند و میتوانند آنها را ببینند و ملاقات داشته باشند.
آیا آقای موسوی و آقای کروبی تاکنون با هم ارتباط تلفنی داشتند؟
خیر به هیچ وجه ارتباطی با هم نداشتند چون تلفنی در کار نیست ولی از طریق خانواده جویای حال همدیگر هستند.
شورای عالی امنیت ملی تعیین کرده بود افرادی می توانند به ملاقات آقایان کروبی و موسوی بروند. چه کسانی در این لیست بودند؟ یعنی شورای عالی امنیت ملی چه کسانی را تعیین کرده بود که می توانند به ملاقات محصوران بروند؟
بله درست است. بعد از این که شورای عالی امنیت ملی تعیین کرد سه نفر توانستند به ملاقات آقای کروبی بروند . این سه نفر آقایان «دوستی»، «ذوالنور» و «عباسیفرد» بودند که این دید و بازدیدها نیز بعد از مدتی قطع شد. که احتمال میدهم به خاطر نامه نگاری آقای کروبی بود البته آقای دوستی هنوز ارتباط دارند .
سوالی که از شما مطرح است این است که شما در مصاحبه های قبلی خود از آقای روحانی ابراز نارضایتی کرده و گفته بودید که او هیچ اقدامی در راستای رفع حصر انجام نداده است . با توجه به ترکیب شورای عالی امنیت ملی، آقای روحانی به عنوان رئیس این شورا عضوی از اعضا هستند و وقتی که رای گیری میشود به تنهایی درون شورا نمی تواند اقدام خاصی انجام دهد. سوال مشخص این است که به نظر شما ایشان چه کاری می توانستند انجام دهند که ندادند؟
نقد یا ناراحتی که از آقای روحانی داریم این است که ایشان کاری را که میتوانست انجام دهد، نداد. با توجه به ترکیب شورای عالی امنیت ملی و وجود برخی از وزرا و خود آقای روحانی به نظر من میتوانستند در مورد رفع حصر اقدامات جدیتری انجام دهند.
آقای روحانی همانگونه که برای به سرانجام رساندن برجام تمام هم و غم خود را به کار گرفت برای رفع حصر اصلا به کار نگرفت .
بخشی از دلیل رای آوری آقای روحانی در انتخابات ریاست جمهوری شعار رفع حصر بود . بدون شک بخشی از مردم بخاطر اینکه آقای روحانی به آنها وعده داده بود که حصر را رفع می کند به او رای دادند .
حسین کروبی ادامه داد: آقای روحانی با تمام مخالفت هایی که با او شد توانست قضیه برجام را به سرانجام برساند و در این رابطه توانست موافقت همه را به دست بیاورد. من مطمئنم ایشان دوست دارد که رفع حصر انجام شود اما دوست ندارد هزینهای متحمل شود و به همین دلیل نمیخواهد به صورت جدی ورود کند. عبارت دقیقی که باید اینجا وارد کنم این است که آقای روحانی فقط برای رفع مسئولیت این را میگوید که، بله من در شورا مطرح کردم و رفع حصر را گفتم که آنهم در حد رفع مسئولیت است وگرنه میتوانست این مسئله را در شورای عالی امنیت ملی مطرح کند و محکم بایستد و آن را تصویب و مصوبه را به حضور رهبری ارسال کند و به همین دلیل است که ما به وی اعتراض داریم که واقعاً اقدام جدی انجام نداده ما از وی انتظار داریم چون بخشی از رای دهندگان به خاطر شعار رفع حصر به ایشان رای دادند پس آقای روحانی نمیتواند این را نادیده بگیرد.
اگر به سال ۹۶ و آمارهایی که در استان ها وجود داشت نگاه کنید، هر استانی که آقای روحانی ورود میکرد مردم آن استان شعارشان این بود که رفع حصر باید انجام شود . آقای جهانگیری به خود من گفت جالب است که به هر استانی میرویم حتی استان های فقیر نشین نیز شعارشان رفع حصر بود اما متاسفانه آقای روحانی متناسب با آنچه گفت و انتظار میرفت، عمل نکرد .
آقای عزتالله ضرغامی در جایی اشاره کرده بود که هر چقدر رفع حصر را در شورای عالی امنیت ملی به رای میگذارند، متاسفانه رای نمیآورد. نظر شما درباره این گفته او چیست؟
تا جایی که خبر دارم اینگونه نیست که آقای ضرغامی فرمودند . بخشی از نیروهای نظامی در شورا، راضی به رفع حصر نیستند و مخالفت میکنند و جلسه به رای گیری و نتیجه نمیرسد و اینگونه است که موضوع در شورای عالی امنیت ملی بلاتکلیف مانده است.
در وضعیت کنونی اقتصاد، وضعیت معیشت مردم و وضعیت سیاسی کلاً دچار یک قبض شده و وضعیت مطلوبی نداریم و در شرایط تحریم و سختی به سر میبریم به نظر شما رفع حصر در این شرایط چه تاثیری میتواند در حوزه عمومی داشته باشد آیا یک ضرورت است؟ نظر شما در این باره چیست ؟
متاسفانه شکافی بین مردم و حاکمیت به وجود آمده و هر روز عمیق تر میشود رفع حصر میتواند بخشی از این شکافها را پر و به نوعی ترمیم کرده و مردم را به حاکمیت نزدیک کند تا مردم نیز به آینده امیدوارتر شوند، اینجاست که به نظر من مهمترین تاثیر در حوزه عمومی را دارد.
با توجه به شرایطی که برای محصوران به وجود آمد و حصر غیرقانونی آنان به نظرم یکی از تبعات مهم این حصر غیرقانونی همین است که برای مصالح نظام خوب نیست.
فرزند مهدی کروبی افزود: آقای ضرغامی به من گفتند که اصلا مصالح نظام و مصالح کشور در وضعیت کنونی ایجاب می کند که حصر برداشته شود و نکته جالب این که خود آقای ضرغامی باز در جای دیگر به من گفتند که با بیشتر اصولگرایانی که صحبت کردم، با رفع حصر موافقند اما در نهایت عده قلیلی هستند که با رفع حصر مخالفت میکنند.
بگذارید یک نکته را به طور صریح به شما بگویم که بخشی از حاکمیت به دنبال آن هستند که محصورین در منزل شخصی خودشان فوت کنند و اینطور فکر میکند که هزینه رفع حصر بیشتر از آن است که محصوران در دوران حصر فوت کنند بنابراین فوت کردن محصورین هزینه کمتری دارد.
شاید هم به دنبال این هستند که محصوران، مشائر خود را از دست بدهند که خوشبختانه نه عزرائیل به سراغ محصورین آمده و نه حافظه خود را از دست دادند و الحمدلله حال آنها خوب است و در وضعیت مطلوبی به سر می برند و امید است که مسئولین هم سر عقل بیایند و حصر را رفع کنند و بگذارند این 3 عزیز آزادانه به زندگی خود ادامه دهند .
با توجه به گفتههای شما که پدرتان همیشه همه اخبار را رصد میکنند و پیگیر هستند، خواستم این سوال را بپرسم که ایشان به عنوان شخصی که با زیر و بم این نظام و ساختار آشنایی کامل دارند، چه راهکار یا برنامه ای برای خروج از این وضعیت در نظر دارند، آیا اصلا ایشان برنامه یا نقشهای برای خروج از این وضعیت سخت و تنگ در نظر دارند یا خیر؟
همانطور که گفتم ایشان در جریان اخبار و موانع رشد کشورهستند. آقای کروبی عامل و معضل اصلی کشور را ساختار مدیریتی میداند و معتقد است که ساختار باید اصلاح شود و به این ساختار به صورت کلی نقد دارد آقای کروبی معتقد است که تا این ساختار اصلاح نشود وضعیت ما همچنان همین است .
مردم روی خوش به خود نخواهد دید و باید این ساختار عوض و به روز شود و با مقتضیات زمان پیش برود.
یکی از برنامههایی که ایشان برای خروج از این وضعیت دارند این است که نهادهای انتصابی و انتخابی کشور باید به مانند دوران امام(ره) در چارچوب وظایف خود عمل کنند و اشتباهات و تند روی های اوایل انقلاب کنار گذاشته شود تا کشور به ریل اصلی خود برگردد.
یکی از مثال هایی که در این راستا می توانم برای شما بگویم این است که آقای کروبی بر این باور است که نظامی ها باید به وظیفه اصلی خود عمل کنند.
نظر شما درباره سخنان آقای «محمدنبی حبیبی» که در مورد محصورین اعلام کرده بودند چیست؟ ایشان آقای کروبی را «محارب» خطاب کردند.
روزی که این سخنان آقای حبیبی را شنیدم فکر کردم او از جایی بایددستور گرفته باشدکه واژه محارب را به کار برده و به خود اجازه این جسارت به آقای کروبی داده باشد. متاسفانه باید این نکته را بگویم که موتلفه اسلامی یا آقای حبیبی تصورش این است که چون دولت آقای روحانی در وضعیت ضعف به سر میبرد و از سوی دیگر همانگونه که آقای ضرغامی نیز بیان کردند که برخی نهادها قصد تشکیل ستاد اقتصاد مقاومتی داشتند جلساتی با حزب موتلفه انجام شده که بتوانند برخی پستهای اقتصادی را در اختیار اینها قرار بدهند در نتیجه آقای حبیبی تصور کرده که خبر خوشی در راه است در حالی که باید به ایشان بگویم که خر داغ کردند بوی کباب استشمام می کنید مطمئن باشید حتی اگر بخواهند ستاد اقتصادی هم تشکیل بدهند هیچ پست و مقام و پروژهای به موتلفه نخواهند داد.
اخیرا نامه نگاری هایی بین «احمد منتظری» و «محسن هاشمی» شد. در این نامه اشارهای هم به آقای کروبی در جریان اتفاقاتی که در عربستان برای حجاج رخداد، شد که گویا آقای کروبی برای عذرخواهی یا دلجویی از مقامات عربستان به این کشور رفتند. در این مورد توضیح تکمیلی دارید؟
این اتفاق در سال ۱۳۶۵ رخ داد در آن زمان من نیز در بعثه امام بودم. داستان از این قرار بود که یک روز یک نفر به آقای کروبی مراجعه میکند و به ایشان میگوید که ما امروز رفته بودیم مواد منفجره ای را از فرودگاه که با یک کاروان زیارتی به حج آمده تحویل بگیریم اما مقامات عربستانی متوجه شدند و هواپیما را در گوشهای در باند فرودگاه نگه داشتند و آمدهام که این را به اطلاع شما برسانم.
آقای کروبی از این اتفاق سخت آشفته و عصبانی شد و نسبت به آن شخص واکنش نشان داد و گفت، چه کسی شما را اینجا فرستاده و سریعا از بعثه امام خارج شوید.
آقای کروبی پیگیری میکند و از مسئولین وقت حج می پرسد چه کسی این شخص را به بعثه امام آورده که در جواب می گویند، آقای هاشمی از ما خواستند که اینها را به حج ببرید و در آنجا اسکان دهید. از اینجا کار آقای کروبی شروع میشود.
این کاروان 110 نفره از استان اصفهان عازم شده بود و مدیران کاروان سه برادر بودند. از جریان محموله تی ان تی در ساک حجاج فقط این سه برادر و همسرانشان با خبر بودند و هیچ کس دیگردر جریان نبود . همانطور هم که گفتم ارسال مواد منفجره از قبل لو رفته بود . و به محض نشستن، مامورین عربستان هواپیما را به گوشهای از فرودگاه راهنمایی میکنند و آنجا تحت نظر قرار می دهند و همه مسافرین آن را به زندان میبرند آقای کروبی رایزنی و گفتوگوی خود را با مقامات عربستانی شروع میکند . مقامات عربستان از ایشان می خواهند که شما به ایران تشریف ببرید ما باید بررسی های خودمان را انجام بدهیم و این افراد را به دادگاه ارجاع بدهیم آقای کروبی با قاطعیت به مقامات عربستان اعلام میکند که به ایران نخواهم رفت تا حجاج آزاد شوند. همچنین با آقای میرحسین موسوی نخست وزیر هم تماس میگیرد و موضع خود را هم اعلام میکند آقای موسوی میگوید ما هم هواپیمایی به سمت عربستان نخواهیم فرستاد لذا حکومت عربستان بهدلیل گرفتار نشدن دراین معضل تدبیر به خرج داد و کلیه حجاج آزاد شدند.
فرزند شیخ اصلاحات ادامه داد: بعد از مدتی کوتاه با اصرار آقای کروبی همسرانشان نیز آزاد می شوند و بعد از چند ماه سه برادر هم آزاد شدند اما بعد متاسفانه اتفاق تلخی رخ داد و آن اینکه آقای هاشمی رفسنجانی در خطبه های نماز جمعه به جای اینکه از مقامات عربستان تشکر کند آنها رامورد عتاب و سرزنش قرار داد که چرا حجاج ما را دستگیر کردند . مقامات عربستانی نیز از این موضوع ناراحت شده و به آقای کروبی رجوع میکنند و به او میگویند که عربستان این همه با شما مدارا و همه زندانیان را آزاد کرد اما آقای هاشمی در خطبه های نماز جمعه به جای تشکر، به عربستان حملات تندی کرده است .آقای کروبی با مرحوم احمد آقای خمینی تماس میگیرند و موضوع را به اطلاع ایشان و امام خمینی(ره) میرساند. امام از این موضوع ناراحت و به آقای کروبی پیغام میدهند که از مقامات عربستانی تشکر و دلجویی کنید. فرزند رئیس مجلس ششم ادامه داد: یکی از دلایلی که باعث آن کشتار عظیم حجاج توسط عربستان در سال 1366 شد، همین بود. در حقیقت می توان گفت اتفاق سال ۶۶ جوابی از سوی عربستان به ایران در پاسخ به حمل مواد منفجره در سال قبل بود که به عربستان آورده بودند.
آقای باهنر طی مصاحبهای گفته بود که حصر در حال رفع بود که نامهنگاریهای آقای کروبی باعث شد تا روند رفع حصر متوقف شود و این کار او مانع رفع حصر شد. نظر شما دراین باره چیست؟
باید در پاسخ به سخنان آقای باهنر بگویم که حرف ایشان به هیچ وجه صحیح نیست. با نظر ایشان موافق نیستم چون اولین کسی که ۶ سال پیش به من گفتند که رفع حصر به زودی انجام خواهد شد آقای «خاتمی» بودند . ما هم گفتیم حالا که حصر در حال برداشته شدن است، مراعات کنیم و مصاحبهها را کمی محدود کردیم اما از آن موقع هر چقدر جلوتر می رفتیم اخباری به ما می رسید که هیچ اقدامی در راستای رفع حصر انجام نخواهد شد. بنابراین در برهه ای نه تنها وضع بهتر نشد بلکه بدتر هم شد و پدرم هم به این نتیجه رسیده بودند که رفع حصر صورت نخواهد گرفت.
حال پرسش من از آقای باهنر این است که فرض کنیم سخنان شما صحیح باشد اگر این گونه است چرا آقای میرحسین موسوی آزاد نمی شود؟ ایشان که در حصر نه نامهنگاری و نه بیانیه ای صادر کردند پس چرا ایشان آزاد نشد؟ برای همین من سخنان آقای باهنر را قبول ندارم و به نظرم برداشت خود آقای کروبی از همه صحیح تر بود که رفع حصری صورت نخواهد گرفت .