آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل در سخنرانی گشایش مجمع عمومی سالانه سازمان ملل در نیویورک از وضعیت کنونی در جهان انتقاد کرد و گفت بیش از هر زمان هرجومرج در جهان حاکم شده، همکاری میان کشورها کم و یا دشوار شده و تفرقه در شورای امنیت جدی شده است. او تصویری که از جهان کنونی ارائه داد، تیره بود.
مجمع عمومی سالانه سازمان ملل سهشنبه ۲۵ سپتامبر / ۳ مهر در مقر آن در نیویورک آغاز شد و ۱۹۳ کشور عضو بهمدت شش روز درباره مسائل مختلف جهان گفتوگو خواهند کرد.
در شورای امنیت سازمان ملل نیز که ریاست دورهای آن بر عهده دونالد ترامپ، رئیسجمهوری آمریکا است، ۱۵ کشور عضو آن درباره منع سلاحهای هستهای با موضوع مرکزی ایران و کره شمالی گفتوگو خواهند کرد در حالی که موضع مشترکی در بین آنها وجود ندارد.
با اینکه کشورهای اروپایی خواهان کاهش نفوذ ایران در خاورمیانه هستند اما در مورد توافق هستهای با ایران عمیقاً با آمریکا اختلاف نظر دارند. و اگر در سال ۲۰۱۷ شورای امنیت متفقالقول سه بار پیونگیانگ را تحریم کرد، اکنون روسیه و چین هر چه بیشتر و آشکارتر از واشنگتن میخواهند تا اقداماتی علیه منع گسترش سلاحهای هستهای در شبهجزیره کره انجام دهد، موضوعی که آمریکا از آن امتناع میکند.
آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل بدبینانه به اوضاع کنونی جهان مینگرد. او در سخنرانی خود میگوید: «امروزه نظام جهانی بیش از پیش دچار هرجومرج شده، ارتباطات قدرتها کمتر روشن است، ارزشهای جهانی فرسوده میشوند، اصول دموکراتیک مورد حمله قرار میگیرند، حاکمیت قانون تضعیف شده و مصونیت از مجازات در حال گسترش است.»
گوترش افزود: «هر چه جهان به هم بیشتر متصل میشود جوامع بیشتر متفرق میشوند.»
بهگفته دبیرکل سازمان ملل، درست است که جهان کنونی تبدیل به جهانی «چند قطبی» میشود، «اما چند قطبی بودن به خودی خود متضمن صلح و یا راه حل عمومی برای مشکلات نیست». «امروز، با تغییرات در تعادل قدرت، خطرات رویارویی میتواند افزایش یابد».
آنتونیو گوترش گفت: «جهانِ ما از اختلال مزمن عدم اعتماد رنج میبرد. عدم اعتماد به نهادهای ملی، عدم اعتماد میان کشورها و عدم اعتماد به نظم جهانی قانونمحور. (…) مردم اعتماد خود به ساخت سیاسی کشورهایشان را از دست دادهاند و پوپولیسم صحنه را به دست گرفته است.»
او با اشاره به تهدیدات ناشی از استفاده از فنآوریهای جدید در زمینه ساخت جنگافزارهای هوشمند و خودکار، گفت: «چشمانداز وجود ماشینهایی با توانایی گرفتن جان انسانها، بهلحاظ اخلاقی غیرقابل قبول است.»
او تأکید کرد که کشورهای جهان باید تعهد خود را «به سود نظم مبتنی بر قانون، با مرکزیت سازمان ملل متحد» تجدید و اعتماد مردم به آیندهای بهتر را بازسازی کنند.
دبیرکل سازمان ملل با اشاره به جنگها و درگیریهای نظامی در کشورهای مختلف جهان افزود: «ناتوانی ما در پایان دادن به جنگ در سوریه، یمن و جاهای دیگر یک رسوایی است، (…) مردم روهینگیا آواره میشوند» و «فلسطینیها و اسرائیلیها در تنشی بیپایان باقی ماندهاند و از راه حل دو کشور مستقل دور میشوند».
گوترش در انتها از تغییرات اقلیمی بهعنوان «تهدید مستقیم برای موجودیت ما» یاد کرد و تلاش کشورها برای محدود کردن گرمایش زمین را ناکافی خواند. او گفت: «ما باید بلندپروازانهتر و فوریتر اقدام کنیم.»
غروب سهشنبه ساعت ۱۸ و ۳۰ دقیقه به وقت ایران دونالد ترامپ در مجمع عمومی سازمان ملل سخنرانی میکند و در ساعت ۲۱ و ۳۰ دقیقه به وقت ایران حسن روحانی، رئیسجمهوری ایران سخنرانی خواهد کرد.
مجمع عمومی سازمان ملل مرجع اصلی رایزنیهای کشورهای عضو آن است. هر سال در فاصله ماههای سپتامبر تا دسامبر نشست مجمع عمومی سازمان ملل متحد با حضور هیأتهایی از کشورهای عضو برای بحث در مورد مسائل سیاسی جهان برگزار میشود. هر کشور عضو در مجمع عمومی بدون توجه به جمعیت و قدرت اقتصادی یا نظامی یک حق رأی دارد.
مجمع عمومی سازمان ملل یکم اکتبر / ۹ مهر به کار خود پایان خواهد داد.