شرقي که ما الان به آن توجه مي‌کنيم با آن شرق ايدئولوژيک تفاوت دارد، کرملين کمونيست فروريخته و به دموکراسي معمول در دنيا بازگشته و رؤساي کشور روسيه ازجمله خود آقاي پوتين روزهاي مقدس همراه اسقف‌ها به کليسا مي‌رود.
ولایتی،مشاور خامنه ای در امور بين الملل& در نشست علمي و تخصصي که با حضور جمعي از اساتيد و کارشناسان و علاقه‌مندان به حوزه روابط بين‌الملل برگزارشد، رویکرد به شرق را تشریح کرد.
در پاسخ به اين سوال که خيلي از کشورها سياست خارجي خود را بر اساس منافع ملي که منطبق بر منافع اقتصادي است تنظيم مي‌کنند و شايد چند کشور انگشت‌شمار در دنيا باشند که سياست خارجي‌شان بر مبناي ايدئولوژي و آرمان‌گرايي است؛ شما فکر نمي‌کنيد که سياست خارجي ارزش‌پايه و مبتني بر ايدئولوژي، تهديدي براي منافع کشورمان است و نمي‌تواند منافع ما را تأمين کند؟گفت: هيچ کشور يا بلوکي در دنيا نيست که در چارچوب يک مجموعه انگيزه‌هايي که اسمش را آرمان يا ارزش مي‌گذاريم حرکت نکند، حتي آمريکايي‌ها که پرچم‌دار اين شبهه به خصوص براي کشورهاي اسلامي در جهان سوم هستند، خودشان آرمان‌گراترين در بين غربي‌ها هستند و برخي مواقع خودشان به صراحت نيز اين مطلب را بيان کردند. شما ببينيد بعد از تخريب عمد يا غيرعمدي برج‌هاي دوقلوي تجاري اين کشور توسط دشمنان يا خودي‌هاي آمريکا، آمريکايي‌هاي هوشمند دلايلي آوردند که اين کار خود آمريکايي‌ها بوده است.
در جواب اين پرسش که يکي از شعارهايي که در انقلاب اسلامي ايران عنوان شد، مسئله استقلال از بلوک غرب و شرق با شعار «نه شرقي نه غربي» بوده است، آيا نگاه به شرق با آن شعارهاي انقلابي در تضاد و تعارض نيست؟گفت: اين سؤال نياز به پاسخ مقدماتي دارد، نه شرقي و نه غربي يعني چه؟ به‌ويژه اينکه با وجود بندهايي از قانون اساسي که در آن بر حسن تعامل با کشورها تأکيد دارد، اگر معناي «نه شرقي نه غربي» بد برداشت شود با قانون اساسي نيز تعارض خواهد داشت.اين شعار و استراتژي، يک راهبرد آرمان‌گرايانه به معناي نه ليبرال‌دموکراسي و نه کمونيسم است و اگر اين‌طور باشد پس معلوم است تحليلي آرماني است. نکته دوم، شرقي که ما الان به آن توجه مي‌کنيم با آن شرق ايدئولوژيک تفاوت دارد، کرملين کمونيست فروريخته و به دموکراسي معمول در دنيا بازگشته و رؤساي کشور روسيه ازجمله خود آقاي پوتين روزهاي مقدس همراه اسقف‌ها به کليسا مي‌رود. البته اين را هم بدانيد که اکنون همه دنيا نگاه به شرق دارند. آمريکايي‌ها بارها تصريح کردند که استراتژي آينده‌شان اين است که ثقل سياسي و اقتصادي خودشان را در شرق آسيا و حضور در منطقه ژاپن، چين و کره متمرکز کنند، يعني آينده اقتصاد دنيا و به تبع آن سياست دنيا در اين منطقه مي‌چرخد.
ولایتی در پاسخ به اين سوال آيا صرفاً نگاه به چين و روسيه به لحاظ شرايط اقتصادي کشور براي برون‌رفت مي‌تواند راهگشا باشد؟گفت: فعلاً فروش نفت براي ما بسيار مهم است. در حال حاضر بزرگ‌ترين مشتري خريد نفت ما چين است. اين کشور نزديک 40 ميليارد دلار در سال از ما نفت خريداري مي‌کنند و بعد هم هند قرار دارد و روسيه و چين هم حضور دارند تا روند خريد نفت از ايران ادامه يايد. درحالي که توتال و برخي ديگر از شرکت‌ها بر اثر تحريم‌هاي آمريکا رفتند اما چين و روسيه و برخي ديگر از کشورها در حال مذاکره هستند تا ظرفيت‌ها را فعال نگه دارند و روسيه و چين اعلام کردند ما نفت را مي‌خريم ولو آمريکايي‌ها ما را تحريم کنند، ضمن آن‌که تکنولوژي هم که امروز دارند و در آن موفق هم بوده‌اند، در حال رشد است و قطعاً در آينده حرف اول را در دنيا خواهند زد. اين کشورها در انتقال تکنولوژي به ما هيچ مشکلي ندارند و حتي در مسائل دفاعي با روسيه مشکلي نداريم، به خصوص در موضوع اس 300 که به ما تحويل دادند. ما براي اينکه نيازمندي‌هاي پيشرفته دفاعي‌مان را از روسيه فراهم کنيم هيچ مشکلي نداريم. هم‌اکنون توليد برق اتمي در بوشهر توسط روس‌ها در حال انجام است. آلماني‌ها و فرانسوي‌ها که قبلاً اين کار را مي‌کردند با انقلاب اسلامي آچار و چکش را زمين گذاشتند و نيمه‌کاره فعاليت‌ها را رها کردند و رفتند، اما الآن روسيه با ما کار مي‌کند و توانستند از عهده کار بربيايند و در حال حاضر 1000 مگاوات توليد برق دارند و فاز دوم و سوم را هم شروع کردند و حتي حاضر هستند رآکتورهايي با توليد بسيار کمتر، کوچک‌تر و سيار در حد 70 مگاوات توليد داشته باشند، به معناي آن‌که روي کشتي سوار شود و هر ساحلي که حضور يافت 70 مگاوات برق توليد کند. بنابراين اينها حاضر هستند تحريم‌هاي آمريکا را بپذيرند و نبايد با اينها رابطه نداشته باشيم؟ قطعاً به دنبال منافع ملي کشور خواهيم بود.وي تصريح کرد: الان عده‌اي مثل اصحاب کهف يعني 309 سال عقب هستند و از حوادثي که رخ داده بي‌خبرند! درباره نگاه به شرق مي‌گويند: چون اينها کمونيست هستند پس برگرديم به سمت آمريکا يا تعادل را حفظ کنيم! در موضع نگاه به شرق همسايگان از اولويت برخوردارند و بايد تمام تلاش را به کار گرفت که امکان نفوذ آمريکايي سلب شود.